Lực lượng Công an Nhân dân đón nhận Huân chương Sao Vàng lần thứ 5
Sáng 17/8, tại Thủ đô Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, Đảng ủy Công an Trung ương - Bộ Công an long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống CAND (19/8/1945 - 19/8/2025), 20 năm Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005 - 19/8/2025) và trao tặng Huân chương Sao Vàng lần thứ 5 cho lực lượng CAND.
Tổng Bí thư Tô Lâm trao Huân chương Sao Vàng lần thứ 5 tặng lực lượng Công an nhân dân
Đọc diễn văn tại Lễ kỷ niệm, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, đây là dịp để Đảng, Nhà nước và Nhân dân bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc, tri ân chân thành đối với những cống hiến vô cùng to lớn, những hy sinh thầm lặng mà hiển hách của lực lượng CAND; là dịp để chúng ta cùng ôn lại truyền thống vẻ vang, khẳng định những giá trị bền vững, hun đúc niềm tự hào, củng cố ý chí, khát vọng và trách nhiệm trước Tổ quốc, trước Nhân dân, trước lịch sử.
"80 năm, một chặng đường đủ dài để khẳng định bản lĩnh, trí tuệ, sự trưởng thành vượt bậc của lực lượng CAND dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện, trực tiếp của Đảng; sự quản lý thống nhất của Nhà nước; sự đùm bọc, chở che, giúp đỡ của Nhân dân. Từ những ngày đầu giành chính quyền, khi bộ máy cách mạng còn rất non trẻ, lực lượng Công an đã trở thành "lá chắn thép" bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền Cách mạng, bảo vệ thành quả của Nhân dân. Qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ mà oanh liệt, lực lượng CAND đã cùng toàn dân, toàn quân đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn phá hoại của kẻ thù, giữ vững hậu phương, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, góp phần làm nên thắng lợi vĩ đại của dân tộc. Sau ngày đất nước thống nhất, đặc biệt trong suốt 40 năm đổi mới, hội nhập và phát triển, lực lượng CAND tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt, xung kích trên mặt trận bảo vệ Tổ quốc trong thời bình: kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tội phạm; giữ gìn trật tự an toàn xã hội; bảo đảm an ninh chính quyền, an ninh chế độ, an ninh kinh tế, an ninh văn hóa - tư tưởng, an ninh mạng, an ninh con người; chủ động ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ; kịp thời ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, cán bộ chiến sĩ Công an luôn trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, với Đảng, với Nhân dân; luôn khắc ghi và thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy; luôn coi "Danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất" - Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.
Đi đầu trong cuộc đại cải cách
Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của lực lượng Công an Nhân dân (CAND) là quá trình phát triển có tính lịch sử, khách quan, luôn bảo đảm tính kế thừa, sau mỗi lần cải cách kiện toàn càng hoàn thiện hơn, đáp ứng yêu cầu thực tiễn Cách mạng Việt Nam trong từng thời kỳ. Trong đó, đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII là cuộc "cách mạng" lớn, toàn diện, thể hiện tinh thần gương mẫu, đi đầu, chủ động, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo; cách thức tiến hành thận trọng, bài bản, khoa học, khách quan; tạo tiền đề quan trọng để đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả toàn diện các mặt công tác Công an. Đây là một quyết định đầy cam go. Bởi cải cách tổ chức trong lĩnh vực vũ trang, nơi có tính hệ thống, kỷ luật và đặc thù nghiệp vụ cao luôn là bài toán nan giải. Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh, khi có tư duy chiến lược, hành động quyết liệt và quyết tâm chính trị rõ ràng, bộ máy không những được tinh giản, mà còn nâng cao hiệu quả phục vụ Nhân dân và năng lực bảo vệ Tổ quốc.
Ngay từ đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ XII, Đảng ủy Công an Trung ương (CATW), Bộ Công an, đứng đầu là Đại tướng, Bộ trưởng Tô Lâm (nay là Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam) đã chính thức triển khai Đề án sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an theo hướng "Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở". Mục tiêu không chỉ là sắp xếp lại đơn vị hành chính nội bộ, mà sâu xa hơn là xây dựng một lực lượng CAND chính quy, hiện đại, bám sát thực tiễn, xử lý được những vấn đề nóng từ cơ sở. Cụ thể, Bộ Công an đã bãi bỏ cấp trung gian "tổng cục" - điều chưa từng có tiền lệ trong tổ chức lực lượng vũ trang, giảm 55 đơn vị cấp cục, 07 trường CAND, 20 Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy cấp tỉnh, hơn 500 đơn vị cấp phòng và trên 1.000 đơn vị cấp đội. Cùng với đó, các công tác chuyên môn như điều tra hình sự, quản lý cư trú, cải cách thủ tục hành chính, quản lý trật tự xã hội, an toàn giao thông... cũng được chuyên nghiệp hóa. Hệ thống quản lý dân cư bằng hồ sơ giấy được thay thế bằng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư - bước tiến lớn trong cải cách hành chính và chuyển đổi số.
Tổng Bí thư Tô Lâm, Bộ trưởng Lương Tam Quang và các đại biểu thực hiện nghi thức cắt băng khánh thành Trụ sở Bộ Công an (ngày 16/8/2025)
Tiếp đến, ngày 10/7/2023, Bộ Công an ban hành Đề án số 19/ĐA-BCA nhằm tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy bên trong của Công an các đơn vị, địa phương tinh, gọn, mạnh; tiếp tục giảm 279 đơn vị cấp phòng, 1.237 đơn vị cấp đội... Do đó, không chỉ khắc phục được tình trạng cồng kềnh về tổ chức bộ máy, trùng giẫm về chức năng, nhiệm vụ và sự chia cắt về địa bàn, lĩnh vực quản lý mà còn tạo cơ sở cho việc điều chỉnh, bố trí lại lực lượng, sắp xếp cán bộ, cơ cấu biên chế trong nội bộ một cách hợp lý; theo hướng tăng cường chất lượng, chuẩn hóa chức danh và xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực; tạo điều kiện tốt hơn để tập trung đầu tư, hiện đại hóa phương tiện phục vụ công tác và chiến đấu.
Đặc biệt, đưa Công an chính quy về xã là một bước đột phá. Chỉ trong vài năm, gần 60.000 Công an chính quy được điều động xuống xã, thị trấn khắp cả nước. Đây không chỉ là câu chuyện tổ chức nhân sự mà là một sự chuyển dịch mang tính chiến lược trong cách tiếp cận an ninh cơ sở, góp phần giải quyết triệt để các vấn đề tội phạm, tệ nạn, tranh chấp dân sự ngay từ "gốc rễ". Vượt qua những khó khăn về cơ sở vật chất, điều kiện sinh hoạt, lực lượng Công an xã, thị trấn chính quy trong toàn quốc đã nhanh chóng triển khai bám cơ sở, bám dân, triển khai toàn diện các nội dung công tác một cách bài bản, qua đó đã tạo nên một luồng gió mới về công tác bảo đảm ANTT ở cơ sở.
Đến ngày 11/01/2025, Đảng ủy CATW tiếp tục trình và được Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, Quốc hội, Chính phủ đồng ý tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy Công an địa phương, kết thúc hoạt động Công an cấp huyện, tiếp nhận một số nhiệm vụ từ các bộ, ngành phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Bộ Công an. Việc điều động, bố trí vị trí công tác mới nhanh chóng ổn định về tổ chức và hoạt động, bảo đảm thực hiện nhiệm vụ liên tục, không làm gián đoạn, hoặc ảnh hưởng đến công tác bảo đảm ANTT. Bắt đầu từ ngày 01/3/2025, tổ chức bộ máy CAND được sắp xếp từ 4 cấp thành 3 cấp; bố trí Công an địa phương theo 2 cấp, không tổ chức Công an cấp huyện; điều chỉnh phương châm "tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở" sang "tỉnh toàn diện; xã vững mạnh, bám cơ sở"; đã hoàn thành việc tiếp nhận và sẵn sàng triển khai 5 nhiệm vụ mới từ các bộ, ngành về Bộ Công an. Bộ Công an tiếp tục giảm 1 đơn vị cấp Cục, giảm 7 đơn vị cấp Phòng, kết thúc hoạt động 694 Công an cấp huyện và 5.916 đội trực thuộc; tạo điều kiện thuận lợi để tiếp tục bố trí, tăng cường cho lực lượng trực tiếp chiến đấu, hướng về cơ sở; tập trung đầu tư, hiện đại hóa trang bị, phương tiện chiến đấu bảo đảm Công an cấp tỉnh đủ sức giải quyết toàn diện mọi tình hình ANTT tại địa phương; Công an cấp xã vững mạnh, bám cơ sở, giải quyết các vấn đề phát sinh về ANTT ngay từ đầu và tại cơ sở.
Lực lượng Công an Nhân dân ngày càng tinh nhuệ, hiện đại
Có thể khẳng định, sau 3 lần sắp xếp đến nay, tổ chức bộ máy của CAND đã tiếp tục được tinh, gọn, mạnh, đội ngũ cán bộ được cơ cấu hợp lý hơn, các mặt công tác chuyên môn đạt được kết quả toàn diện hơn, phát huy hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; nhất là phục vụ tốt hơn nhu cầu chính đáng của người dân, doanh nghiệp; bảo đảm ANTT, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, đã được Đảng, Nhà nước, các bộ, ban, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương, Nhân dân đồng tình ghi nhận, đánh giá cao, góp phần xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, tạo tiền đề đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
"Gọn về tổ chức, mạnh về chất lượng", vì Nhân dân phục vụ
Một trong những điểm sáng nổi bật của quá trình tinh gọn ngành Công an là kết hợp tổ chức lại bộ máy với chuyển đổi số mạnh mẽ, xây dựng lực lượng CAND hiện đại, hướng tới nền hành chính công khai, minh bạch, hiệu quả. Bộ Công an hoàn thành việc thu thập, chuẩn hóa thông tin gần 100 triệu dân, cấp hơn 80 triệu CCCD gắn chíp - tạo nền tảng cho Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư - "trái tim" của Chính phủ số với hàng loạt dịch vụ công điện tử, liên thông thủ tục hành chính. Đồng thời, triển khai hiệu quả ứng dụng VNeID. Không chỉ là một ứng dụng định danh công dân, VNeID đang dần trở thành "cổng tích hợp" cho mọi hoạt động đời sống, từ khai báo y tế, đi lại, đến thanh toán điện tử, ký số, quản lý cư trú, cấp giấy tờ... Cùng với đó là thực hiện Công an xã "4.0". Lực lượng Công an chính quy về xã được trang bị máy tính, phần mềm kết nối trực tiếp với dữ liệu dân cư, xử lý các thủ tục hành chính tại chỗ cho người dân - giảm thời gian, chi phí, tăng minh bạch. Từ "quyền lực hành chính" sang "phục vụ Nhân dân bằng công nghệ" - đó là một bước chuyển căn bản về nhận thức và cách làm.
Tại Hội nghị Đảng ủy Công an Trung ương ngày 17/12/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đánh giá cao Đảng ủy CATW tiếp tục gương mẫu, đi đầu trong thực hiện Nghị quyết số 18, thể hiện sự chuyển biến rất lớn của lực lượng CAND, để lại nhiều bài học kinh nghiệm. Tổng Bí thư yêu cầu lực lượng Công an phải tiếp tục gương mẫu, đi đầu trong thực hiện các chủ trương của Đảng, trước hết là gương mẫu, đi đầu trong thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về tinh gọn tổ chức bộ máy, cung cấp thực tiễn để cả hệ thống chính trị tham khảo.
Những năm gần đây, dưới bộ máy tinh giản nhưng hiệu lực cao, lực lượng CAND đã đạt nhiều thành tựu nổi bật, như triệt phá nhanh các đường dây tội phạm công nghệ cao, ma túy xuyên quốc gia, lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng, nhờ năng lực điều phối và công nghệ hiện đại; chủ động đấu tranh phản bác thông tin xấu độc, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong không gian mạng; từng bước làm sạch đội ngũ, thể hiện quyết tâm chính trị cao độ trong phòng, chống tham nhũng - tiêu cực...
Tinh gọn tổ chức chính là khởi đầu cho một hành trình dài hơi nhằm hiện đại hóa toàn diện ngành Công an, nâng tầm lực lượng vũ trang Cách mạng trong bối cảnh mới. Trong giai đoạn hiện nay, ngành Công an đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng: lấy dữ liệu làm trung tâm, lấy phục vụ Nhân dân làm mục tiêu, lấy công nghệ làm công cụ then chốt. Việc tích hợp các nền tảng số hóa, sử dụng trí tuệ nhân tạo trong phân tích tội phạm, giám sát an ninh, thậm chí dự báo nguy cơ an ninh phi truyền thống... đang giúp ngành Công an ngày càng tiến gần hơn tới mô hình "an ninh chủ động, chính quy hiện đại, vừa bảo vệ an ninh truyền thống, vừa ứng phó linh hoạt với những thách thức an ninh mới". Tinh thần "hành động quyết liệt, không vì khó mà chùn bước" vẫn tiếp tục được phát huy. Tổ chức bộ máy sau tinh gọn tiếp tục được rà soát, điều chỉnh linh hoạt theo yêu cầu thực tiễn. Công tác cán bộ tập trung xây dựng đội ngũ Công an các cấp "vừa hồng, vừa chuyên", có phẩm chất, năng lực và bản lĩnh chính trị cao, không ngừng học tập và đổi mới.
Trong dòng chảy mới của đất nước, ngành Công an đang đi đầu không chỉ trong giữ gìn ANTT, mà còn trong đổi mới thể chế và văn hóa công vụ, xứng đáng là "thanh bảo kiếm" của Đảng, là lực lượng "vì nước quên thân, vì dân phục vụ”.