(CAO) Trong dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng đang được trình Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng thông tin, việc khắc phục tình trạng sở hữu chéo, thao túng cũng là vấn đề trọng tâm.
Tiếp tục chương trình làm việc phiên thứ 26, sáng nay (18/9), Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn và nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết Kỳ họp thứ tư.
Trình bày báo cáo thẩm tra của các cơ quan Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Thị Thuý Ngần cho biết, các nội dung yêu cầu tại Nghị quyết số 134/2020/QH14 và Nghị quyết số 62/2022/QH15 thuộc lĩnh vực ngân hàng cơ bản được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ.
Quang cảnh phiên họp
Bà Ngần đánh giá, các giải pháp thu hút ngoại tệ, tăng dự trữ ngoại hối nhà nước được triển khai tích cực. Các hoạt động thanh tra, giám sát được tăng cường, đổi mới.
Đáng chú ý, cơ quan thẩm tra ghi nhận, việc xử lý vấn đề sở hữu chéo, đầu tư chéo trong hệ thống các tổ chức tín dụng đã hiệu quả hơn. Kết quả xử lý nợ xấu đạt kết quả tích cực…
Dù vậy, kết quả thẩm tra cũng chỉ ra, việc hoàn thiện pháp luật về cơ cấu lại tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu còn chậm. Chính sách ưu đãi, khuyến khích nhà đầu tư tham gia xử lý tài sản bảo đảm và mua bán nợ xấu còn thiếu, trong khi việc tìm kiếm, đàm phán ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc đối với ngân hàng yếu kém còn gặp nhiều khó khăn.
Nêu ý kiến thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới thắc mắc hiện còn tình trạng sở hữu chéo không? “Điều này có tác động đến sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế?” – ông Tới nêu câu hỏi.
Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới nêu ý kiến
Chia sẻ thêm về việc này, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh thông tin, qua thẩm tra cho thấy, sở hữu chéo đã được kiểm soát tốt, vi phạm đã xử lý rồi, nhưng cơ chế để xử lý dứt điểm các cổ đông lớn thao túng, chi phối hoạt động ngân hàng còn nhiều ý kiến khác nhau.
“Giảm tỷ lệ giới hạn cấp tín dụng hay tỷ lệ sở hữu cổ phần có xử lý dứt điểm được sở hữu chéo hay không còn chưa khẳng định được, bởi mở rộng hơn hay thu hẹp hơn đều có ảnh hưởng đến thu hút đầu tư nước ngoài, đến sự phát triển của nền kinh tế” – ông Thanh nói.
Giải trình, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định thẩm tra của các cơ quan Quốc hội đã đánh giá khách quan công tâm với hoạt động của ngân hàng. Với các hạn chế như việc hoàn thiện pháp luật về cơ cấu lại tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu còn chậm, theo bà Hồng, Chính phủ chỉ đạo ngân hàng Nhà nước tích cực giải quyết.
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh thảo luận tại phiên họp
“Vấn đề sở hữu chéo, thao túng, sân trước sân sau trong lĩnh vực ngân hàng là vấn đề Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ rất quan tâm và yêu cầu Ngân hàng Nhà nước hoàn thiện văn bản quy định của pháp luật cũng như khi triển khai trong thực tiễn để khắc phục” – bà Hồng khẳng định.
Theo bà, trên hồ sơ thì sở hữu chéo giữa các ngân hàng đến nay đã được khắc phục. “Tức là trên hồ sơ cá nhân, tổ chức nào giữ tỷ lệ cổ phần như thế nào đối với hệ thống ngân hàng qua hoạt động cho vay đã thể hiện” – Thống đốc giải thích.
Tuy nhiên, lãnh đạo NHNN thừa nhận, thực tế, các tổ chức, cá nhân có thể đứng tên hoặc nhờ đứng tên sở hữu cổ phần, thậm chí thành lập doanh nghiệp trong hệ sinh thái để cho vay vốn ngân hàng. “Vấn đề này qua điều tra và một số vụ việc vừa qua phát hiện” – bà Hồng nhấn mạnh và cho biết, đây cũng là vấn đề Ngân hàng Nhà nước rất quan tâm.
Trong dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng đang được trình Quốc hội, bà Hồng thông tin, việc khắc phục tình trạng sở hữu chéo, thao túng cũng là vấn đề trọng tâm. Dự thảo đã thiết kế một số giải pháp giảm hiện tượng sở hữu chéo như mở rộng phạm vi khái niệm có liên quan, giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần tại các tổ chức tín dụng, giảm giới hạn cấp tín dụng…
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng giải trình thắc mắc của các đại biểu
Thế nhưng, Thống đốc phản ánh, quá trình lấy ý kiến cũng còn ý kiến khác nhau.
“Quy định như dự thảo luật chỉ là một phần, cần phải kết hợp với các quy định khác để làm sao hoạt động của các tổ chức cá nhân minh bạch thì mới hướng tới giảm tình trạng này” – Thống đốc nói.
Bà Hồng cũng cho rằng, việc này cũng còn phụ thuộc vào vấn đề thực thi. “Quy định như vậy nhưng doanh nghiệp, người dân phải tuân thủ, nếu cố tình nhờ đứng tên thì không xử lý được” – bà Hồng nhìn nhận. Theo bà, đây là thực tế, khi cố tình nhờ đứng tên thì chỉ có cơ quan điều tra phát hiện như một số vụ vừa qua.