Sáng 14/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có ý nghĩa đặc biệt trong đảm bảo an ninh, quốc phòng
Trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài là cửa ngõ hàng không quốc tế chính của Thủ đô Hà Nội và Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Thời gian vừa qua, từ năm 2014 đến năm 2024, lượng khách thông qua Cảng hàng không quốc tế Nội Bài tăng nhanh, khoảng 11,8%/năm, cao hơn mức trung bình của cả nước và hiện nay đang khai thác vượt công suất. Đồng thời, so với các Cảng hàng không quốc tế lớn trong khu vực thì Cảng hàng không quốc tế Nội Bài có chất lượng dịch vụ và công nghệ kém hơn. Mặc dù Bộ Xây dựng đang nghiên cứu quy hoạch mở rộng Cảng hàng không quốc tế Nội Bài về phía nam nhưng gặp nhiều khó khăn do phải di dời lượng lớn dân cư, chi phí giải phóng mặt bằng rất lớn và cần nhiều thời gian để thực hiện.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
“Vì vậy, việc đầu tư Cảng hàng không quốc tế Gia Bình là bước đi chiến lược, mang tính đột phá, góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không Vùng Thủ đô theo mô hình trung tâm kép đã được nhiều đô thị lớn trên thế giới áp dụng thành công như Luân Đôn (Vương quốc Anh), Tokyo (Nhật Bản), Seoul (Hàn Quốc). Việc đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình sẽ giúp phát huy lợi thế về vị trí, về không gian để tạo động lực thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ của khu vực. Đồng thời, sẽ giữ vai trò bổ trợ chiến lược cho Nội Bài. Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có ý nghĩa đặc biệt trong đảm bảo an ninh quốc phòng và phục vụ các sự kiện đối ngoại của Nhà nước, đặc biệt là Hội nghị cấp cao APEC 2027” – Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được đầu tư theo chuẩn mực quốc tế, trở thành Cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững thế hệ mới, đẳng cấp quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ khai thác lưỡng dụng, đảm bảo hoạt động an ninh quốc phòng và các sự kiện đối ngoại quan trọng, trong đó có Hội nghị cấp cao APEC 2027; đạt tiêu chuẩn dịch vụ Cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 Cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax và nằm trong nhóm sân bay có trải nghiệm hành khách xuất sắc theo đánh giá của Hội đồng Sân bay Quốc tế; hướng tới cửa ngõ hàng không của miền Bắc, là Cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Đáp ứng nhu cầu 30 triệu hành khách/năm, 1,6 triệu tấn hàng hóa đến năm 2030
Về quy mô đầu tư, dự án được đầu tư với quy mô cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế. Đáp ứng nhu cầu đến năm 2030 là khoảng 30 triệu hành khách/năm, 1,6 triệu tấn hàng hóa và đến năm 2050 là khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa.
Các đại biểu Quốc hội xem video clip về dự án Dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình
Về phương án thiết kế sơ bộ tổ chức vùng trời và phương thức bay, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, để đảm bảo khai thác an toàn, hiệu quả giữa Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, cơ quan quản lý bay sẽ thiết lập một vùng trời kiểm soát tiếp cận bao trùm toàn bộ các Cảng hàng không trong khu vực. Các đường bay được thiết kế cho từng Cảng hàng không theo phương thức dẫn đường bằng vệ tinh và radar mặt đất, đảm bảo hạn chế các điểm giao cắt và khoảng cách giữa các máy bay.
Về kết cấu hạ tầng, sân bay được xây dựng 2 cặp đường hạ - cất cánh song song, mỗi cặp gồm 2 đường cất hạ cánh. Các đường cất hạ cánh có chiều dài từ 3.500 đến 4.000 mét, đáp ứng tất cả các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới hiện nay.
Về nhà ga hành khách, nhà ga hành khách được xây dựng đáp ứng tiêu chuẩn phục vụ 5 sao, đảm bảo phục vụ hành khách thuận tiện, thân thiện và hiệu quả. Nhà ga VIP được xây dựng độc lập với khu ga hành khách, đáp ứng nhu cầu phục vụ chất lượng cao đối với các sự kiện đối ngoại của Nhà nước.
Về kết nối giao thông, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được kết nối đồng bộ với hệ thống giao thông cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh, trong đó có khu vực Hà Nội được kết nối trực tiếp thông qua tuyến đường cao tốc, đường sắt đô thị và đường sắt quốc gia.
Về nhu cầu sử dụng đất là khoảng 1.884,9 hecta, trong đó nhu cầu đất để chuyển đổi trồng lúa hai vụ sang đất Cảng hàng không là 922,25 hecta.
Về sơ bộ phương án bồi thường tái định cư, Dự án ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình và 118 tổ chức, dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ, cần di dời khoảng 18.800 ngôi mộ. Ngoài ra, để thực hiện dự án cần phải di dời, hoàn trả các công trình hạ tầng kỹ thuật thủy lợi, kênh mương, trạm bơm, đường truyền tải điện, di dời và hoàn trả các công trình hạ tầng xã hội như trường học, cơ sở giáo dục, cơ sở tôn giáo…
Các ĐBQH tại hội trường
Tổng vốn đầu tư là khoảng 196.378 tỷ đồng, gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp. Trong đó giai đoạn một khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn hai khoảng 55.142 tỷ đồng. Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, thời gian hoạt động của dự án là 70 năm, từ 2025 đến 2095.
Về cơ chế chính sách đặc biệt, trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án có khoảng 25 di tích cần phải di dời. “Tuy nhiên, đáp ứng pháp luật hiện hành về di sản văn hóa mới chỉ quy định về việc di dời hiện vật trong di tích mà chưa có quy định cho phép di dời công trình. Vì vậy, để giải quyết vấn đề này, Chính phủ kiến nghị với Quốc hội cho phép áp dụng chính sách đặc biệt như sau: Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh được phép di dời các di tích lịch sử-văn hóa các cấp trong quá trình triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư và thực hiện đầu tư dự án. Việc di dời thực hiện trên cơ sở phương án do Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh quyết định, đảm bảo bảo tồn tối đa và phát huy giá trị của các di tích. Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh vướng mắc, Chính phủ hướng dẫn thực hiện” – Bộ trưởng Trần Hồng Minh kiến nghị.
Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình và chính sách đặc biệt hỗ trợ đầu tư dự án.
Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban nhất trí với sự cần thiết đầu tư dự án, dự án đáp ứng các tiêu chí thuộc thẩm quyền của Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, Hồ sơ dự án cơ bản đầy đủ thành phần theo quy định.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản thống nhất với các nội dung về mục tiêu, quy mô, địa điểm, thời gian, tiến độ thực hiện dự án đầu tư, nhu cầu sử dụng đất, phương án giải phóng mặt bằng, di dân, tái định cư, phương án lựa chọn công nghệ chính, giải pháp bảo vệ môi trường.
“Về cơ chế, chính sách đặc biệt, ưu đãi, hỗ trợ đầu tư và điều kiện áp dụng, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành cơ chế, chính sách đặc biệt để thực hiện di dời các di tích lịch sử, văn hóa phục vụ dự án. Tuy nhiên, đề nghị quy định rõ về xử lý hệ quả sau khi di dời các di tích, nhất là việc công nhận lại các di tích khi di dời, bảo đảm giữ nguyên yếu tố gốc, giá trị lịch sử, văn hóa” – Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính đề xuất.