MỘT SỐ LĨNH VỰC CÓ NGUY CƠ TRỞ THÀNH “ĐIỂM NÓNG”
Số liệu thống kê của Chính phủ từ 1-8- 2018 đến 31-7-2019 cho thấy, tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân vẫn diễn biến phức tạp, nhất là trong thời gian diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng (kỳ họp Trung ương, Quốc hội, cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều tại Hà Nội...) và các ngày nghỉ lễ, tết của đất nước.
Nhiều đoàn đông người và công dân của một số địa phương thường xuyên tập trung lên các cơ quan Trung ương khiếu nại, tố cáo dài ngày. Đặc biệt, khiếu nại tố cáo diễn biến phức tạp và có nguy cơ trở thành “điểm nóng” đối với các lĩnh vực liên quan đến môi trường, đất nông - lâm trường và quyền của người mua nhà ở một số dự án sai phép, nhà ở trong các khu nghỉ dưỡng...
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định trình bày báo cáo thẩm tra
Đáng chú ý, một số vụ việc khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai, đầu tư xây dựng khu đô thị, khu công nghiệp có quy mô lớn nhưng việc xem xét, giải quyết quyền lợi của người bị thu hồi đất chưa thấu đáo, kịp thời nên tiếp tục diễn ra rất gay gắt mà điển hình là khiếu nại, tố cáo của công dân Khu đô thị Thủ thiêm, TPHCM.
“Hầu hết khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp là các vụ việc cũ chưa được giải quyết dứt điểm hoặc những vụ việc đã được cơ quan Nhà nước giải quyết hết thẩm quyền, các cấp, ngành kiểm tra rà soát nhưng công dân không đồng ý tiếp tục khiếu kiện với thái độ bức xúc, gay gắt” - báo cáo nêu rõ.
Nêu nguyên nhân của tình trạng trên, Chính phủ cho rằng một số cơ chế, chính sách pháp luật còn bất cập, chưa phù hợp, nhất là trong lĩnh vực đất đai. Bên cạnh đó, công tác quản lý nhà nước còn nhiều hạn chế, yếu kém, vi phạm; việc thanh, kiểm tra còn hạn chế, bất cập và chưa kịp thời, nhất là đối với một số lĩnh vực hay xảy ra khiếu kiện ở một số địa phương.
Trong khi đó, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo còn những hạn chế nhất định. Thủ trưởng cơ quan hành chính ở một số nơi chưa thực hiện nghiêm theo quy định của pháp luật. Còn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, thiếu quyết tâm trong việc tiếp công dân, đối thoại với dân, xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
KIÊN QUYẾT XỬ LÝ NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU ĐỂ XẢY RA SAI PHẠM
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị báo cáo đánh giá cụ thể, phân tích sâu sắc hơn về chất lượng, hiệu quả cũng như trách nhiệm của người đứng đầu các ngành, các cấp trong việc tổ chức tiếp công dân, việc tổ chức đối thoại trong tiếp công dân và gắn việc tiếp công dân với giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Cơ quan thẩm tra yêu cầu Chính phủ chỉ rõ người đứng đầu các ngành, các cấp nào không trực tiếp thực hiện quy định tiếp công dân, ủy quyền cho cấp phó thực hiện việc tiếp công dân định kỳ để có biện pháp xử lý nghiêm đối với những người không thực hiện nhằm đưa công tác này vào nền nếp, hạn chế việc khiếu nại, tố cáo vượt cấp, bức xúc, kéo dài.
Giải trình ý kiến trên, Thanh tra Chính phủ cho biết, thực hiện kiến nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội qua giám sát công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2018, Chính phủ đã chỉ đạo người đứng đầu các các bộ ngành, địa phương phải trực tiếp tiếp công dân theo đúng quy định của pháp luật về tiếp công dân.
Tuy nhiên, số liệu về người đứng đầu cơ quan hành chính trực tiếp tiếp công dân hiện chưa đầy đủ do từ năm 2019 mới thực hiện việc phân tách số liệu tiếp công dân của lãnh đạo và người đứng đầu. Mặt khác, báo cáo của các bộ, ngành, địa phương cũng chưa cập nhật kịp thời tiêu chí này.
Nêu thực tế vừa qua đã xuất hiện một số nguyên nhân mới làm phát sinh khiếu nại, tố cáo liên quan đến việc thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, tài nguyên, môi trường..., Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đặc biệt là các lĩnh vực nêu trên, kiên quyết hơn trong việc xem xét, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu, cán bộ, công chức để xảy ra sai phạm.