Nhiều lãnh đạo vướng lao lý
Đến nay, Cơ quan CSĐT Công TPHCM gồm 3 đơn vị: Văn phòng Cơ quan CSĐT CATP, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội; Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế và chức vụ, cùng với sự tham gia của một số Cơ quan CSĐT Công an cấp quận, huyện và TP.Thủ Đức, gồm: Q12, Q.Bình Tân cùng 3 huyện Nhà Bè, Củ Chi, Hóc Môn đã khám xét 13 Trung tâm đăng kiểm (5 trung tâm tại các tỉnh Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Tháp, Sóc Trăng và 8 trung tâm trên địa bàn TPHCM), thu giữ nhiều đồ vật, tài liệu, dữ liệu điện tử liên quan.
Đến nay đã khởi tố vụ án, khởi tố và ra lệnh khám xét nơi làm việc, chỗ ở của 84 bị can về các tội: đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ và giả mạo trong công tác. Trong đó gồm có 80 bị can là giám đốc, phó giám đốc, nhân viên các Trung tâm Đăng kiểm và các đối tượng môi giới; 3 bị can là cán bộ thuộc Phòng Kiểm định xe cơ giới thuộc Cục Đăng Kiểm bị khởi tố về tội "nhận hối lộ": Trần Anh Quân - Quyền trưởng Phòng kiểm định xe cơ giới; Đặng Trần Khanh - Phó Trưởng Phòng kiểm định xe cơ giới; Phạm Đức Ngọc - Chuyên viên Phòng kiểm định xe cơ giới.
Đặc biệt, với những tài liệu thu thập được, xác định đủ căn cứ nên ngày 11-01, Cơ quan CSĐT Công TPHCM đã ra quyết định khởi tố bị can, ra lệnh bắt bị can để tạm giam ông Đặng Việt Hà - Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam về tội "nhận hối lộ". Các quyết định và lệnh trên đã được Viện kiểm sát nhân dân TPHCM phê chuẩn để thực hiện. Quá trình điều tra đều đảm bảo, khách quan, đúng quy định của pháp luật. Hiện Cơ quan CSĐT Công an TPHCM tiếp tục làm rõ các nội dung còn lại trên nguyên tắc và tinh thần tất cả các hành vi vi phạm đều được xử lý nghiêm theo quy định.
Hồ Hữu Tài, Đặng Trần Khanh, Trần Lập Nghĩa, Trần Anh Quân, Phạm Đức Ngọc
Lần theo đường dây
Trước đó, quá trình tuần tra, kiểm soát giao thông, Công an TPHCM phát hiện nhiều phương tiện giao thông đường bộ không đảm bảo an toàn kỹ thuật (xe tải, xe ben cơi nới thành, thùng; mâm không đúng kích thước; lốp mòn; biển số mờ, không bảo đảm tiêu chuẩn khí thải...), nhưng vẫn được cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới.
Kết hợp thông tin từ các nguồn đơn thư, phản ánh của người dân, kết quả phối hợp trao đổi thông tin của một số Cục nghiệp vụ Bộ Công an, Công an TPHCM tìm thấy các dấu hiệu sai phạm, tiêu cực trong quá trình cấp giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại một số trung tâm đăng kiểm. Qua đó, chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ xác lập chuyên án triệt phá các đường dây tội phạm môi giới hối lộ, đưa - nhận hối lộ và giả mạo trong công tác do các giám đốc Trung tâm Đăng kiểm cầm đầu cùng đồng bọn thực hiện tại TPHCM cùng các tỉnh: Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Bến Tre.
Sau khi xác định rõ vai trò, phương thức thủ đoạn hoạt động của các đối tượng, Công an TPHCM triển khai kế hoạch phá án và đã tổ chức bắt giữ người, khám xét khẩn cấp tại 9 trung tâm đăng kiểm. Trong đó, 5 trung tâm do Trần Lập Nghĩa làm giám đốc. Cụ thể: TTĐK: 62-03D (Long An); 71-02D (Bến Tre); 83-02D (Sóc Trăng); 66-02D (Đồng Tháp); 63-03D (Tiền Giang). Ngoài ra còn có: TTĐK 50-15D (TP.Thủ Đức) do Nguyễn Trọng Vĩnh làm giám đốc; TTĐK 50-07V (Q.Bình Tân) do Ngô Ngọc Sơn làm giám đốc; TTĐK 50-10D (huyện Củ Chi) do Nguyễn Thanh Tâm làm giám đốc; TTĐK 50-17D (H.Nhà Bè) do Hồ Hữu Tài làm giám đốc.
Thiếu tá Nguyễn Thành Hưng (Phó trưởng Phòng CSHS Công an TPHCM thông tin vụ việc)
Cách thức phạm tội
Để có tiền chia hàng tuần và làm quỹ hoạt động, giám đốc các Trung tâm Đăng kiểm chỉ đạo nhân viên trong quá trình kiểm định chất lượng, đo tiêu chuẩn khí thải bảo vệ môi trường đã cố ý bỏ qua lỗi vi phạm (trong công đoạn kiểm tra thủ công, cho thuê phụ tùng thay thế các phụ tùng không đảm bảo tiêu chuẩn, sử dụng phần mềm can thiệp vào hệ thống đăng kiểm để thay đổi thông số kiểm định khí thải...) của hơn 70.000 phương tiện giao thông cơ giới đường bộ của các chủ phương tiện, đối tượng "cò mồi" đưa đến kiểm định nhằm thu lợi bất chính gần 10 tỷ đồng.
Đáng chú ý, tại các Trung tâm Đăng kiểm do Trần Lập Nghĩa làm giám đốc, Công an TPHCM phát hiện hành vi "giả mạo trong công tác" với thủ đoạn lập danh sách đăng kiểm viên, nhưng không làm việc tại trung tâm để hợp thức hóa quy định tại Khoản 1, Điều 7, Nghị định 139/2018/NĐ-CP ngày 8-10-2018 của Chính phủ quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới (điều kiện về nhân lực phải đảm bảo tối thiểu 3 đăng kiểm viên, trong đó ít nhất 1 đăng kiểm viên xe cơ giới bậc cao) để vận hành một dây chuyền kiểm định) và chỉ đạo nhân viên cấp dưới giả mạo chữ ký của các đăng kiểm viên để ký vào các hồ sơ kiểm định phương tiện cơ giới đường bộ, qua đó cấp khoảng 52.291 Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ cho các xe ôtô đến đăng kiểm.
Lấy thông tin tại một Trung tâm Đăng kiểm
Hành vi của các đối tượng đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng đến việc giám sát số lượng, chất lượng phương tiện về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, trực tiếp xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước; xâm phạm đến trật tự quản lý công cộng; làm thiệt hại tài sản của người dân, gây dư luận xấu cho xã hội; nguy cơ gây mất an toàn cho người điều khiển phương tiện và người dân tham gia giao thông trên cả nước.
Để răn đe phòng ngừa chung, Công an TPHCM đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt hàng chục bị can để tạm giam về các hành vi "môi giới hối lộ", "đưa hối lộ", "nhận hối lộ" và "giả mạo trong công tác". Đến ngày 20-12, 10 đối tượng tại Trung tâm Đăng kiểm 50-10D và Trung tâm Đăng kiểm 50-07V cũng bị bắt giữ để làm rõ về các hành vi sai phạm.
Nhiều phương thức đối phó
Trưởng Phòng PC08 chia sẻ: Thời gian qua, các phương tiện vận tải bị chết máy, không đảm bảo an toàn kỹ thuật dẫn tới tai nạn rất nhiều trên địa bàn TPHCM. Thậm chí nhiều xe di chuyển bỗng dưng bị cháy dẫn tới tai nạn, ùn tắc giao thông, gây thiệt hại về người và tài sản rất lớn...
Bên cạnh đó, Thiếu tá Nguyễn Thành Hưng, Phó trưởng Phòng CSHS (PC02), Công an TPHCM thông tin rõ cách thức, thủ đoạn vi phạm pháp luật xảy ra tại các Trung tâm Đăng kiểm. Theo đó, tại mỗi dây chuyền của 3 đăng kiểm viên sẽ có một đăng kiểm viên xe cơ giới bậc cao. Thế nhưng các trung tâm đã sử dụng các nhân viên không có giấy chứng nhận đăng kiểm viên, mặc quần áo đăng kiểm để thực hiện các bước đăng kiểm xe cơ giới.
Thu giữ tài liệu
Để đối phó với cơ quan chức năng, các Trung tâm Đăng kiểm này bố trí 3 nhân viên mặc đồ đăng kiểm viên đi dạo quanh các camera. Do đó, hình ảnh ghi nhận được lúc nào cũng có 3 đăng kiểm viên. Các đối tượng đã ký giả mạo chữ ký của đăng kiểm viên để cấp ra giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới đường bộ. Khi xe không đủ điều kiện đăng kiểm khói, khí thải thì các đối tượng sử dụng thủ đoạn dùng giấy trắng che lại một mắt thiết bị, để xe đó đạt tiêu chuẩn. Về kiểm định an toàn kỹ thuật phanh không đạt tiêu chuẩn, người đóng vai kiểm định viên đạp nhiều lần để hợp thức hóa là đã đạt được, in ra giấy kiểm định.
"Chúng tôi đã làm rõ các phương thức, thủ đoạn của các đối tượng. Chủ các phương tiện đã cơi nới thành xe, thùng xe, các Trung tâm Đăng kiểm lập giấy, hồ sơ bằng kích thước cơi nới. Có xe cơi nới rồi mà vẫn đi đăng kiểm, các trung tâm vẫn cấp giấy chứng nhận để không bị phạt", Phó Trưởng Phòng PC02 nhấn mạnh.
Thiếu tá Nguyễn Thành Hưng khuyến cáo, chủ phương tiện không được sử dụng tiền để hối lộ đăng kiểm viên để sử dụng xe không đủ điều kiện, công an sẽ xử lý nghiêm và trong chuyên án này đã khởi tố một số chủ phương tiện về tội "đưa hối lộ". Đồng thời, đề nghị người dân tiếp tục giúp đỡ cơ quan điều tra phát hiện, tố cáo xe, chủ xe, trung tâm đăng kiểm vi phạm để lực lượng chức năng mở rộng điều tra.
Thượng tá Trần Thị Kim Lý, Chánh văn phòng Cơ quan CSĐT (PC01), Công an TPHCM thông tin: Mới đây, công an khám xét và triệu tập làm việc 20 đối tượng, người có liên quan đến sai phạm tại trung tâm đăng kiểm 50-17D ở huyện Nhà Bè. Đặc biệt, sai phạm ở trung tâm này có liên quan đến một trung tâm sát hạch lái xe ở huyện Nhà Bè vì đã đưa vào sử dụng 120 phương tiện giao thông không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật vào hoạt động dạy lái xe.
Giữa trung tâm đăng kiểm và trung tâm tâm sát hạch lái xe có móc nối với nhau để cấp giấy chứng nhận đăng kiểm. Công an đang làm rõ số lượng xe, giám định với các phương tiện này. Việc đưa các phương tiện không đảm bảo an toàn kỹ thuật vào hoạt động dạy lái xe sẽ gây nguy hiểm rất lớn cho hoạt động dạy, học lái xe. Đây là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng học viên được cấp bằng, có tính chất nguy hiểm cho xã hội.
"Ngoài 4 hành vi mà công an đã khởi tố là "đưa hối lộ", "môi giới hối lộ", "hối lộ", "giả mạo trong công tác", chúng tôi sẽ làm rõ, xử lý nghiêm về hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước trong hoạt động thanh tra, kiểm tra. Sai đến đâu chúng tôi sẽ kiên quyết xử lý đến đó...", Thượng tá Trần Thị Kim Lý khẳng định.