Sau gần hai tuần mở phiên tòa xét xử sơ thẩm, chiều 13/1, TAND TP.Hà Nội đã tuyên án phạt 21 bị cáo trong vụ án hai bị cáo nguyên là Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng và đồng phạm về các tội: "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”.
Trong đó, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt nguyên Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng Trần Văn Minh 12 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí"; 5 năm tù về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”. Tổng hợp hình phạt chung về cả hai tội đối với bị cáo Trần Văn Minh là 17 năm tù.
Nguyên Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng Văn Hữu Chiến bị Hội đồng xét xử tuyên phạt 9 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí"; 3 năm tù về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”. Tổng hợp hình phạt chung về hai tội đối với bị cáo Văn Hữu Chiến là 12 năm tù.
Hai bị cáo Trần Văn Minh (phải) và Văn Hữu Chiến (trái) tại tòa
Bị cáo Phan Văn Anh Vũ (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Xây dựng 79, Công ty Cổ phần Bắc Nam 79) bị tuyên phạt 17 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí"; 8 năm tù về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”. Tổng hợp hình phạt chung đối với bị cáo Vũ là 25 năm tù.
Trước đó, ngày 31/10/2018, bị cáo Vũ bị Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm, tuyên phạt 8 năm tù giam về tội “Cố ý làm lộ bí mật Nhà nước”. Ngày 20/12/2018, Vũ bị Tòa án nhân dân TP.Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm, tuyên phạt 17 năm tù giam về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”. Ngày 7/6/2019, Tòa án nhân dân cấp cao tại TP.Hồ Chí Minh tuyên y án sơ thẩm. Ngày 13/6/2019, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm, tuyên phạt 15 năm tù giam về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Do vậy, tổng hợp hình phạt chung các bản án đối với bị cáo Phan Văn Anh Vũ là 30 năm tù (mức tối đa).
Hai bị cáo bị Hội đồng xét xử tuyên phạt về cả hai tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai” gồm: Nguyễn Ngọc Tuấn (nguyên Phó Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng) 5 năm tù, Phan Xuân Ít (nguyên Phó Chánh Văn phòng UBND TP.Đà Nẵng) 6 năm tù.
Bảy bị cáo bị tuyên phạt về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" gồm: Nguyễn Thanh Sang (nguyên Phó Giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng) và Nguyễn Thị Thu Hà (nguyên Phó Giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng) cùng bị phạt 3 năm tù; Nguyễn Công Lang (nguyên Giám đốc Công ty Quản lý nhà Đà Nẵng) 4 năm 6 tháng tù; Huỳnh Tấn Lộc (nguyên Tổng Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ phẩm Đà Nẵng), Phan Ngọc Thạch (nguyên Giám đốc Công ty cổ phần du lịch Đà Nẵng) và Lê Anh Tuấn (Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Cung ứng tàu biển Đà Nẵng) cùng bị tuyên phạt 18 tháng tù; Trần Phi (nguyên Tổng Giám đốc Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Đà Nẵng) 2 năm tù.
Sáu bị cáo bị Hội đồng xét xử tuyên phạt về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" với các mức án như sau: Nguyễn Điểu (nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng) 3 năm tù, Trần Văn Toán (nguyên Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng) 30 tháng tù; ba bị cáo gồm Nguyễn Đình Thống (nguyên Giám đốc Công ty Quản lý và khai thác đất Đà Nẵng), Lê Cảnh Dương (nguyên Giám đốc Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư Đà Nẵng) và Nguyễn Viết Vĩnh (nguyên chuyên viên, nguyên Trưởng phòng Quản lý đô thị thuộc Văn phòng UBND Đà Nẵng, nguyên Giám đốc Cảng vụ đường thủy nội địa, Sở Giao thông Vận tải Đà Nẵng) cùng bị phạt 2 năm tù; Đào Tấn Bằng (nguyên Phó Chánh Văn phòng UBND TP.Đà Nẵng) 18 tháng tù.
Hội đồng xét xử quyết định miễn trách nhiệm hình sự về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" đối với ba bị cáo: Nguyễn Văn Cán (nguyên Chánh Văn phòng UBND TP.Đà Nẵng), Nguyễn Quang Thành (nguyên Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Minh Hưng Phát), Phan Minh Cương (nguyên Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn I.V.C, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng 79).
HĐXX cũng tuyên phạt hai bị cáo: Nguyễn Quang Thành và Phan Minh Cương cùng lĩnh 3 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Bản án sơ thẩm nêu rõ, trong thời gian từ năm 2006 đến năm 2014, bị cáo Trần Văn Minh (Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng giai đoạn từ năm 2006 - 2011) và bị cáo Văn Hữu Chiến (Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng giai đoạn 2011 - 2014) là những người đứng đầu, có trách nhiệm trong chỉ đạo quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, quản lý đất đai trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Tuy nhiên, các bị cáo Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến đã có hành vi cố ý làm trái các quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, các quy định về quản lý đất đai như: Đồng ý chủ trương, ký ban hành nhiều văn bản và chỉ đạo cấp dưới thực hiện việc giao đất, thu hồi, cho thuê, chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất và chuyển nhượng nhà, đất công sản trên địa bàn Đà Nẵng; giảm giá, giảm hệ số sinh lợi, chuyển đổi tên người nhận quyền sử dụng đất trái quy định của pháp luật đối với nhiều nhà, đất công sản và các Dự án đầu tư xây dựng để tạo điều kiện thuận lợi cho bị cáo Phan Văn Anh Vũ trục lợi cá nhân trong việc mua bán, chuyển nhượng các nhà đất công sản và các dự án này.
Cụ thể, bị cáo Trần Văn Minh đã ký ban hành các văn bản về một số chủ trương khai thác quỹ đất và bán nhà công sản quy định cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất, chuyển đổi tên nhận quyền sử dụng đất trái pháp luật, từ những quy định này tạo điều kiện cho bị can Phan Văn Anh Vũ thâu tóm nhiều dự án bất động sản và nhà, đất công sản tại những vị trí thuận lợi, có giá trị sinh lợi cao tại thành phố Đà Nẵng không qua đấu giá quyền sử dụng đất.
Trong vụ án này, tại 6/7 dự án bất động sản, bị cáo Trần Văn Minh đã chỉ đạo các cán bộ cấp dưới thực hiện các hành vi trái pháp luật trong việc hoàn thiện các thủ tục pháp lý, nhanh chóng hoàn thành hồ sơ để giúp Phan Văn Anh Vũ được nhận quyền sử dụng đất các dự án này không qua đấu giá quyền sử dụng đất, áp đơn giá giao quyền sử dụng đất không sát với giá thị trường tại thời điểm đó, cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất chuyển mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất kinh doanh sang đất ở trái với quy định pháp luật, gây thiệt hại cho Nhà nước tại thời điểm Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an phát hiện khởi tố điều tra với số tiền hơn 19.625 tỷ đồng.
Tại 18 nhà, đất công sản, mặc dù không thuộc diện được mua chỉ định nhưng Phan Văn Anh Vũ đã lợi dụng những văn bản pháp lý của UBND thành phố Đà Nẵng do bị cáo Trần Văn Minh ký ban hành trái pháp luật để bàn bạc, thỏa thuận với Giám đốc một số Công ty (là các đơn vị được mua chỉ định) đứng tên xin mua nhà công sản, xin giảm hệ số sinh lợi. Sau đó, trước khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các Công ty này lại có văn bản đề nghị thay đổi tên người nhận quyền sử dụng đất sang cho bị can Phan Văn Anh Vũ với lý do Vũ là người nộp tiền mua nhà và được Trần Văn Minh cùng các đồng phạm thực hiện hành vi làm trái quy định của Nhà nước về quản lý tài sản tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ được mua 15/18 nhà, đất công sản trái pháp luật. Hành vi này của bị cáo Trần Văn Minh và các đồng phạm đã gây thiệt hại cho Nhà nước tại 18 nhà, đất công sản nêu trên tại thời điểm khởi tố điều tra là hơn 2.100 tỷ đồng.
Hội đồng xét xử xác định, trong vụ án này, hai bị cáo Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến giữ vai trò chính, các bị cáo khác là đồng phạm. Trong đó, bị cáo Minh là người ra chủ trương trái pháp luật, trực tiếp quyết định chuyển nhượng đất dự án, nhà, đất công sản trái pháp luật, giảm 10% tiền sử dụng đất, giảm hệ số sinh lợi, chuyển đổi tên người nhận quyền sử dụng đất trái quy định của pháp luật… tạo điều kiện cho các công ty của Phan Văn Anh Vũ thâu tóm nhiều dự án bất động sản và nhà, đất công sản. Quá trình xét xử, bị cáo Trần Văn Minh chưa nhận thức ra sai phạm, nên cần áp dụng mức hình phạt cao. Bị cáo Văn Hữu Chiến đồng phạm với bị cáo Trần Văn Minh trong việc ký, ban hành các quyết định trái pháp luật, bị cáo Minh đã chỉ đạo các bị cáo dưới quyền và bản thân bị cáo cũng trực tiếp thực hiện các quyết định trái pháp luật này.
Đối với bị cáo Phan Văn Anh Vũ, Hội đồng xét xử khẳng định bị cáo Vũ có mối quan hệ thân thiết với lãnh đạo thành phố Đà Nẵng. Vũ đã lợi dụng vai trò của công ty bình phong để thực hiện ý đồ cá nhân, mua nhà, đất công sản với giá ưu đãi. Hành vi của bị cáo Phan Văn Anh Vũ đã trục lợi tại 4 dự án gây thiệt hại cho Nhà nước tại thời điểm Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an phát hiện khởi tố điều tra là hơn 18.278 tỷ đồng. Đối với nhà, đất công sản, Phan Văn Anh Vũ đã trục lợi trực tiếp tại 15/22 nhà, đất công sản, gây thiệt hại tại cho Nhà nước tại thời điểm khởi tố điều tra là 1.775 tỷ đồng.
Trong vụ án này, bị cáo Vũ giữ vai trò đặc biệt, gây mất đoàn kết trong bộ máy chính quyền thành phố Đà Nẵng, là nguyên nhân đưa các cán bộ thành phố Đà Nẵng vào vòng lao lý. Tại phiên tòa, bị cáo không thành khẩn khai báo, quanh co chối tội, nên cần phải bị xử phạt với mức án cao, nghiêm khắc.