Ngày 31/1, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam Tôn Nữ Thị Huyền (44 tuổi, ngụ TP.HCM) cùng bốn đồng phạm gồm: Hoàng Đức Tùng (28 tuổi, quê Hà Nội), Huỳnh Linh Tâm (27 tuổi, quê Quảng Ngãi), Phạm Quang Cảnh (23 tuổi, quê Hà Nội), Nguyễn Minh Tâm (20 tuổi, quê Vĩnh Phúc) để điều tra về hành vi mua bán bộ phận cơ thể người.
Hoạt động xuyên quốc gia
Đây là chuyên án quy mô được Phòng 5 - Cục Cảnh sát Hình sư (Bộ Công an) xác lập đấu tranh vào khoảng tháng 8/2018.
Qua hoạt động trinh sát, Phòng 5 Cục Cảnh sát Hình sự phát hiện đường dây do Tôn Nữ Thị Huyền cầm đầu có dấu hiệu mua bán thận thông qua các đối tượng là người Việt Nam cấu kết với các đối tượng nước ngoài.
Đáng chú ý, Tôn Nữ Thị Huyền chính là người đã từng bán thận, sau đó trở thành người môi giới và cầm đầu đường dây này. Huyền là người quê gốc tỉnh Thừa Thiên - Huế vào Đồng Nai sinh sống.
Tôn Nữ Thị Huyền cùng các đối tượng liên quan
Sau khi bị vỡ nợ hàng tỷ đồng Huyền đã về TP.HCM liên hệ bán thận lấy tiền trả nợ và sau đó dần trở thành đối tượng môi giới và cầm đầu đường dây.
Huyền cùng với các đồng phạm lên mạng xã hội như Facebook tìm kiếm, tiếp cận, dụ dỗ người Việt Nam bán thận. Các đối tượng này dùng các chiêu như có người thân bị mắc bệnh cần thay thận gấp, không cần làm thủ tục.
Sau khi tìm được người bán, các đối tượng trong đường dây tổ chức tuyển chọn, nuôi ăn ở, đưa các nạn nhân đi khám tổng quát tại các bệnh viện, phòng khám trong cả nước…
Với những người muốn bán thận có chỉ số phù hợp với người cần mua thận để ghép, các đối tượng tổ chức đưa nạn nhân qua nước ngoài để tiến hành mua bán và phẫu thuật ghép thận.
Về chi phí mỗi ca mua bán thận, ngoài việc lo hết các chi phí, mỗi nạn nhân bán thận được các đối tượng trong đường dây trả từ 200-210 triệu đồng. Số tiền mà nhóm này thu được từ mỗi ca bán thận thành công dao động từ 15.000 - 17.000 USD (khoảng 340-400 triệu đồng). Còn những người môi giới thành công sẽ được hưởng từ 20 đến 25 triệu đồng.
Theo Đại tá Phan Mạnh Trường, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Hình sự, quy mô của đường dây này là rất lớn, có thể là lớn nhất từ trước tới nay.
Kết quả điều tra ban đầu cho thấy, đường dây buôn bán nội tạng xuyên quốc gia hoạt động từ tháng 5/2017 và đã tổ chức mua bán thận cho khoảng 100 nạn nhân. Đến khi bị triệt phá (ngày 21/1/2019), đường dây này đã bán thận của hàng trăm nạn nhân (chưa kể còn khoảng 20 người đã được các đối tượng đưa đi xét nghiệm nhưng chưa kịp bán), thu lợi bất chính hàng chục tỷ đồng.
Cơ quan điều tra đã thu giữ được gần hai tỷ đồng là số tiền Huyền chuẩn bị để trả cho các nạn nhân.
Bán thận do nợ nần
Thượng tá Nguyễn Duy Thanh, Phòng 5 Cục Cảnh sát Hình sự cho biết, các nạn nhân của đường dây này đa số đều có hoàn cảnh khó khăn, con cháu bị bệnh tật nên đã bán thận để lấy tiền chữa trị... Một số nạn nhân do thua bài bạc, cá độ bóng đá, vay tiền tín dụng đen... nên phải đi bán thận lấy tiền trả nợ.
Khoảng thời gian trước Tết Nguyên đán Kỷ Hợi, nhiều người bị thúc ép về tiền bạc đã gấp rút bán thận cho đường dây này. Những nạn nhân sau khi phẫu thuật một tuần sẽ được về nhà và phải tự chịu trách nhiệm về mọi nguy cơ xảy ra với bản thân sau đó.
Một trường hợp trong đường dây của Tôn Nữ Thị Huyền đã bán thận
Theo Thượng tá Nguyễn Duy Thanh, vì không được chăm sóc, chữa trị đúng cách, các nạn nhân là những thanh niên đều gặp nhiều vấn đề về sức khỏe, mất khả năng lao động. Qua xét nghiệm thì sức khỏe các nạn nhân bị tổn hại từ 45 – 65%.
Thượng tá Nguyễn Duy Thanh cho biết, các đối tượng đã thừa nhận hành vi phạm tội trước những chứng cứ rõ ràng của Cơ quan điều tra. Trong quá trình làm việc với Cơ quan Công an nhiều nạn nhân có sức khỏe rất yếu nên các cán bộ Phòng 5 phải đưa đi bệnh viện để khám, bồi bổ, tĩnh dưỡng bằng tiền quỹ của đơn vị.
Do hầu hết các nạn nhân này có hoàn cảnh khó khăn nên trước Tết Cục Cảnh sát Hình sự đã kêu gọi, huy động cán bộ chiến sỹ quyên góp để những người bán thận có tiền về quê ở đón Tết cùng gia đình.
Cơ quan điều tra đang củng cố tài liệu chứng cứ để xử lý các đối tượng, đồng thời tiếp tục mở rộng điều tra giai đoạn 2 của vụ án.
Theo điều tra, đường dây mua bán bộ phận cơ thể người này hoạt động với nhiều thủ đoạn tinh vi từ tháng 5/2017 đến khi bị bắt giữ vào ngày 21/1/2019, chủ yếu hoạt động mua bán thận, với số tiền thu được từ mỗi bán thận thành công dao động từ 15.000 - 17.000 USD. Trong đó, các đối tượng trả cho nạn nhân khoảng 200 triệu đồng còn người môi giới thành công được hưởng từ 20 - 25 triệu đồng. Ước tính, số tiền thu lợi bất chính từ khi hoạt động đến nay lên tới hàng chục tỷ đồng.