Trước đây và cho đến những ngày đầu tháng 5/2025, theo ghi nhận của nhóm phóng viên, vỉa hè tại các tuyến đường trung tâm TPHCM vẫn nhiều nơi trong cảnh “băm nát”, nham nhở. Người dân, nhất là các hộ kinh doanh mặt tiền than thở vì tình trạng vỉa hè quá bụi bặm, không những khó khăn cho người đi bộ, mà nguy hiểm khác chực chờ...
KỲ VỌNG CHỈNH TRANG - THỰC TẾ NGỔN NGANG
Ghi nhận tại các tuyến đường trung tâm, như Lý Tự Trọng, Lê Thánh Tôn, Thủ Khoa Huân... hàng loạt vỉa hè vẫn bị đào bới nham nhở. Đi thực tế tại các tuyến đường trung tâm thời gian này không khó để bắt gặp hình ảnh những vỉa hè loang lổ, ngổn ngang vật liệu xây dựng, chưa thi công xong. Đáng nói có nhiều đoạn vỉa hè, theo người dân phản ánh “còn rất tốt”, nhưng nay đã bị đào xới, để đó một cách dang dở. Mặt nền vỉa hè lỗ chỗ đất đá, cát sỏi vương vãi khắp nơi, khiến người đi bộ, du khách bộ hành càng phải chú ý né tránh một cách khó nhọc. Thậm chí, có những nơi vỉa hè trước kia những cửa hàng vốn kinh doanh rất bình thường, đến nay nhiều đoạn cáp ngầm, nắp cống bê tông bị cạy vênh lên, gây nguy hiểm cho người đi bộ qua những nơi này.
Vỉa hè hẻm 174 -176 Lý Tự Trọng bị cày xới
Góc vỉa hè trên đường Thủ Khoa Huân loang lổ, bụi bay mù mịt
Người bộ hành phải đi xuống lòng đường
Chúng tôi đến trước cổng chính Bảo tàng TPHCM trên đường Lý Tự Trọng, hình ảnh đất cát lộn xộn như bị băm nát, cả biển báo giao thông cũng bị bứng lên nằm một góc trong bụi cây. Dọc các gốc cây, trụ điện là những đống gạch cũ, mới, vật liệu xây dựng nằm chỏng chơ, chiếm hết lối đi của người bộ hành. Tình trạng tương tự cũng xảy ra ở đường Lý Tự Trọng, Thủ Khoa Huân... Các tuyến đường có vỉa hè được thi công chỉnh trang nhưng vẫn còn dang dở từ trước đó đến nay khiến một người dân ngán ngẩm: “Kiểu làm kéo dài này chưa thấy đẹp phố phường, thì hiện tại người dân và du khách kể cả già trẻ, lớn bé phải len lỏi qua những đống vật liệu xây dựng che mất lối đi hoặc phải đi xuống lòng đường, đối mặt với nguy cơ mất an toàn giao thông”. Càng đáng nói, các công trình này không được che chắn kỹ càng, hàng ngày trở thành nỗi “ám ảnh” về bụi bặm, gây ô nhiễm môi trường công cộng. Quan sát chung cho thấy, tiến độ thi công tại nhiều điểm rất chậm, thậm chí có nơi chỉ thấy vật liệu xây dựng, gạch chất đống nhưng không có dấu hiệu nào đang thi công, công nhân thì vắng bóng, các đống vật liệu vẫn lù lù khiến người dân càng thêm sốt ruột khi chờ đợi “thi công” của các đơn vị.
“Bao giờ hết kiểu đào lên để đó?”, câu hỏi ấy của nhiều người dân ở các tuyến đường trong trung tâm thành phố cứ xoáy vào đầu chúng tôi tại các hiện trường đang thi công dự án cải tạo, nâng cấp sửa chữa vỉa hè. Nào là rất khó khăn trong sinh hoạt, ách tắc trong kinh doanh, cũng như người dân hoàn toàn không hay biết gì về thời gian rõ ràng, cụ thể về “hoàn thành thi công” (vì trên bảng báo thi công không đề thời gian). Chính từ sự chờ đợi không biết chính xác thời gian công trình hoàn thành, nhiều người dân sinh sống và kinh doanh tại các khu vực bị ảnh hưởng đã không giấu được sự bức xúc khi chia sẻ nỗi niềm chung như vậy!
XỚI LÊN ĐỂ ĐÓ, SAO KHÔNG TẬP TRUNG LÀM CUỐN CHIẾU?
Chuyện “muôn thủa” với kiểu làm không tập trung, hàng loạt tuyến đường bị xới lên rồi để đó thi công kiểu... “từ từ”, khiến người dân có chung bức xúc là cảnh chịu đựng bụi bẩn, gây mất an toàn giao thông, lối đi bộ cùng ảnh hưởng kinh doanh buôn bán. Chia sẻ với phóng viên, anh T. (đại diện của một khách sạn trên đường Lê Thánh Tôn, Q1) bày tỏ lo lắng, cống thoát nước của khách sạn của anh đã sử dụng ổn định 15 năm nay, qua các lần chỉnh trang vỉa hè nhưng hiện đơn vị thi công cho là có vấn đề, cần phải lấp hoặc tháo dỡ. Anh T. tâm sự thêm: “Vỉa hè ở đây vẫn đẹp, gần đây bỗng người của đơn vị thi công đến đào lên thay thế dù gạch lát vỉa hè nơi đây không bị hư hỏng. Nhưng tôi bức xúc là tình trạng thi công lại kéo dài, chậm tiến độ như thế này không chỉ gây lãng phí ngân sách Nhà nước mà còn ảnh hưởng rất nhiều đối với đời sống sinh hoạt, kinh doanh người dân nơi đây”.
Thi công kéo dài gây ảnh hưởng kinh doanh của người dân
Vỉa hè thi công kéo dài ảnh hưởng đến việc đi lại, kinh doanh buôn bán của người dân và mỹ quan, môi trường đô thị
Từ những phản ánh của các hộ dân trên đường Lê Thánh Tôn, anh Phạm Trung Chuẩn (bảo vệ tại một tòa nhà trên đường Lý Tự Trọng) cho biết: “Vỉa hè thi công như thế này khiến xe của khách hàng không thể chạy lên vỉa hè để vào các cửa hàng kinh doanh. Người đi bộ lại không có chỗ đi, phải đi xuống lòng đường”. Anh Chuẩn cho biết thêm, vỉa hè trước đây vẫn bình thường, không hư hỏng, nhưng mới đây thì thấy có công nhân đến đào lên để chỉnh trang, lắp đặt gạch mới. Tương tự, anh Bùi Thắng Sĩ (ngụ bên trong hẻm số 176 Lý Tự Trọng) cũng bị ảnh hưởng bởi việc thi công ngay đầu hẻm nhà mình. Anh Sĩ bày tỏ: “Việc chỉnh trang đồng bộ vỉa hè sẽ làm thành phố thêm đẹp hơn, tuy nhiên tôi mong muốn đơn vị thi công cần phải đẩy nhanh tiến độ”.
Tìm hiểu “câu chuyện” vỉa hè tại trung tâm thành phố, không những đến nay đã gần giữa tháng 5/2025, nhiều nơi thi công dở dang, nhếch nhác, thì trước đây nhiều tháng, thậm chí từ cuối năm 2024, qua công tác kiểm tra cây xanh bị ảnh hưởng trên địa bàn được giao duy tu chăm sóc, Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh TPHCM ghi nhận có rất nhiều tuyến đường trên địa bàn Q1 đang thực hiện cải tạo, chỉnh trang vỉa hè. Trong quá trình thi công, phương tiện cơ giới phá dỡ, cào bóc nền vỉa hè, đào gần gốc cây làm đứt rễ, gây tổn thương cơ học cho hệ rễ cây xanh hiện hữu trên một số tuyến đường. Việc thi công đã tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn cho hệ thống cây xanh tại khu vực xung quanh, nhất là mùa mưa bão năm 2025 sắp đến. Đơn vị Công viên cây xanh đã tăng cường công tác tuần tra phát hiện, phối hợp các địa phương lập biên bản ghi nhận sự việc với đại diện chủ đầu tư, đơn vị thi công, nhắc nhở đơn vị thi công có biện pháp thi công phù hợp, hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đến hệ thống cây xanh. Theo đó, việc thực hiện thi công cải tạo vỉa hè đa số thực hiện vào ban đêm nên công tác tuần tra phát hiện hành vi xâm hại đến hệ thống cây xanh rất khó khăn. Lúc đó, đơn vị Công viên cây xanh đã đề nghị UBND Q1 hỗ trợ, kiểm tra, giám sát, khuyến cáo các đơn vị đang thi công cải tạo vỉa hè tuân thủ các quy định trong quá trình thi công, không xâm hại đến hệ thống cây xanh.
Từ đó, UBND Q1 có báo cáo gửi UBND TPHCM về việc chấn chỉnh thi công, cải tạo vỉa hè không gây ảnh hưởng tới cây xanh. Phó chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường cũng đã có chỉ đạo về nội dung tổ chức kiểm tra làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan tới việc thi công vỉa hè khiến phải cắt bỏ cây xanh. Ngày 25/3/2025 Thanh tra Sở Giao thông công chánh TPHCM đã có buổi làm việc với UBND Q1, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận, Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật và Công ty TNHH công nghiệp và xây dựng Nam Việt (nhà thầu thi công làm ảnh hưởng 17 cây xanh trên vỉa hè đường Nguyễn Thị Minh Khai). Ngày 28/3/2025, Thanh tra Sở Giao thông công chánh đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH công nghiệp và xây dựng Nam Việt về hành vi tự ý chặt rễ cây xanh khi chưa được cấp phép. Ngày 31/3/2025, UBND Q1 họp với tất cả đơn vị thi công để triển khai lại các biện pháp thi công nhằm bảo đảm an toàn cây xanh trên vỉa hè; Yêu cầu tất cả các nhà thầu phải cam kết nghiêm túc thực hiện các biện pháp thi công để bảo đảm an toàn cây xanh. Đặc biệt chịu trách nhiệm đền bù mọi thiệt hại, xử phạt của các cơ quan chức năng và chịu mọi hình thức xử lý của chủ đầu tư nếu xâm phạm đến an toàn cây xanh. Đồng thời các bên đã thống nhất đưa nội dung “xâm hại đến cây xanh” vào điều khoản tạm ngừng hợp đồng đã ký kết.
Ngoài ra, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Q1 cũng lập tiến độ thi công cụ thể các vỉa hè, gửi Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật và Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh để chủ động trong công tác phối hợp, hướng dẫn nghiệp vụ và điều chỉnh lại các biện pháp thi công cho phù hợp. Trường hợp vướng rễ không thể thi công sẽ trao đổi tìm biện pháp xử lý, để không tái diễn hành vi xâm hại cây xanh như thời gian vừa qua. (Còn tiếp)
(Còn ttiếp...)