Sau nhiều năm khiếu nại, cuối cùng đất và nhà xưởng của Công ty cổ phần Trung Nam (tên cũ Công ty TNHH công nghiệp thực phẩm Thuận An) đã bị Cục Thi hành án dân sự (THADS) TPHCM tiến hành cưỡng chế, giao cho bên trúng đấu giá. Nhưng việc cưỡng chế vội vã, không chấp hành chỉ đạo của cấp trên dẫn đến những hệ lụy không nhỏ, khi Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) TPHCM ra quyết định hủy bỏ quyết định đã ban hành trái với quy định pháp luật. Báo Công an TPHCM từng có bài “Cắt điện để buộc doanh nghiệp tự di dời” ra ngày 15-9-2016. Sau bài báo, cơ quan chức năng tạm dừng cưỡng chế để xem xét, giải quyết khiếu nại.
Trưởng Ban chỉ đạo THADS có bị qua mặt?
Sáng 8-6-2017, Cục THADS TPHCM và lực lượng chức năng đến nhà xưởng Công ty TNHH Đông Nam VN (100% vốn Hàn Quốc, gọi tắt là Công ty Đông Nam, xã Xuân Thới Đông, H.Hóc Môn, TPHCM) do Công ty CP Trung Nam cho thuê lại, để tiến hành cưỡng chế, thu hồi nhà xưởng và diện tích 4.721m2 giao cho đơn vị mua trúng đấu giá là Công ty TNHH DV-TM-XNK Hồng Nghi.
Đúng 8 giờ 30 ngày 8-6, đại diện Cục THADS TP đã đến công ty đọc quyết định cưỡng chế, nhưng cổng nhà xưởng đã bị khóa. Sau khi công bố quyết định cưỡng chế, lực lượng chức năng đã phá cổng nhà xưởng và kiểm kê tài sản; yêu cầu chủ tài sản di dời những tài sản trong công ty ra ngoài. Sau đó, lực lượng chức năng lập biên bản bàn giao cho đơn vị mua trúng đấu giá. Đến 11 giờ cùng ngày, việc cưỡng chế cơ bản hoàn thành.
Việc THADS đối với công ty này hết sức phức tạp, vì khiếu nại kéo dài hơn 14 năm được giải quyết qua nhiều cấp từ địa phương đến Trung ương và dư luận rất quan tâm. Do vậy, Viện KSND Tối cao, Tổng cục THADS (Bộ Tư pháp) đã có những văn bản chỉ đạo hết sức chặt chẽ. Ngày 2-6, Viện KSND Tối cao có văn bản 1169/VKSTC-V12 gửi Viện KSND TPHCM, nêu rõ quan điểm là việc kê biên, bán đấu giá tài sản tại địa chỉ nói trên của Công ty CP Trung Nam phải hủy bỏ theo quy định của pháp luật. Căn cứ các bản án, công ty không có nghĩa vụ thi hành án. Đồng thời, yêu cầu Viện KSND TP kiểm sát việc cưỡng chế thi hành án.
Tiếp đến ngày 6-6, Tổng cục THADS cũng có văn bản 2009/TCTHADS-GDKNTC gửi Cục trưởng Cục THADS TP, yêu cầu rà soát lại một lần nữa quá trình tổ chức thi hành án, giải quyết khiếu nại tố cáo của đương sự. Trong đó, đặc biệt lưu ý về tình tiết hiện nay tòa án đang thụ lý đơn của Công ty CP Trung Nam khởi kiện hành chính đối với Sở TN-MT TP, liên quan đến tài sản gắn liền với đất thuê tại địa điểm trên (đây là khối tài sản dự kiến cưỡng chế). Trường hợp cần thiết, Cục THADS trao đổi thêm với Viện KSNDTP để thống nhất quan điểm; kịp thời xin ý kiến và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ của Ban chỉ đạo THADS TP, nếu cưỡng chế phải đảm bảo đúng quy định pháp luật.
Tuy nhiên, bất chấp các văn bản chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền và sự phản đối của doanh nghiệp, Cục THADS TP vẫn tiến hành cưỡng chế như đã nêu trên. Việc tổ chức cưỡng chế này, Cục THADS TP không hề xin ý kiến của Ban chỉ đạo THADS TP. Bằng chứng, sau 5 ngày cưỡng chế xong (ngày 13-6), ông Võ Văn Hoan - Chánh văn phòng UBNDTP, ký văn bản số 7718/VP-NCPC truyền đạt ý kiến chỉ đạo của ông Huỳnh Cách Mạng - Phó chủ tịch UBNDTP, Trưởng ban chỉ đạo THADS TP, giao Cục THADS TP trao đổi với TANDTP về vụ án hành chính số 110/2017/TLST-HC của Công ty CP Trung Nam khởi kiện; có văn bản báo cáo Viện KSND TP về nội dung, phương án, thời điểm cưỡng chế để tổ chức giám sát; tổng hợp báo cáo UBNDTP xem xét, quyết định trước khi cưỡng chế thi hành án theo quy trình.
Cách làm của Cục THADS TP đã bất chấp chỉ đạo của cấp trên là Tổng cục THADS, qua mặt cả Ban chỉ đạo THADS TP cũng như không phối hợp với Viện KSND TP giám sát.
Quang cảnh buổi cưỡng chế Công ty cổ phần Trung NamHậu quả nghiêm trọng
Trở lại việc Công ty CP Trung Nam chuyển nhượng hợp đồng thuê đất của Công ty Trung Nam I với nhà xưởng và diện tích 4.721m2 tại thửa số 1703, tờ bản đồ số 1 tại ấp Xuân Thới Đông, xã Xuân Thới Đông, huyện Hóc Môn. Ngày 31-12-2004, Công ty Trung Nam I chuyển nhượng tài sản và quyền thuê đất cho Công ty CP Trung Nam, có chứng thực của Phòng tư pháp huyện Hóc Môn. Ngày 26-10-2006, Công ty CP Trung Nam ký hợp đồng thuê đất số 10197 với Sở TN-MT TP và được bổ sung biến động trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho Công ty Trung Nam I ngày 17-1-2007.
Sau đó, ngày 8-1-2008, chấp hành viên ra quyết định số 475/QĐ-THA kê biên khối tài sản trên để đảm bảo thi hành án. Trước đề nghị của Cục THADS TP, ngày 29-3-2007, Sở TN-MT TP đã ban hành quyết định 792/QĐ-TNMT-VPĐK về việc chấm dứt hợp đồng thuê đất và hủy bỏ nội dung đăng ký thay đổi chủ sử dụng đất, hủy bỏ nội dung chuyển nhượng sở hữu trên các chứng từ liên quan đến hợp đồng mua bán tài sản gắn liền với đất thuê tại khu đất thuộc thửa số 1703, tờ bản đồ số 1 tại ấp Xuân Thới Đông, xã Xuân Thới Đông, huyện Hóc Môn đối với Công ty CP Trung Nam.
Tuy nhiên, Bộ TN-MT có văn bản 6152/BTNMT-TTr ngày 28-12-2016, xác định việc chuyển nhượng nhà xưởng và quyền sử dụng 4.721m2 đất là đúng quy định pháp luật đất đai. Việc Sở TN-MT TP lại thu hồi, hủy bỏ nội dung đăng ký thay đổi trên giấy chứng nhận đất của Công ty CP Trung Nam theo đề nghị của cơ quan THADS là không phù hợp với quy định tại khoản 6 điều 87 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2014.
Chính vì vậy, Công ty CP Trung Nam khởi kiện quyết định 792/QĐ-TNMT-VPĐK tại TAND TPHCM và Tòa hành chính đã có quyết định thụ lý vụ án hành chính số 110/2017/TLST-HC, để giải quyết vụ án. Ngày 10-7-2017, cũng chính Sở TN-MT TP lại ra quyết định số 1726/QĐ-STNMT-VPĐK hủy bỏ quyết định 792/QĐ-TNMT-VPĐK lý do tòa án chưa hủy bỏ các nội dung chứng thực trên các hợp đồng chuyển nhượng đất, nhà xưởng diện tích 4.721m2 tại số 6/7 ấp Xuân Thới Đông, xã Xuân Thới Đông, huyện Hóc Môn.
Như vậy, hợp đồng thuê đất số 10197 giữa Sở TN-MT TP với Công ty CP Trung Nam cũng như biến động trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp trước đây cho Công ty CP Trung Nam đang có giá trị pháp lý. Nhưng trên thực tế đất và nhà xưởng diện tích 4.721m2 đã bị Cục THADS TP cưỡng chế giao cho Công ty TNHH DV-TM-XNK Hồng Nghi. Có thể hiểu, việc Cục THADS TP tổ chức cưỡng chế như đã nêu trên là trái với quy định của pháp luật và đã không báo cáo xin ý kiến của Trưởng ban chỉ đạo THADS TP là ông Huỳnh Cách Mạng - Phó chủ tịch UBNDTP, dẫn đến những rắc rối pháp lý như hiện nay.