Ngày 24/7, vụ án "Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Môi giới hối lộ; Giả mạo trong công tác; Sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật; Xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác; Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức; Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Tham ô tài sản", tiếp tục phần xét hỏi. HĐXX thẩm vấn nội dung sai phạm tại các trung tâm đăng kiểm do bị cáo Trần Lập Nghĩa làm chủ, gồm trung tâm đăng kiểm 62-03D, 71-02D, 83-02D.
Bị cáo Trần Lập Nghĩa
Trả lời HĐXX, bị cáo Nghĩa và đồng phạm liên quan thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội theo cáo trạng. Tuy nhiên về số tiền hưởng lợi, bị cáo Nghĩa trình bày không nhớ. Về nội dung này, đại diện Viện KSND TPHCM nêu số tiền hưởng lợi của bị cáo Nghĩa là hơn 14,7 tỷ đồng. Viện KSND đã có tính toán theo tài liệu, chứng cứ thu thập được, nên Viện kiểm sát sẽ nêu quan điểm trong phần luận tội.
Liên quan đến hành vi phạm tội của bị cáo Nghĩa và đồng phạm, hồ sơ vụ án thể hiện, ngày 26/10/2022 và ngày 28/10/2022, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, tổ công tác của Phòng CSGT Công an TPHCM phát hiện hai xe ô tô có dấu hiệu cơi nới thành thùng so với quy chuẩn nên tiến hành dừng phương tiện kiểm tra.
Kết quả kiểm tra xác định số đo, kích thước thành, thùng xe trùng khớp với Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện xe cơ giới (Giấy chứng nhận kiểm định). Tuy nhiên, thông số này lại sai lệch so với số đo theo thông số kỹ thuật của xe trên cơ sở dữ liệu của Cục đăng kiểm VN nên đã chuyển Cơ quan điều tra để tiến hành xác minh, làm rõ.
Quá trình xác minh, cơ quan điều tra xác định, một trong 2 chiếc xe này là của bà Nguyễn Ngọc Dung. Bà Dung khai mới mua xe của Nguyễn Thành Trung. Làm việc với cơ quan điều tra, bị cáo Trung khai nhận đã chi tiền hối lộ cho TTĐK 62-03D để được làm giấy chứng nhận kiểm định theo kích thước thành, thùng xe đúng với thông số đã được cơi nới. Ngày 23/11/2022, cơ quan điều tra khám xét khẩn cấp TTĐK 62-03D, thu giữ nhiều tài liệu liên quan đến sai phạm tại đây.
Theo Nghĩa khai, để được thành lập trung tâm, Trần Lập Nghĩa đã gặp trực tiếp cựu Cục trưởng Trần Kỳ Hình tại Cục Đăng kiểm VN đưa 20 triệu đồng để xin chủ trương. Trần Kỳ Hình nhận tiền và đồng ý chủ trương, cấp mã số TTĐK 62-03D để Nghĩa lắp đặt thiết bị, làm các thủ tục tiếp theo. Tháng 5/2019, TTĐK 62-03D bắt đầu đi vào hoạt động.
Theo quy định, tối thiểu một dây chuyền kiểm định phải có 3 đăng kiểm viên nên Nghĩa lần lượt đưa tên các đăng kiểm viên Lê Vân Quốc, Tăng Phương Đông, Hồ Văn Cường vào sổ phân công nhiệm vụ hằng ngày cho đủ số lượng. Cả 3 người này đều không làm việc tại trung tâm.
Đầu năm 2021, do tình hình dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng đến thu nhập của trung tâm nên Nghĩa chỉ đạo Huỳnh Thái Bảo (Phó giám đốc TTĐK 62-03D) nhận hối lộ của các chủ xe để bỏ qua lỗi sai phạm trong quá trình kiểm định. Tính đến tháng 10/2022, TTĐK 62-03D đã cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện cho 35.253 phương tiện sai quy định, thu lợi hơn 9,8 tỉ đồng.
Để được bỏ qua các lỗi vi phạm, Nghĩa phải chung chi cho hai cựu Cục trưởng là Trần Kỳ Hình 100 triệu đồng và Đặng Việt Hà 460 triệu đồng.
Cựu cục trưởng Đặng Việt Hà
Đối với TTĐK 62-03D, Nghĩa chịu trách nhiệm về hành vi giả mạo trong công tác để thu lợi hơn 9,8 tỉ đồng và nhận hối lộ 11,9 tỉ đồng.
Đối với Trung tâm đăng kiểm 71D-02D (tỉnh Bến Tre), bị cáo Nghĩa chịu trách nhiệm chính về hành vi giả mạo trong công tác, để kiểm định và cấp giấy chứng nhận kiểm định cho trên 6.000 phương tiện trái quy định, thu lợi gần 1,8 tỉ đồng. Ngoài ra, các bị cáo tại trung tâm còn có hành vi can thiệp phần mềm để sửa chữa dữ liệu từ không đạt cho ra kết quả đạt.
Đối với Trung tâm đăng kiểm 83-02D (tỉnh Sóc Trăng), bị cáo Nghĩa cũng chỉ đạo nhân viên giả mạo trong công tác khi ký giả chữ ký của các đăng kiểm viên để cấp giấy chứng nhận kiểm định an toàn cho 3.730 phương tiện, thu lợi hơn 1,1 tỉ đồng. Hồ sơ vụ án xác định bị cáo Nghĩa thu lợi bất chính ở 3 trung tâm đăng kiểm hơn 14,7 tỉ đồng.
Theo cáo trạng, các bị cáo là lãnh đạo Cục ĐKVN, lãnh đạo các phòng đến lãnh đạo các trung tâm, chi cục đăng kiểm thống nhất chỉ đạo các đăng kiểm viên cấp dưới, các nhân viên làm việc ở các trung tâm, chi cục nhận tiền từ các chủ xe, chủ tàu. Các bị cáo đã bỏ qua lỗi, bỏ qua các điều kiện về chất lượng, an toàn kỹ thuật, an toàn lao động, bảo vệ môi trường... trong đăng kiểm, thẩm định hồ sơ thiết kế.
Tuy nhiên, Trần Kỳ Hình, Đặng Việt Hà (đều là cựu Cục trưởng ĐKVN), Nguyễn Vũ Hải (cựu Phó Cục trưởng Cục ĐKVN) đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ, còn đưa ra chủ trương làm trái quy định và nhận hối lộ số tiền đặc biệt lớn hơn 60 tỷ đồng. Điều này dẫn đến sai phạm, tiêu cực mang tính hệ thống, trong thời gian dài tại các phòng trực thuộc Cục ĐKVN, các trung tâm đăng kiểm, chi cục đăng kiểm trên cả nước.
Cựu cục trưởng Trần Kỳ Hình
Đây là vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế có quy mô đặc biệt lớn, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng trong lĩnh vực quản lý Nhà nước đối với hoạt động đăng kiểm phương tiện xe cơ giới và phương tiện thủy nội địa.