Ký báo cáo gửi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội trước phiên chất vấn diễn ra ngày mai (16/3), Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên đã thông tin về tình hình sản xuất, cung ứng, nhập khẩu xăng dầu, công tác điều hành giá xăng dầu thời gian qua.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Việt Nam hiện nay có 2 Nhà máy lọc dầu là Nhà máy lọc dầu Dung Quất thuộc Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) và Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn thuộc Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn.
Một góc Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn - Ảnh: CTV
Năm 2021, sản lượng sản xuất của hai nhà máy đạt 13,88 triệu m3, trong đó sản lượng sản xuất của Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn đạt khoảng 7,19 triệu m3, sản lượng của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn đạt khoảng 6,69 triệu m3.
Về nguồn nhập khẩu, hiện 36 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu có chức năng này, trong đó 3 doanh nghiệp chỉ chuyên kinh doanh nhiên liệu hàng không.
Năm 2021, cả nước nhập khẩu khoảng 6,3 triệu m3 xăng dầu các loại. Dự kiến năm 2022, nhu cầu nhập khẩu xăng dầu các loại khoảng 7,4 triệu m3 (gồm khoảng 5 triệu m3 giao đầu năm 2022 và 2,4 triệu m3 giao bổ sung cuối tháng 2/2022). Lũy kế 2 tháng đầu năm, các doanh nghiệp đã nhập khẩu khoảng 1,4 triệu m3 xăng dầu các loại.
Thông tin về tổng nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước, ông Diên cho biết, năm 2021 là khoảng 20,5 triệu m3, trong đó sản xuất trong nước khoảng 14,27 triệu m3 (chiếm khoảng 70% nhu cầu). Nhập khẩu khoảng 6,3 triệu m3 (chiếm 30% nhu cầu).
Số liệu này theo kế hoạch năm 2022 là 20,7 triệu m3, trong đó sản xuất trong nước khoảng 14,418 triệu m3, nhập khẩu khoảng 6,282 triệu m3.
Tình hình khó khăn bắt đầu từ 2 tháng đầu năm nay, khi Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn cắt giảm sản lượng sản xuất xuống mức 55-80% công suất và có thời gian gặp sự cố kỹ thuật nên phải ngừng sản xuất. Nhà máy không bảo đảm việc cung cấp xăng dầu cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu theo các hợp đồng đã ký, gây ảnh hưởng đến hoạt động cung ứng xăng dầu liên tục cho thị trường trong nước.
Bộ Công thương đảm bảo đủ nguồn cung ứng xăng dầu cho thị trường - Ảnh minh họa
Phân tích nguyên nhân, Bộ trưởng Công thương chỉ ra, nhà máy lọc dầu Nghi Sơn gặp khó khăn về tài chính và một số vấn đề nội tại nên không có kinh phí nhập dầu thô để sản xuất xăng dầu thành phẩm.
Báo cáo của Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn cũng cho thấy, từ đầu tháng 1/2022, Nhà máy đã giảm công suất từ mức 100% xuống mức 80% và sau đó chỉ ở mức 55-60% công suất.
Do cắt giảm công suất sản xuất nên việc giao hàng thực tế cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong nước trong tháng 2/2022 đã bị giảm 50% so với kế hoạch (739.900 m3).
Tương tự, tháng 3 giảm 20% so với kế hoạch (680.000 m3 ). Dự kiến tháng này chỉ giao 556.000 m3, trong đó xăng giảm 5%, dầu giảm 30%.
Mặc dù Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn đã nâng công suất lên 103% và từ ngày 7/2/2022 nâng công suất lên 105% nhưng theo ông Diên, mức tăng thêm 5% (tương đương 28.000 m3 xăng dầu) chưa đủ bù đắp lượng thiếu hụt do Nhà máy Nghi Sơn giảm công suất.
Sang tháng 3, lượng cung xăng dầu cho thị trường từ nguồn trong nước vẫn thấp so với các tháng thông thường do lượng cung ứng xăng dầu từ sản xuất trong nước tiếp tục giảm (do nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn vẫn tiếp tục giảm công suất).
Dự kiến tháng này nhà máy sẽ giảm so với kế hoạch 20%, chỉ cung cấp được khoảng 80% kế hoạch theo tháng (kế hoạch giao 680.000 m3 nhưng dự kiến giao hàng là 556.000 m3 trong đó xăng giảm 5%, dầu giảm 30%).
Tuy nhiên, do tồn kho từ tháng 2/2022 chuyển sang cùng với việc các thương nhân đầu mối tiếp tục nhập khẩu xăng dầu theo kế hoạch đã được Bộ Công Thương giao từ đầu năm 2022 và nhập khẩu bổ sung để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ sản xuất trong nước nên tháng 3 nguồn cung cho xăng dầu trong nước sẽ cơ bản được đáp ứng đủ.
Đến thời điểm hiện tại, Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn chưa có kế hoạch giao hàng cho các thương nhân đầu mối kinh doanh vào tháng 4 và tháng 5, đặc biệt sau tháng 5 cũng chưa rõ về khả năng duy trì sản xuất của Nhà máy. Vì thế, sau khi làm việc với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam để đánh giá thực trạng khả năng sản xuất, cung ứng xăng dầu của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, Bộ Công thương thống nhất kịch bản điều hành nguồn cung xăng dầu Quý II/2022 cho thị trường trong nước không bao gồm nguồn cung từ Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn.
Tại Quyết định số 242/QĐ-BCT ngày 24/2, Bộ Công thương đã giao bổ sung hạn mức xăng dầu nhập khẩu cho 10 thương nhân đầu mối để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ sản xuất trong nước (không tính nguồn cung từ Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn) để đảm bảo đủ xăng dầu cung ứng cho thị trường nội địa trong Quý II/2022.
“Với tình hình cung ứng xăng dầu như trên cùng với công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường và việc điều hành giá xăng dầu theo hướng bám sát diễn biến giá thị trường thế giới, nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước thời gian tới sẽ cơ bản được đảm bảo, đáp ứng đủ nhu cầu trong nước của doanh nghiệp và người dân” – ông Diên nói trong báo cáo.