Hơn 4.000 người "sập bẫy"
Đây là vụ án "lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "rửa tiền" do 23 bị can cùng thực hiện. Theo đó, tùy từng vị trí, vai trò mỗi bị can được phân công nhiệm vụ cụ thể, trong đó Nguyễn Thái Luyện với vai trò là Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần địa ốc Alibaba (Công ty Alibaba). Theo quy định tại Điều lệ tổ chức hoạt động của Công ty Alibaba, Luyện cũng là Chủ tịch HĐQT, kiêm Tổng giám đốc; đồng thời là người chỉ đạo xuyên suốt, toàn bộ hoạt động của Công ty Alibaba và 22 pháp nhân trực thuộc.
Trong quá trình điều tra, Luyện thừa nhận mình là người chỉ đạo toàn bộ hoạt động của Công ty Alibaba, chỉ đạo các nhân viên dưới quyền đi mua đất nông nghiệp, giá mua theo khung giá chỉ định, vị trí đất do Luyện định hướng. Chỉ khi Luyện đồng ý thì Võ Thị Thanh Mai (vợ Luyện) mới yêu cầu nhân viên lập phiếu chi (tiền mặt) hoặc UNC (chuyển khoản) tùy theo yêu cầu của người bán. Luyện cũng là người yêu cầu, chỉ đạo bộ phận thiết kế vẽ đồ họa, người duyệt khi lên sơ đồ lô, thửa đất, giá cả hàng hóa khi bán cho khách hàng.
Tuy nhiên, Nguyễn Thái Luyện không thừa nhận hành vi phạm tội và cho rằng mình không quảng cáo gian dối, không chiếm đoạt tiền của ai. Bị can không phân lô trái pháp luật. Toàn bộ GCNQSDĐ đều có quy hoạch rõ ràng. Việc phân lô bán nền được bị can chỉ đạo các nhân viên thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Hiện bị can đang sở hữu hơn 430ha đất nên quy kết bị can tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" là không có căn cứ pháp luật.
Nguyễn Thái Luyện
Mặc dù Nguyễn Thái Luyện không thừa nhận hành vi phạm tội, nhưng kết quả điều tra của Cơ quan CSĐT xác định: lợi dụng sự thiếu hiểu biết về pháp luật của nhiều người dân trong việc chuyển nhượng QSDĐ, Luyện đã thành lập 22 công ty, đứng tên giám đốc và là người đại điện theo pháp luật của các công ty này là những người thân trong gia đình hoặc thân tín của Luyện (các cổ đông tham gia góp vốn thành lập công ty chỉ là hình thức, thực tế không đóng góp tiền); sử dụng hệ thống công ty trực thuộc này tổ chức mua số lượng lớn đất nông nghiệp.
Nguồn tiền mua đất nông nghiệp được huy động từ chính khách hàng bằng cách, dùng pháp nhân của Công ty Alibaba và các công ty cùng hệ thống, tự lập dự án dân cư, phân lô trái pháp luật, đưa ra các thông tin không có thật như đây là các dự án có tính pháp lý đầy đủ, tự đặt tên các dự án để kêu gọi, lừa ký hợp đồng bán đất nền dưới dạng thổ cư để huy động tiền từ khách hàng.
Có trường hợp, dù không ký hợp đồng đặt cọc hoặc nhận chuyển nhượng, lô đất nông nghiệp thuộc sở hữu của người dân đang sử dụng, nhưng các bị can vẫn tự đặt tên dự án, phân lô, chia nền trên đất nông nghiệp của người khác để thu hút nguồn tiền từ khách hàng (như Dự án Phú Mỹ Center City...), hoặc sử dụng thủ đoạn "xoay vòng" bằng cách nhiều dự án mới chỉ đặt cọc mua thửa đất nông nghiệp, chưa thực hiện giao dịch chuyển nhượng công chứng, các bị can chưa có quyền sở hữu lô đất nhưng cũng được đặt tên dự án hấp dẫn kêu gọi khách hàng đầu tư (như Dự án Ali Vienice City....), hoặc các dự án tự vẽ ra.
Sau khi bán còn tồn đọng được Nguyễn Thái Luyện chỉ đạo đổi tên hoặc yêu cầu sát nhập tạo dự án mới để khách hàng tin tưởng Công ty Alibaba lớn mạnh, có nhiều sản phẩm mà tham gia đầu tư vào Công ty Alibaba, như Dự án Long Phước được đổi tên thành Long Phước 1, cuối năm 2018, khi Alibaba Long Phước 1 không còn bán được cho khách hàng thì Nguyễn Thái Luyện chỉ đạo các bộ phân Công ty Alibaba đổi tên Dự án Alibaba Long Phước 1 thành Dự án Alibaba NewLand. Hoặc Dự án Alibaba Long Phước 6 khi không bán được, Nguyễn Thái Luyện chỉ đạo cấp dưới tự vẽ lại Dự án Alibaba City Land, Alibaba Luxury City, hoặc dự án Alibaba Golden City được chuyển tên từ Alibaba Long Phước 12...
Bị can Võ Thị Thanh Mai (vợ Luyện) đang tại ngoại điều tra
Nguyễn Thái Luyện còn đưa ra thủ đoạn bán hàng "cam kết" mua lại với giá cao hơn từ 30% sau 12 tháng, hoặc 38% sau 15 tháng kể từ ngày nộp tiền, hoặc thuê lại với giá 2%/tháng kể từ ngày ký và thanh toán 95% giá trị hợp đồng. Với các phương thức này, hầu hết khách hàng nhận chuyển nhượng đất dưới dạng nền thổ cư do Công ty Alibaba chào bán đều không nhận được GCNQSDĐ dưới dạng thổ cư như cam kết khi đến hạn, mà sẽ được Công ty Alibaba chuyển sang hình thức trả lãi hoặc thu mua trở lại theo các Hợp đồng quyền chọn hoặc Phụ lục hợp đồng kèm theo.
Theo đó, Nguyễn Thái Luyện đã chỉ đạo các nhân viên dưới quyền chiếm đoạt số tiền lên đến 2.264.186.156.045 đồng của 4.316 khách hàng. Do đó, bị can phải chịu trách nhiệm hình sự về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại khoản 4, Điều 174 BLHS với vai trò chủ mưu.
Vừa lừa đảo vừa... rửa tiền
Võ Thị Thanh Mai (vợ Nguyễn Thái Luyện, Giám đốc tài chính Công ty Alibaba) là người quản lý tài chính. Việc chi tiền mua các lô đất Mai thực hiện theo sự chỉ đạo của Luyện. Nguồn tiền của Công ty Alibaba từ việc thu của các khách hàng mua đất. Ngoài ra, Công ty Alibaba không có nguồn thu nào khác. Theo phân công của Luyện, Mai quản lý hoạt động của bộ phận kế toán, giám sát và điều hành toàn bộ hoạt động thu, chi của Công ty Alibaba. Toàn bộ chi phí hoạt động của Công ty Alibaba và các pháp nhân liên quan đều phải được sự đồng ý của Luyện, Mai mới duyệt cho bộ phận kế toán chi tiền.
Nguồn tiền thu của Công ty Alibaba được chi chủ yếu cho việc trả lương và hoa hồng cho nhân viên, mua đất, trả tiền thuê mặt bằng kinh doanh, trả lãi định kỳ cho khách hàng (phương thức để lôi kéo khách hàng tham gia đầu tư). Ngoài ra, Mai cũng là Giám đốc và là người đại diện theo pháp luật của Công ty Cổ phần Alibaba Law Firm, chủ đầu tư 28 dự án ảo - không có thật. Vốn điều lệ 50 tỷ đồng của Công ty Law Firm cũng không có thật mà Mai chỉ ký tên trên các văn bản để hoàn thành thủ tục đăng ký kinh doanh.
Nguyễn Thái Luyện (áo trắng) nghe đọc lệnh bắt tạm giam
Từ khi hoạt động cho đến khi bị khởi tố điều tra, Công ty Law Firm không hoạt động kinh doanh, không phát sinh chi phí. Mai là người ký kết Hợp đồng nhận ủy quyền, đứng tên nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp, tự vẽ 28 dự án trên nền đất nông nghiệp, phân lô, tách thửa trái quy định, dùng truyền thông để quảng cáo gian dối, bán sản phẩm cho khách hàng.
Sau đó, Mai tiếp tục dùng tư cách Giám đốc và là người đại diện theo pháp luật của Công ty Cổ phần Alibaba Law Firm ký Hợp đồng hợp tác kinh doanh phân phối bán đất nền trong dự án với Công ty Alibaba để Công ty Alibaba trở thành đại lý phân phối đất nền cho các khách hàng, nhằm mục đích che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của các dự án trên, đồng thời tạo ra giao dịch ảo để khách hàng tin tưởng là các dự án có đủ tính pháp lý, đủ điều kiện chuyển nhượng theo Luật kinh doanh bất động sản mà đồng ý mua.
Khi thực hiện các hành vi trên, Mai biết rõ các dự án chưa làm thủ tục pháp lý theo quy định, nhưng vẫn thực hiện theo chỉ đạo của Luyện để tự làm thủ tục pháp lý... nhằm tạo lòng tin khách hàng. Lời khai của Mai phù hợp với tài liệu Cơ quan điều tra đã thu thập và các bị can cũng như người liên quan khác trong vụ án. Hành vi của Võ Thị Thanh Mai phạm vào tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" với vai trò giúp sức tích cực cho chồng chiếm đoạt 2.264.186.156.045 đồng của 4.316 khách hàng.
Ngoài ra, ngày 18-9-2019, Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án hình sự, Nguyễn Thái Luyện và Nguyễn Thái Lĩnh (em trai Luyện) bị bắt tạm giam về hành vi "lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Mai sợ số tiền gửi trong ngân hàng sẽ bị phong tỏa nên hôm sau (19-9-2019) đã chỉ đạo Thắng chuyển số tiền gần 14 tỷ đồng vào tài khoản của Mai. Cùng ngày, Mai chuyển 13 tỷ đồng vào tài khoản của Lực, rồi chỉ đạo Lực rút tiền mặt ra và giao lại cho Mai sử dụng. Đến nay, Cơ quan điều tra chưa thu hồi lại được số tiền này. Hành vi này của Võ Thị Thanh Mai đã phạm vào tội "rửa tiền".
Các nhân viên môi giới của Công ty Alibaba không biết về cách thức, thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Nguyễn Thái Luyện và các đồng phạm. Nhiều người còn tin tưởng vào sự cam kết lợi nhuận, tính pháp lý của các dự án không có thật do Luyện và các đồng phạm tự vẽ lập, chào bán. Hơn nữa, Luyện sử dụng thủ đoạn tổ chức phân cấp chức vụ trong Công ty Alibaba dựa trên doanh số Hợp đồng thỏa thuận chuyển nhượng QSDĐ trong tháng; đồng thời tuyên truyền, dụ dỗ các nhân viên giới thiệu người nhà, người quen và góp tiền để đứng tên chung trong các Hợp đồng thỏa thuận chuyển nhượng QSDĐ ký kết với Công ty Alibaba để đạt được vị trí quản lý hoặc giám đốc, giúp nhận được tiền thưởng và mức chiết khấu cao (tương tự mô hình kinh doanh đa cấp) nên Cơ quan điều tra không xem xét trách nhiệm hình sự các nhân viên này là có căn cứ.
(Còn tiếp...)