Gian lận đấu thầu nhờ công ty "quân xanh"
Tòa án Nhân dân TP.Hà Nội vừa ban hành quyết định ngày 17/3 tới sẽ mở phiên xét xử sơ thẩm các bị cáo là cựu Phó Vụ trưởng, Phó Chánh Văn phòng Bộ Thông tin và Truyền thông cùng các bị cáo khác trong vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT), Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (Công ty AIC) và các đơn vị có liên quan. Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 8 ngày. Hội đồng xét xử có 3 người, gồm: 1 thẩm phán và 2 hội thẩm nhân dân, do Thẩm phán Lưu Ngọc Cảnh (Phó Chánh tòa Hình sự, Tòa án nhân dân TP.Hà Nội) làm Chủ tọa phiên tòa. Ba kiểm sát viên của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và một kiểm sát viên của Viện Kiểm sát Nhân dân TP.Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, dự án "Mua sắm trang thiết bị và thuê dịch vụ kỹ thuật nhằm theo dõi, phân tích sự cố, tấn công an toàn thông tin mạng trên một số kênh kết nối Internet quốc tế" do Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) làm chủ đầu tư. Quá trình triển khai, VNCERT thực hiện đấu thầu gói thầu số 8 "Đầu tư mua sắm hệ thống thiết bị, phần mềm", theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước.
Các bị cáo thuộc chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị thẩm định giá, đơn vị tư vấn lập dự án đã thông đồng, gian lận trong đấu thầu, vi phạm quy định về đấu thầu, để Công ty AIC trúng Gói thầu số 8 thuộc Dự án, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 17 tỷ đồng. Trong số đó, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn đã chỉ đạo nhân viên cấp dưới cấu kết với chủ đầu tư để tạo điều kiện cho Công ty AIC trúng thầu. Đồng thời, Chủ tịch Công ty AIC còn gian lận trong việc lập hồ sơ dự thầu, để Công ty AIC trúng Gói thầu số 8, tổng giá trị hơn 70 tỷ đồng.
Viện Kiểm sát xác định, tại giai đoạn tư vấn lập Dự án và Báo cáo nghiên cứu khả thi, bị can Nguyễn Thị Thanh Nhàn chỉ đạo cấp dưới liên hệ với các hãng bán hàng hỏi giá các thiết bị theo danh mục của VNCERT, cộng thêm 40% để ra giá dự toán, đưa vào Báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án.
Sau khi VNCERT phát hành hồ sơ mời thầu, Nguyễn Thị Thanh Nhàn chỉ đạo cấp dưới đề xuất phần tài chính tham gia gói thầu cho Công ty AIC là 70 tỷ đồng; chỉ định Công ty Cổ phần Mopha (thuộc hệ sinh thái Công ty AIC) làm "quân xanh". Quá trình lập hồ sơ dự thầu, để đảm bảo hồ sơ năng lực của Công ty AIC đáp ứng các yêu cầu của Gói thầu số 8, Công ty AIC đã làm khống các tài liệu về hợp đồng lao động với một số nhân sự nhằm thể hiện năng lực chuyên môn trong lĩnh vực công nghệ thông tin (tăng thời gian làm việc của nhân sự chủ chốt).
Mặc dù nhà thầu AIC không đáp ứng yêu cầu đánh giá về năng lực hợp đồng và nhân sự chủ chốt, nhưng nhóm bị cáo là chủ đầu tư vẫn lập báo cáo đánh giá Công ty AIC là nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và được tham gia mở hồ sơ đề xuất tài chính. Đến ngày 22/11/2017, bị cáo Nguyễn Trọng Đường (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, nguyên Giám đốc VNCERT) ký quyết định phê duyệt Công ty AIC là nhà thầu trúng thầu gói thầu số 8.
Nguyễn Trọng Đường - cựu Giám đốc Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam
Cùng chia chác tiền hối lộ
Sau khi đấu thầu, Nguyễn Trọng Đường đã nhận của Công ty AIC 1 tỷ đồng và giao cho Dương Thị Minh, Kế toán trưởng VNCERT chia cho các thành viên tham gia Dự án vào dịp Tết Nguyên đán năm 2019. Trong số đó, Đường nhận 200 triệu đồng, một số bị can khác nhận từ 20 - 50 triệu đồng. Số tiền còn lại sử dụng phục vụ các hoạt động chung của VNCERT.
Cơ quan điều tra xác định, ông Đường có vai trò là người đại diện chủ đầu tư trong quá trình xây dựng danh mục trang thiết bị phần mềm và triển khai đấu thầu. Ông đã chỉ đạo cán bộ dưới quyền tạo điều kiện cho Công ty AIC tham gia vào tất cả giai đoạn để thống nhất trước danh mục, giá thiết bị phần mềm...
Cựu Chủ tịch Công ty AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn đang bỏ trốn. Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định truy nã toàn quốc; truy nã quốc tế; truy nã đặc biệt ngày 29/6/2023.
Đây là vụ án thứ 5, bà Nhàn bị xử lý hình sự. Năm 2022, bà Nhàn bị TAND Hà Nội phạt 30 năm tù về hai tội danh: "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "Đưa hối lộ", với vai trò là chủ mưu trong vụ án xảy ra ở Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai.
Các bị can trong vụ án
Tháng 10/2023, bà Nhàn bị TAND Quảng Ninh tuyên án 10 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", liên quan sai phạm cung cấp thiết bị tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Quảng Ninh.
Giữa tháng 7/2024, bà Nhàn tiếp tục bị tuyên phạt 24 năm tù về các tội: "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", "Đưa hối lộ" liên quan vụ án xảy ra tại Trung tâm Công nghệ sinh học TPHCM.
Mới đây nhất, đầu tháng 11/2024, bà Nhàn bị xét xử vắng mặt, tuyên mức án 13 năm tù về tội "Đưa hối lộ" trong vụ sai phạm về mua sắm thiết bị y tế tại 6 Bệnh viện đa khoa trong tỉnh Bắc Ninh. Trong vụ án này, theo Hội đồng xét xử, việc 2 bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn và Nguyễn Hồng Sơn (cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty AIC) vắng mặt tại phiên tòa không ảnh hưởng tới quá trình xét xử, do vụ án có nhiều bị cáo, các bị cáo đều có lời khai và Nhàn giữ vai trò chính; do đó không cần đình chỉ vụ án. Việc 2 bị cáo không có mặt đã từ bỏ quyền tự bào chữa tại tòa. Mặc dù 2 bị cáo Nhàn và Sơn bỏ trốn, nhưng căn cứ vào lời khai của các bị cáo, tài liệu điều tra có trong hồ sơ, có đủ căn cứ xác định, bị cáo Nhàn và Sơn có vi phạm trong các dự án mua sắm thiết bị y tế tại tỉnh Bắc Ninh. Bên cạnh đó, tòa cũng nêu, lời khai nhận tội của các bị cáo tại tòa là phù hợp với lời khai tại Cơ quan điều tra.
Trong vụ án, Hội đồng xét xử xác định, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn đã lợi dụng mối quan hệ từ trước với các lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh, đã thỏa thuận với bị cáo Trần Văn Tuynh để được tham gia đấu thầu và trúng 3 gói thầu dự án mua sắm thiết bị y tế tại 3 bệnh viện tuyến huyện, với tổng giá trị hơn 126 tỷ đồng. Sau khi trúng đấu giá, bị cáo Nhàn đã đưa hối lộ cho các cựu lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh, tổng số tiền 4,1 tỷ đồng. Bên cạnh đó, trong các dịp Lễ, Tết, bị cáo Nhàn đã tặng quà, tiền cho cựu lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh.
Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Nhân Chiến - cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh đã lợi dụng chức vụ, thống nhất phân chia dự án cho các doanh nghiệp tham gia đấu thầu của AIC và Công ty Sông Hồng, gây thiệt hại hơn 48 tỷ đồng. Trong số tiền nhận hối lộ, bị cáo Chiến không phân biệt được đâu là tiền hối lộ, đâu là quà; tuy nhiên, Hội đồng xét xử cho rằng, căn cứ vào lời khai của các nhân viên AIC, xác định bị cáo Chiến nhận hối lộ.
Trong vụ án này, 13 bị cáo bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" (theo quy định tại Điều 222, khoản 3 - Bộ luật Hình sự), gồm: Nguyễn Thị Thanh Nhàn (SN 1969, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty AIC), Nguyễn Trọng Đường (SN 1968, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, nguyên Giám đốc VNCERT), Đỗ Văn Sơn (SN 1977, Trưởng Ban 2 Công ty AIC), Nguyễn Văn Thế (SN 1977, Trưởng ban Kỹ thuật 7 Công ty AIC), Ngô Quang Huy (SN 1977, Phó Chánh Văn phòng Bộ Thông tin và Truyền thông, nguyên Phó Giám đốc VNCERT), Trần Nguyên Chung (SN 1976, Trưởng phòng An toàn hệ thống thông tin, Cục An toàn thông tin Bộ Thông tin và Truyền thông, nguyên Trưởng Ban Quản lý dự án VNCERT), Nguyễn Thị Ánh Hồng (SN 1989, chuyên viên VNCERT), Trần Duy Hiếu (SN 1967, Giám đốc Quỹ dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông), Nguyễn Huy Hùng (SN 1977, chuyên viên Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông), Nguyễn Vũ Cường (SN 1973, Giám đốc Công ty Khang Phát), Mai Phương Nam (SN 1977, Phó Giám đốc Công ty Khang Phát), Đặng Xuân Minh (SN 1977, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Thẩm định giá BTCVALUE), Nguyễn Quốc Việt (SN 1977, Thẩm định viên Công ty Thẩm định giá BTCVALUE).