Những “phi vụ” mờ ám!
Công ty CP dịch vụ và vận tải biển Vũng Tàu (Vungtau Ship) là doanh nghiệp Nhà nước, do UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nắm giữ 79,17% cổ phần với vốn điều lệ hơn 164,2 tỷ đồng.
Là một doanh nghiệp Nhà nước nhưng thời gian qua, đơn vị này liên tiếp vướng phải nhiều lùm xùm trong những “phi vụ” mờ ám gây thiệt hại lớn cho vốn ngân sách Nhà nước.
Nhiều sai phạm tại Vungtau Ship gây thiệt hại lớn vốn đầu tư Nhà nước
Điển hình như việc bán thanh lý tàu Sông Xanh 18 trọng tải 2.000 tấn dùng để chở hàng container được Kiểm toán Nhà Nước KV XIII (Kiểm toán Nhà nước) và Sở Tài Chính kết luận có nhiều sai phạm.
Theo đó, tàu Sông Xanh 18 được đóng mới và đưa vào sử dụng năm 2010 với giá trị đóng mới hơn 10,5 tỷ đồng. Năm 2015, Vungtau Ship lấy lý do hoạt động của tàu Sông Xanh 18 tính đến ngày 30-6-2015 thua lỗ hơn 2,6 tỷ đồng nên quyết định bán thanh lý tàu với giá 5,7 tỷ đồng để cắt lỗ.
Theo kết luận kiểm tra số 1251/KL-STC ký ngày 6-4-2018 của Sở Tài chính khẳng định hoạt động của tàu Sông Xanh 18 bị thua lỗ có nguyên nhân chính là do Công ty Vungtau Ship thực hiện khung thời gian khấu hao tài sản chỉ 7 năm, trong khi theo quy định có thể khấu hao lên tới 15 năm. Chính vì thời gian khấu hao tài sản ngắn nên đã làm chi phí tăng cao dẫn đến kết quả kinh doanh thua lỗ.
Trước đó, tại thông báo số 08/TB-KTNN KV XIII của Kiểm toán Nhà nước cũng có kết luận tương tự. Kiểm toán Nhà nước nhận định: “Công ty đã trích khấu hao 5 năm, nếu tiếp tục kinh doanh thì sau 2 năm nữa tàu Sông Xanh 18 sẽ hết khấu hao và sẽ mang lại hiệu quả cho công ty”.
Không chỉ bán tàu một cách “vội vã” mà quá trình bán thanh lý tàu Sông Xanh 18 cũng được Kiểm toán Nhà nước và Sở Tài chính tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chỉ ra nhiều “bất thường”.
Cụ thể, thay vì phải tổ chức thẩm định giá để xác định giá khởi điểm khi tổ chức đấu giá thì ông Nguyễn Khắc Du - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Vungtau Ship “tự quyết” giá bán khởi điểm tàu Sông Xanh 18 là hơn 5,3 tỷ đồng(?!).
Nghiêm trọng hơn, dù việc đấu giá công khai nhưng khi đăng thông báo bán đấu giá trên báo chí, Vungtau Ship “giấu nhẹm” luôn giá bán vì sợ “lộ thông tin ra ngoài”. Đây là hành vi vi phạm nguyên tắc bán đấu giá tài sản quy định tại Nghị định số 17/2010/NĐ-CP về bán đấu giá tài sản.
Kiểm toán Nhà nước khẳng định việc không tổ chức thẩm định giá có thể dẫn đến giá công ty đưa ra đấu giá và giá đấu giá thành công là chưa phù hợp. Đồng thời, việc bán thanh lý tàu còn không bảo toàn vốn đầu tư của Nhà nước, khiến Vungtau Ship bị thua lỗ gần 500 triệu đồng.
Sở Nội vụ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu yêu cầu giải trình hàng loạt vấn đề liên quan đến các sai phạm
Một vụ việc khác là việc chuyển nhượng gần 2,5 triệu cổ phiếu quỹ vào năm 2016. Kết luận 1251/KL-STC của Sở Tài chính chỉ rõ theo phương án bán cổ phiếu quỹ thì Công ty CP Chứng khoán FPT CN TP.HCM được chỉ định làm đại lý thực hiện giao dịch. Tuy nhiên, qua kiểm tra phát hiện Vungtau Ship lại không giao dịch bán cổ phiếu quỹ thông qua công ty chứng khoán được chỉ định(?!)
Nghiêm trọng hơn, HĐQT Vungtau Ship tự quyết định giá bán cổ phiếu Quỹ 10.700 đồng/cổ phiếu nhưng không so sánh với giá thị trường chào bán hoặc giá trị cổ phần được ghi trong sổ sách của công ty tại thời điểm gần nhất.
Theo Sở Tài chính, căn cứ thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22-12-2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp và báo cáo tài chính đã kiểm toán năm 2015, giá trị sổ sách của cổ phiếu công ty (không bao gồm cổ phiếu quỹ) tại thời điểm gần nhất khi HĐQT thông qua việc bán cổ phiếu quỹ là 12.184 đồng/cổ phiếu. Như vậy, nếu căn cứ vào giá trị sổ sách này thì việc bán gần 2,5 triệu cổ phiếu quỹ với giá chỉ 10.700 đồng/cổ phiếu đã gây thiệt hại cho Vungtau Ship hơn 3,6 tỷ đồng!
Liên quan đến hoạt động của Công ty Vungtau Ship, Sở Tài chính tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu còn chỉ ra nhiều vi phạm khác như không tổ chức đại hội cổ đông thường niên năm 2014 và 2016 theo quy định; HĐQT phê duyệt giá đóng mới tàu hoa tiêu vỏ hợp kim nhôm chưa phù hợp với quy định tại khoản 2 điều 34 luật dấu thầu năm 2013; không đảm bảo hoạt động kinh doanh cửa hàng miễn thuế theo nguyên tắc bảo toàn vốn Nhà nước, gây thua lỗ; sửa đổi điều lệ lần 3 của công ty có những nội dung chưa được UBND tỉnh có chủ trương đồng ý; …
Cần xử lý trách nhiệm người liên quan
Theo tìm hiểu của Báo Công an TP.HCM, những sai phạm trên đều xảy ra trong giai đoạn từ năm 2015-2018 khi ông Nguyễn Khắc Du đảm nhận chức Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc. Sở Tài Chính đã khẳng định việc này là trái quy định tại khoản 2 điều 512 Luật doanh nghiệp năm 2014. Đến năm 2018, ông Nguyễn Khắc Du mới không còn giữ chức Chủ tịch HĐQT nhưng vẫn là người đại diện vốn Nhà nước và đảm nhiệm chức Tổng giám đốc.
Điều đáng nói, những sai phạm tại Vungtau Ship đã được Kiểm toán Nhà nước cũng như Sở Tài chính chỉ ra rõ ràng. Tại Kết luận 1251/KL-STC, Sở Tài chính đã kiến nghị UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chỉ đạo Sở Nội vụ xem xét, đánh giá người đại diện vốn nhà nước trong việc chưa thực hiện đúng quy định tại thông tư 21/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính về việc xin ý kiến của UBND tỉnh để sửa đổi, bổ sung điều lệ công ty; tham gia biểu quyết tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2015 khi UBND tỉnh chưa có văn bản chấp thuận các nội dung xin ý kiến.
UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu yêu cầu các cơ quan tham mưu để xử lý trách nhiệm người liên quan gây ra sai phạm
Đồng thời, xem xét, kiểm điểm trách nhiệm của Tổng giám đốc – người đại diện trong việc không bảo toàn vốn kinh doanh trong việc bán tàu Sông Xanh 18 và kinh doanh cửa hàng miễn thuế; làm trái chỉ đạo của UBND tỉnh trong việc mua bán cổ phiếu quỹ. Tuy nhiên, sau đó việc xử lý trách nhiệm cá nhân liên quan đến các sai phạm tại Vungtau Ship “bị ngâm” trong suốt thời gian qua chưa được giải quyết dứt điểm.
Ngày 21-10-2019, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có công văn số 10850/UBND-VP giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan, đơn vị có liên quan tham mưu UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với người đại diện phần vốn Nhà nước tại Công ty Vungtau Ship.
Ngày 22-10-2019, ông Trương Thanh Phong – Giám đốc Sở Nội vụ ký công văn số 1402/SNV-CCVC đề nghị ông Nguyễn Khắc Du, người đại diện phụ trách chung tại Công ty Vungtau Ship viết bản tự kiểm điểm để làm rõ trách nhiệm và tự nhận hình thức xử lý với những sai phạm. Bản kiểm điểm gửi về UBND tỉnh cũng như Sở Nội vụ trước ngày 28-10-2019 để tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định.
Tiếp đó, ngày 12-12-2019, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có công văn số 13003/UBND-VP lần thứ 2 yêu cầu Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với người đại diện phần vốn Nhà nước tại Công ty Vungtau Ship theo đúng quy định.
Tuy nhiên, đã 5 tháng trôi qua nhưng việc tổ chức kiểm điểm và xử lý trách nhiệm cá nhân dẫn đến những sai phạm tại Vungtau Ship vẫn chưa được xử lý dứt điểm.