Ngày 31-8, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ban hành Kết luận điều tra vụ án liên quan sai phạm xảy ra tại công ty Cổ phần Tập đoàn Yên Khánh (Công ty Yên Khánh), Tổng công ty Cửu Long và các đơn vị có liên quan trong việc đấu giá và thu phí tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương, đồng thời chuyển hồ sơ đến Viện KSND tối cao đề nghị truy tố 20 bị can có liên quan.
Trong đó, bị can Đinh La Thăng - cựu Bộ trưởng Bộ GTVT, ông Nguyễn Hồng Trường - cựu Thứ trưởng Bộ GTVT và 5 người khác bị đề nghị truy tố về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Ngoài ra, 13 bị can khác, trong đó có Đinh Ngọc Hệ (Út trọc), bị đề nghị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi.
Ngoài việc xác định 20 bị can có liên quan trong vụ án, kết luận điều tra cũng nhắc đến ông Nguyễn Văn Thể (khi đó là Thứ trưởng Bộ GTVT, nay là Bộ trưởng Bô GTVT) ký 3 văn bản liên quan đến vụ việc.
Ông Nguyễn Văn Thể được nhắc tới trong kết luận điều tra vụ án Út trọc chiếm đoạt 725 tỷ đồng.
Theo đó, khi Công ty Yên Khánh thanh toán không đúng hạn theo hợp đồng, Tổng công ty Cửu Long đã có văn bản báo cáo Bộ GTVT. Bộ này có 12 văn bản chỉ đạo, trong đó ông Nguyễn Văn Thể đã ký 3 văn bản chỉ đạo, nhưng đều "Không đề nghị chấm dứt trước hạn hợp đồng theo quy định, thu quyền thu phí" - kết luận điều tra nêu.
Thứ nhất, ngày 31-8-2015, ông Thể ký văn bản gửi Tổng công ty Cửu Long, Công ty Yên Khánh chỉ đạo yêu cầu phía Yên Khánh khẩn trương thanh toán theo đúng cam kết, là nộp 100 tỷ đồng trước ngày 28-8-2015 và nộp số còn lại trước 30-9-2015.
Thứ hai, ngày 8-10-2015, ông Thể ký tiếp văn bản chỉ đạo Tổng công ty Cửu Long đốc thúc phía Yên Khánh nộp đủ số tiền mua quyền thu phí cao tốc.
Văn bản thứ 3 là tờ trình được ông Thể ký ngày 22-6-2015 để gửi ông Đinh La Thăng, báo cáo việc Công ty Yên Khánh chưa thanh toán nốt số tiền còn lại theo hợp đồng là hơn 900 tỷ đồng.
Sau đó một ngày (ngày 23-6-2015), ông Thăng ghi ý kiến chỉ đạo phía trên, góc trái của tờ trình: “Đề nghị anh Thể chỉ đạo giải quyết theo đúng hợp đồng của hai bên đã ký và đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên cũng cần làm rõ trách nhiệm của nhà đầu tư và các cơ quan Nhà nước, Tổng công ty Cửu Long”.
Sau đó, ông Nguyễn Văn Thể ghi ý kiến chỉ đạo tiếp theo dưới bút phê của ông Đinh La Thăng: “Gấp, yêu cầu Tổng công ty Cửu Long, Vụ Tài chính, Pháp chế... làm việc lại với Công ty Yên Khánh thảo luận từng vấn đề cụ thể, có kết luận rõ ràng, dứt khoát...”.
Tiếp đó, để có lý do báo cáo sự chậm trễ và cấn trừ số tiền phải thanh toán, ngày 22-7-2014, phía Yên Khánh ký văn bản gửi Bộ GTVT, Tổng công ty Cửu Long kiến nghị về việc giao Công ty Yên Khánh được chỉ định làm nhà đầu tư xây dựng bổ sung 2 nút giao thông trên tuyến nối Tân Tạo - Chợ Đệm theo hình thức BOT hoặc BOT kết hợp BT với tổng đầu tư 1.300 tỷ đồng.
Ông Đinh La Thăng ghi bút phê vào tờ trình: “Đồng ý, kính chuyển anh Thể giải quyết”. Ông Thể ghi tiếp bút phê đề xuất các vấn đề liên quan dự án BOT này.
Bộ Công an kết luận việc ông Nguyễn Văn Thể ký các văn bản chỉ đạo trong năm 2015 và chủ trì kết luận nhiều cuộc họp có nội dung như trên là thực hiện không đúng quy định của pháp luật, hợp thức hóa các nội dung Công ty Yên Khánh đề xuất.
Trong vụ án này, kết luận điều tra xác định ông Đinh La Thăng là người cầm đầu, với vai trò Bộ trưởng là người đứng đầu được giao quản lý tài sản trong đó có quyền thu phí cao tốc TP.HCM Trung Lương tại Bộ GTVT, bị can đã ký văn bản đề nghị tiếp tục tìm kiếm đối tác để bán quyền thu phí.
Ông Thăng nắm rõ các quy định của pháp luật về quản lý tài sản Nhà nước và chuyển giao quyền thu phí, nhận thức rõ đây là tài sản đặc thù, có giá trị đặc biệt lớn, cần tìm kiếm đối tác có năng lực tài chính để tối ưu hoá việc bán quyền thu phí.
Tuy nhiên, đầu tháng 2-2012, sau khi có được chủ trương cho bản quyền thu phí, Đinh La Thăng đã điện thoại cho Dương Tuấn Minh chỉ đạo để Công ty Yên Khánh của Đinh Ngọc Hệ (Út trọc) là công ty kinh doanh thua lỗ, không có năng lực tài chính được mua quyên thu phí. Quá trình tổ chức bán đấu giá, ông Thăng ký quyết định về việc thành lập Hội đồng bán đấu giá quyền thu phí và Tổ thường trực giúp việc Hội đồng giao Nguyễn Hồng Trường làm Chủ tịch.
Toàn bộ hoạt động xây dựng hoàn thiện đề án và kết quả bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TP.HCM-Trung Lương tại Bộ GTVT do Nguyễn Hồng Trường, Thứ trưởng trực tiếp phụ trách và chỉ đạo thực hiện đều được báo cáo, gửi các tài liệu liên quan đến Đinh La Thăng.
Thông qua các tài liệu này, bị can Định La Thăng biết toàn bộ hoạt động triển khai xây dựng đề án, kết quả bán đấu giá quyền thu phí được thực hiện không đúng quy định của pháp luật để cho Công ty Yên Khánh của Đinh Ngọc Hệ trúng đấu giá, phù hợp với ý định giới thiệu ban đầu của Đinh La Thăng.
Đồng thời, ôngThăng biết việc Công ty Yên Khánh kéo dài, không thanh toán tiền trúng đấu giá đúng thời hạn, vị phạm quy chế bán đấu giá và hợp đồng, phải bị chấm dứt trước hạn và trả lại quyền thu phí cao tốc TP.HCM- Trung Lương cho Nhà nước. Tuy nhiên khi được Dương Tuấn Minh báo cáo, Đinh La Thăng không những không chỉ đạo chấm dứt trước hạn hợp đồng mà còn yêu cầu Dương Tuấn Minh để doanh nghiệp trả từ từ.
Ngoài ra, Đinh La Thăng bút phê đồng ý đề xuất của công ty Yên Khánh và giao cho Công ty Yên Khánh làm nhà đầu tư xây dựng bổ sung 2 nút giao thông trên tuyến nối Tân Tạo- Chợ Đệm và đề nghị cho Công ty Yên Khánh cấn trừ vào số tiền phải thanh toán theo Hợp đồng mua quyền thu phí dẫn đến Công ty Yên Khánh tiếp tục không thanh toán đúng theo quy định, hưởng lợi.
Hành vi của Đinh La Thăng đã cấu thành tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” quy định tại khoản 3 Điều 219 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), với vai trò chủ mưu, cầm đầu.