(CATP) Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy - Bộ Công an (CA) cho biết, thời gian gần đây, tình trạng giới trẻ, đặc biệt là học sinh (HS), sinh viên đã chuyển từ thuốc lá (TL) điếu truyền thống sang thuốc lá điện tử (TLĐT) để "thể hiện bản thân" mà không nhận thức được những tác hại khôn lường, bởi hóa chất có trong TLĐT trôi nổi không rõ nguồn gốc xuất xứ, trong đó không loại trừ là các chất ma túy (MT) mới, khó nhận biết và phải xét nghiệm (XN) mới phát hiện ra.
Suýt chết vì thuốc lá điện tử
Ngày 8-4, Khoa Khám bệnh - Cấp cứu, Bệnh viện (BV) 199 (Bộ CA) tiếp nhận nam sinh L.H.T.A (16 tuổi, ở TP.Đà Nẵng) trong tình trạng lơ mơ, nói nhảm, tê toàn thân, tay chân có dấu hiệu co rút. Trước đó, A. được bạn cho uống loại thuốc không rõ nhãn hiệu và xuất hiện tình trạng này. Qua thăm khám bước đầu, bác sĩ ghi nhận bệnh nhân ngộ độc chất kích thích tác động lên hệ thần kinh gây ức chế do nuốt phải tinh dầu của TLĐT.
Gần đây, Trung tâm chống độc - BV Bạch Mai (Hà Nội) cũng điều trị cho một số HS đến từ Yên Bái. Theo gia đình, ban đầu các em được cho và sau đó phải mua trên mạng xã hội (MXH) loại TL mới xuất hiện, dẫn đến tinh thần bất thường, tay chân khua khoắng liên tục như sử dụng MT, đến mệt lả rồi thiếp đi. Qua kiểm tra cho thấy loại TL này có chứa hóa chất mới, rất khó nhận biết, phải qua nhiều lần XN mới phát hiện ra. Tháng 3-2021, Trung tâm chống độc tiếp nhận trường hợp nam thanh niên 23 tuổi có biểu hiện hoang tưởng, kích động dữ dội sau khi dùng TLĐT. Qua XN phát hiện có cần sa trong loại TLĐT này.
Thạc sĩ - bác sĩ Vũ Văn Thành, BV phổi Trung ương, cảnh báo TLĐT, TL nung nóng có tác động rất lớn đến sức khỏe con người, đặc biệt là giới trẻ. Tại BV phổi Trung ương từ năm 2005 đến nay có nhiều ca tử vong vì sử dụng TLĐT, TL thế hệ mới gây tổn thương nhu mô phổi, viêm phổi. Trong TLĐT hầu hết đều chứa nicotin, gây tổn hại cho não bộ, nhất là ở độ tuổi thanh thiếu niên (TTN). Phơi nhiễm nicotin cấp tính do nuốt, hít dung dịch trong TLĐT hay bị bắn vào mắt, dính trên da có tác hại lớn, sử dụng nicotin kéo dài sẽ ảnh hưởng đến hệ hô hấp, nhất là đối với phụ nữ, trẻ em. Ngoài ra, propylene glycol có thể tạo thành propyleneoxide, chất gây ung thư khi được đun nóng. Khi sử dụng TLĐT, TL nung nóng lâu dài sẽ mắc các bệnh lý mãn tính như tim mạch, ung thư. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khẳng định không có bằng chứng cho thấy TLĐT ít gây hại hơn so với TL điếu truyền thống. Đây là 1 dạng sản phẩm TL nên không thể được coi là công cụ hỗ trợ cai nghiện TL hiệu quả. Ngược lại, người sử dụng TLĐT, TL làm nóng vẫn có nguy cơ sử dụng TL điếu thông thường và thực tế có nhiều người sử dụng đồng thời cả hai loại này.
Nguy cơ nghiện ma túy
Việc buôn bán loại mặt hàng cấm trên chủ yếu qua kênh cá nhân gắn với mác "hàng xách tay", "quà biếu"..., không có bất cứ tem nhãn cảnh báo như TL điếu truyền thống. Trên các trang MXH, nhiều người rao bán công khai các loại TL nung nóng, xì gà, tinh dầu TLĐT, shisha có giá trị lớn. Không loại trừ việc đối tượng xấu trà trộn, pha chế các chất ma túy (MT) vào TLĐT, shisha để dụ dỗ, lôi kéo TTN sử dụng rồi sa vào con đường nghiện ngập.
Thuốc lá điện tử có thể dễ dàng mua trên mạng xã hội
Trước thực trạng đáng lo ngại trên, bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền phòng chống tác hại của TL, MT trong cộng đồng, cần có sự vào cuộc tích cực của các ngành Hải quan, CA, Quản lý thị trường, Thông tin - Truyền thông nhằm ngăn chặn tình trạng buôn bán TLĐT trôi nổi, nhất là việc quảng cáo, mua bán trên MXH, tại nơi công cộng; xử lý nghiêm các đối tượng buôn lậu theo quy định pháp luật. Ngành y tế cần nâng cao năng lực XN, phân tích tìm ra hóa chất độc hại trong tinh dầu TLĐT qua đó xây dựng phác đồ điều trị ngộ độc. Đối với TTN, cần có sự quan tâm, giám sát của gia đình, nhà trường để tránh sa đà vào trào lưu tai hại này.