Đường 430 chạy từ Quận Hà Đông đâm qua đường Lê Văn Lương kéo dài về phía huyện Hoài Đức có nhiều tên gọi khác nhau. Trong đó đoạn dài gần 2km đi qua làng Ngọc Trục xã Đại Mỗ, huyện Từ Liêm thì con đường này mang tên phố Ngọc Đại.
Nhiều ông chủ đã phất lên thành tỷ phú
Theo như một số vị cao niên trong làng Ngọc Trục cho biết, xưa kia người làng có nghề thợ mộc và có một số cửa hàng đã từng xuất hiện trên con đường 430 cũ. Nhưng vài năm trở lại đây người Ngọc Trục gốc hầu như bỏ nghề mộc, bán đất mặt đường cho dân ngoại thì để lấy tiền vào trong làng xây nhà cao, cửa rộng sống an nhàn hưởng lạc.
Chính vì thế hiện nay trên mặt đường của con phố Ngọc Đại ở đây có đến 90% là dân ngoại tỉnh mua đất làm nghề, kinh doanh. Họ mua đất và mở ra những xưởng mộc hoành tráng, có khu xưởng rộng đến hàng nghìn m2 chạy mãi ra tận cánh đồng phía sau nhà. Nhưng chỉ có vài xưởng làm mộc đơn thuần, còn lại hầu hết mấy trăm cửa hàng, xưởng mộc ở đây đã được ông chủ biến thành nơi để cửa cũ, xác nhà cũ.
Những cửa hàng lụp sụp ở phố Ngọc Đại chỉ kinh doanh mặt hàng duy là cửa cũ, xác nhà
Theo như chúng tôi đếm sơ bộ những xưởng, cửa hàng chuyên hành nghề thu mua cửa cũ, xác nhà ở đây phải lên đến con số trên 200. Các cửa hàng liền kề nhau cả ở hai bên phố và chạy dài suốt gần 2km. Lúc đầu, trong vai trò là những tay thầu xây dựng đi mua cửa để lắp cho một số công trình sắp hoàn thành ở Hà Nội, chúng tôi đã bắt đầu một ngày thâm nhập vào đây để xem thực hư ra sao.
Một đại gia cửa cũ đầu tiên có tên T. G cho chúng tôi biết: “Đại đa số chủ xưởng, chủ hàng cửa cũ trên con phố này đều là người ngoại tỉnh. Nhiều nhất có thể kể đến dân Hà Nam, Thái Bình, Bắc Ninh, Hà Tây cũ,và một số người ở tận các tỉnh Miền Trung ra đây mua đất để kinh doanh nghề mua mua, tái chế cửa cũ này”.
Một ông chủ (áo trắng) trực tiếp chỉ đạo cánh thợ tân trang, làm mới cửa cũ
Cơ ngơi của đại gia T. G này cũng phải ngót 1000m2, với lô đất rộng khoảng 20m mặt tiền giáp đường và chạy vào sâu hun hút. Đại gia T.G quê Bắc Ninh đã lên đây mua đất mở xưởng từ cách đây hơn 12 năm và nổi lên nhưng một ông chủ rất có duyên với nghề thua mua, tái chế cửa cũ. Chẳng ai biết tài sản của đại gia T.G này cỡ bao nhiêu, nhưng chỉ nhìn vào đống cửa cũ tưởng như phế thải của ông ta thì nhiều người đã định giá nó đã vào khoảng gần 20 tỷ đồng.
Rời khu xưởng cửa cũ của đại gia T.G, chúng tôi bách bộ đi dạo một vòng quanh khu phố này và phát hiện thấy rất nhiều đại gia khác có cơ ngơi bề thề. Theo như bà Nguyễn Thị Lan bán nước ven đường cho biết, đất mặt đường của những đại gia này chủ yếu để mở xưởng kinh doanh, còn họ thường có nhà biệt thự hoành tráng ở một số làng trong xã Đại Mỗ, Tây Mỗ…
Những đại gia đã kinh doanh cửa cũ, xác nhà có tiếng ở đây phải nhắc tới như: Q. T, M. C, T. T, Q. L và hiện nay nổi thêm một số đại gia trẻ tuổi mới vào nghề nhưng đã rất thành danh như H. S, Tr. L, T. N….
Những đại gia này thường có cánh thợ mộc tay chân trên chục người luôn luôn cố định ở quán và có thể huy động đến vài chục người nếu xuất hiện thương vụ làm ăn lớn.
Đoàn kết với nhau trong quá trình hành nghề
Đại gia còn khá trẻ tuổi tên N. (của xưởng T. N) cho biết: “Thời buổi này làm ăn cạnh tranh cũng ghê lắm, nhưng có một đặc điểm là chúng tôi hầu hết là những người ngoại tỉnh kinh doanh ở đây là rất đoàn kết với nhau trong quá trình hành nghề.
Việc mua cửa cũ, xác nhà thường phải có những thông tin viên, đầu mối ở nhiều tỉnh thành. Có nhiều công trình lớn tuy là xác nhà đã bỏ đi, hoặc lô cửa cũ lớn có giá bán ra cũng vài tỷ. Nếu anh em ở đây biết, nhưng không có tiền mặt để bao mua toàn bộ thì lại san sẻ cho người khác, cùng kiếm cơm”.
Với những chiếc cửa cũ chỉ làm củi đun cũng không xong nhưng tại đây nó được tân trang, "mông má" thành mới hết sức tinh vi
Chính vì thế tuy có đến hàng trăm xưởng cửa cũ, cửa hàng thu mua xác nhà ở đây, nhưng bao năm qua các ông chủ ngoại tỉnh ở đây vẫn làm ăn với nhau rất chặt chẽ, chưa hề có điều tiếng gì lớn với nhau.
Theo sự tiết lộ của một chủ xưởng, sự liên kết kinh doanh, buôn bán đó không hề có văn bằng giấy tờ mang tính pháp lí, mà tất cả đều chỉ bằng miệng. Nhưng không ai phải bảo ai, mà sự phối hợp làm ăn vẫn diễn ra rất nhịp nhàng, các bên cùng có lợi, sự cạnh tranh diễn ra lành mạnh không phụ thuộc vào quy mô lớn hay nhỏ. Nếu như có một ai đi ngược lại các cam kết làm ăn bất thành văn đó sẽ bị đào thải và khuynh gia bại sản ngay.
Chúng tôi thử ngỏ ý muốn bán một lô cửa sổ cũ, cửa đi cũ bằng gỗ của một khu nhà mới được giải tỏa với trên 100 chiếc. Sau khi nghe thông tin một đại gia ở Ngọc Đại cho biết ngay: “Độ cũ, mới của cửa phế liệu đến đâu cửa hàng chúng tôi sẽ có người thẩm định và trả giá hợp lí nhất cho các ban. Các bạn muốn tự thuê ô tô chở đến đây bán hay để xưởng tôi cho xe đến lấy đều được.. Các bạn yên tâm với số lượng cửa như thế hay nhiều hơn nữa chúng tôi cũng mua và thanh toán ngay tức khắc. Nhà chúng tôi cũng thường xuyên mua những đơn hàng có trị giá vài tỷ đồng rồi, với số lượng cửa như thế ăn thua gì…
Lúc đầu chưa đến đây, chúng tôi nghĩ rằng với những chiếc cửa cũ thì chỉ làm củi đun cũng không xong, buôn bán thứ hàng này lấy đâu ra mà giàu. Nhưng khi hỏi han, rồi mục sở thị vào cuộc sống mưu sinh ở nơi này, chúng tôi mới vỡ lẽ ra nhiều điều.