Qua ghi nhận thực tế tại bãi 38 (thôn 1, xã Phước Hòa, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam) cho thấy, thời gian qua, việc khai thác vàng trái phép rất rầm rộ. Các hầm vàng không được gia cố, nguy cơ sập hầm có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Hiện trường khu vực khai thác vàng trái phép.
Hàng chục hecta rừng bị cày xới nham nhở. Mỗi ngày có hàng chục người cùng hàng chục nhiều máy móc, thiết bị đào bới sâu vào lòng đất, phá đá, khoan đục, đào đãi quặng để lấy vàng. Nhiều lán trại được dựng lên để làm nơi ở, sinh hoạt của các “vàng tặc” và để tập kết máy móc, thiết bị, hóa chất…
“Vàng tặc” từ khắp nơi đổ về đây, ngoài người dân địa phương còn có nhiều người ở các tỉnh phía Bắc đã biến nơi này thành tụ điểm ma túy và nơi ẩn trú của các đối tượng phạm pháp.
Nhiều năm qua, tình trạng khai thác vàng trái phép ở bãi 38 diễn ra hết sức phức tạp, nguy cơ cao mất an toàn, gây thất thoát tài nguyên khoáng sản, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến an ninh trật tự…
Tháng 8/2017, Công ty TNHH Nguyên Thành Đạt (xã Phước Xuân, huyện Phước Sơn) được UBND tỉnh cấp giấy phép thăm dò khoáng sản (vàng) với diện tích 9,2ha. Tháng 8/2019, công ty này hết hạn thăm dò, rút đi, công bố thua lỗ, giải thể. Công tác hoàn thổ đất, đóng cửa mỏ thăm dò thực hiện rất ì ạch.
Trong lúc chờ đợi đóng cửa mỏ, lợi dụng sự việc này, các đối tượng là người dân địa phương và một số người ở các tỉnh miền Bắc thường xuyên đến khai thác vàng trái phép.
Một số phu vàng chưa kịp trốn khỏi hiện trường.
Khu vực mỏ 38 vừa tồn tại nạn “vàng tặc” nhức nhối mà còn kéo theo nhiều hệ lụy, tệ nạn như mua bán trái phép chất ma túy, đánh bạc, tàng trữ, sử dụng thuốc nổ trái phép, mất an toàn lao động, nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng…
Cũng từ năm 2019 đến nay, Công an huyện Phước Sơn và các đơn vị phối hợp đã nhiều lần tổ chức truy quét, phá hủy lán trại, máy móc, đánh sập hầm mỏ, đẩy đuổi người ra khỏi rừng.
Sau đó, nhiều đối tượng quay trở lại khai thác vàng trái phép nên vẫn chưa thể dẹp được nạn “vàng tặc” và các hệ lụy kèm theo. Nguyên nhân được lãnh đạo địa phương và cơ quan chức năng lý giải là do địa bàn sâu trong rừng, địa hình hiểm trở, xa khu dân cư, các đối tượng đến làm lén lút. Khi có lực lượng chức năng đến kiểm tra, truy quét thì mọi người bỏ trốn vào rừng, lúc lực lượng đi khỏi thì mọi người ra làm lại.
Ngày 24/6/2024, UBND tỉnh Quảng Nam ký văn bản giao Sở TNMT phối hợp cùng UBND huyện và Công an huyện Phước Sơn kiểm tra, truy quét các tụ điểm khai thác vàng trái phép tại bãi 38.
Công an huyện Phước Sơn xử lý hiện trường, tháo dỡ lán trại.
Tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn chỉ đạo các lực lượng và UBND xã Phước Hòa phối hợp với Công an huyện kiểm tra, truy quét các tụ điểm khai thác vàng trái phép tại bãi 38 và các khu vực lân cận. Phá hủy, tịch thu các công cụ, phương tiện tham gia khai thác, chế biến quặng vàng trái phép và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm, đặc biệt là người đứng đầu tổ chức việc khai thác vàng trái phép.
Lưu ý trường hợp đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì truy cứu trách nhiệm hình sự để răn đe, giáo dục và có biện pháp quản lý, không để tái diễn tình trạng khai thác vàng trái phép tại các khu vực đã tổ chức truy quét, đẩy đuổi.
Sở TNMT theo dõi thường xuyên tình hình khai thác khoáng sản ở các địa phương, có văn bản hoặc tham mưu UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo UBND các huyện và lực lượng chức năng kiểm tra, truy quét, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm, tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản.
Hố xử lý quặng.
Nhiều lán trại được dựng lên phục vụ khai thác vàng trái phép.
Những hố sâu do khai thác vàng trái phép.
Lực lượng Công an huyện Phước Sơn tháo dỡ lán trại.