(CATP) Kể từ ngày 01-9-2022, công tác từ thiện phải đi vào "quy củ”. Theo Thông tư 41/2022/TT-BTC của Bộ Tài chính (TC) vừa ban hành, hoạt động xã hội - từ thiện (XH-TT) phải có sổ kế toán ghi chép đầy đủ… Đây là hành động cụ thể của cơ quan chức năng, sau khi xảy ra nhiều vụ lùm xùm quanh chuyện làm từ thiện của một vài cá nhân dẫn đến xuất hiện "đơn tố cáo", công an phải vào cuộc, sao kê tiền từ thiện để có văn bản trả lời những vụ việc liên quan.
Thiện nguyện, trong sáng và minh bạch
Để tránh tình trạng được cho là "thiếu sót hoặc chưa chuyên nghiệp" trong công tác làm từ thiện từ trước đến nay của một số cá nhân, vừa qua Bộ TC đã ban hành Thông tư 41/2022 đối với tổ chức, đơn vị và đặc biệt là các cá nhân khi tham gia vận động quyên góp để làm từ thiện trong thời gian tới.
Đối với các tổ chức, cơ quan, đơn vị thực hiện vận động, tiếp nhận, phân phối, sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện để thực hiện các hoạt động XH-TT phải chịu sự kiểm tra, giám sát về công tác kế toán của cơ quan có thẩm quyền theo quy định pháp luật kế toán. Về điều khoản chuyển tiếp, các tổ chức, cơ quan, đơn vị có các hoạt động XH-TT tiếp tục thực hiện chế độ kế toán đang áp dụng đến hết năm tài chính 2022. Từ năm tài chính 2023 phải chuyển sổ kế toán và thực hiện theo Thông tư 41/2022 của Bộ Tài chính.
Thông tư "Hướng dẫn chế độ kế toán áp dụng cho các hoạt động XH-TT" của Bộ TC bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-9-2022. Về nguyên tắc đối với hoạt động từ thiện, thông tư nhấn mạnh tất cả tổ chức, cơ quan, đơn vị, cá nhân tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện để làm từ thiện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố... đều phải mở sổ kế toán ghi chép đầy đủ, lập báo cáo và minh bạch thông tin theo quy định.
Cũng theo thông tư, các tổ chức, cơ quan, đơn vị hoạt động XH-TT có tổ chức kế toán riêng để hạch toán các hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối, sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện, phải mở sổ kế toán ghi chép, hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, lập báo cáo tài chính đầy đủ, minh bạch theo quy định. Các tổ chức, cơ quan, đơn vị có các hoạt động XH-TT được giao kiêm nhiệm, không tổ chức kế toán riêng để hạch toán các hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối, sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện thì phải hạch toán trên cùng hệ thống sổ kế toán của đơn vị, theo chế độ kế toán mà đơn vị đang áp dụng.
Đơn vị phải mở sổ chi tiết để theo dõi riêng cho các hoạt động này, đảm bảo quản lý, sử dụng đúng mục đích. Hằng năm hoặc định kỳ lập báo cáo thu - chi đối với hoạt động XH-TT của đơn vị trong năm theo quy định, công khai số liệu đồng thời phải thuyết minh riêng số liệu các hoạt động XH-TT trên báo cáo tài chính chung của đơn vị một cách rõ ràng, minh bạch.
Báo Công an TPHCM cùng Công an Thừa Thiên - Huế tiếp cận vùng rốn lũ Hương Trà để cứu giúp người dân bị cô lập vào đợt đại hồng thủy 2020
Thông tư cũng nêu rõ, đối với cá nhân tham gia hoạt động XH-TT, thông tư hướng dẫn phải mở sổ ghi chép đầy đủ thông tin về kết quả tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện theo quy định; đồng thời công khai tình hình tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp theo quy định pháp luật. Về cách thức tiếp nhận, Bộ TC yêu cầu trường hợp tiếp nhận tài trợ bằng tiền, cá nhân vận động phải mở riêng tài khoản (TK) cho mục đích XH-TT tại ngân hàng (NH), không được nhận tiền tài trợ cho mục đích XH-TT vào chung TK chi tiêu cá nhân của người vận động.
Trường hợp nhận tài trợ bằng tiền mặt, cá nhân tiếp nhận phải có trách nhiệm bảo quản an toàn. Trường hợp chưa sử dụng có thể đem gửi vào TK ngân hàng được mở riêng cho mục đích XH-TT tại NH. Trường hợp tiếp nhận bằng ngoại tệ, cá nhân phải bán cho NH thương mại và quản lý, sử dụng tiền Việt Nam để thực hiện tài trợ theo quy định.
Cá nhân làm từ thiện cần chú ý điều gì?
Thông tư 41/2022 nêu rõ: mở sổ để ghi chép các khoản tiếp nhận đóng góp tự nguyện của các nhà tài trợ, các khoản đã phân phối và sử dụng từ nguồn này để thực hiện các hoạt động XH-TT một cách chính xác, trung thực, đảm bảo công khai, minh bạch. Việc ghi chép sổ sách phải thực hiện ngay từ khi bắt đầu thực hiện các hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp để thực hiện các hoạt động XH-TT. Số liệu ghi chép phải liên tục theo trình tự thời gian, phản ánh đầy đủ thông tin theo yêu cầu công khai số liệu.
Cá nhân làm từ thiện cũng cần lưu ý, khi ghi hết trang sổ phải cộng số liệu của từng trang để mang số cộng trang trước sang đầu trang kế tiếp. Nếu không ghi hết trang sổ phải gạch chéo phần không ghi, nghiêm cấm mọi hành vi tẩy xóa, sửa chữa thông tin số liệu đã ghi chép trên sổ. Kết thúc đợt vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp để thực hiện các hoạt động XH-TT, cá nhân phải cộng toàn bộ số liệu thu - chi và tính ra số tồn chưa sử dụng để lập báo cáo, công khai số liệu theo quy định. Đối với khoản tiếp nhận, sử dụng thông qua TK tiền gửi NH phải thực hiện đối chiếu số liệu với NH nơi mở TK định kỳ hàng tháng và đối chiếu khi kết thúc đợt vận động. Bản đối chiếu số liệu với NH hoặc sổ chi tiết TK tiền gửi mà NH gửi đến phải được lưu trữ, công khai khi kết thúc đợt vận động.
Với khoản tiếp nhận từ các nhà tài trợ để thực hiện các hoạt động XH-TT, đối với trường hợp tiếp nhận bằng tiền, các cá nhân vận động phải mở TK cho mục đích XH-TT tại NH theo quy định, không được nhận tiền tài trợ cho mục đích XH-TT vào TK sử dụng chi tiêu cá nhân của người vận động. Đối với tiền lãi sau khi gửi trừ chi phí thanh toán được bổ sung tăng nguồn tài trợ.
Với cá nhân làm từ thiện cũng phải lập sổ tổng hợp ghi chép số liệu, cụ thể phải thực hiện các khoản tiếp nhận tài trợ bằng tiền của các nhà tài trợ theo thời gian đóng góp thực tế, bao gồm thông tin của nhà tài trợ (địa chỉ, tên...), số tiền đóng góp, hình thức đóng góp bao gồm đóng góp vào TK ngân hàng, đóng góp bằng tiền mặt, thời gian nhận đóng góp... Về cá nhân tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối, sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để thực hiện các hoạt động XH-TT cần lập báo cáo và công khai số liệu khi kết thúc mỗi đợt vận động...