Theo thống kê, trong vòng 3 thập kỷ qua, số người mắc bệnh ung thư da nhiều hơn số người mắc các bệnh ung thư khác cộng lại. Tại Bệnh viện Da Liễu TP.HCM, mỗi năm có khoảng gần 2.500 lượt bệnh nhân đến khám và điều trị ung thư da.
Một bệnh nhân ung thư da điều trị tại bệnh viện
Theo các bác sĩ chuyên khoa, có nhiều nguyên nhân gây ung thư da. Cụ thể:
Tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời
Khi bạn dành nhiều thời gian hoạt động dưới ánh mặt trời, đặc biệt là khi da không được bảo vệ bằng kem chống nắng hoặc quần áo bảo hộ, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư da.
Những người sống ở nơi có khí hậu ấm áp hoặc ở những nơi có độ cao cao hơn – nơi ánh sáng mặt trời mạnh nhất cũng khiến bạn tiếp xúc với nhiều bức xạ và dễ mắc ung thư da hơn.
Có nhiều nốt ruồi, nốt ruồi bất thường
Các nốt ruồi sẽ xuất hiện từ khi bạn còn rất nhỏ, đó là do các tế bào sắc tố da sẫm màu phát triển thành nhóm. Đây là một yếu tố mang tính di truyền.
Tuy nhiên, việc thường xuyên để da tiếp xúc với ánh nắng cũng là nguyên nhân hình thành các nốt ruồi, tàn nhang, đốm nâu.
Những người có nhiều nốt ruồi hoặc nốt ruồi bất thường có nguy cơ mắc bệnh ung thư da cao hơn. Những nốt ruồi bất thường và lớn hơn so với nốt ruồi bình thường, có nhiều khả năng trở thành ung thư.
Nếu bạn có nốt ruồi bất thường như vậy thì hãy theo dõi chúng thường xuyên và thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán.
Màu da
Bất cứ ai, bất kể màu da, đều có thể bị ung thư da. Tuy nhiên, ít sắc tố (melanin) trong da sẽ khiến da ít được bảo vệ khỏi tia UV gây hại. Nếu bạn tóc vàng hoặc tóc đỏ, mắt màu sáng và có tàn nhang... bạn có nhiều nguy cơ mắc bệnh ung thư da hơn người có làn da sẫm màu.
Tiền sử cá nhân, bệnh sử gia đình
Nếu cha mẹ hoặc anh chị em đã bị ung thư da, bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người khác.
Nếu đã mắc ung thư da một lần, bạn có nguy cơ mắc bệnh một lần nữa.
Hệ thống miễn dịch bị suy yếu
Những người có hệ miễn dịch bị suy yếu có nguy cơ phát triển ung thư da, bao gồm những người bị nhiễm HIV/AIDS và những người dùng thuốc ức chế miễn dịch sau khi ghép tạng.
Lạm dụng mỹ phẩm
Các nhà khoa học đã phát hiện ra trong mỹ phẩm chứa một hàm lượng lớn những chất tiềm ẩn nguy cơ ung thư như Stearic acid, Mineral oil, PEG-100 stearate, Methylparaben, Propylparaben, Fragance, Methol… Khi sử dụng mỹ phẩm những chất này sẽ thấm trực tiếp vào da làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da.
Tiếp xúc với bức xạ, hóa chất độc hại
Những người phải điều trị bức xạ có nguy cơ mắc bệnh ung thư da cao hơn, cụ thể là ung thư biểu mô tế bào đáy.
Tiếp xúc nhiều với tia X hay tiếp xúc với hóa chất độc hại, bạn có thể nhiễm độc arsenic (thạch tín) mạn tính gây các bệnh ngoài da như biến đổi sắc tố, sạm da, sừng hóa, ung thư da...
Nhiễm Virus HPV
Hiện có hơn 150 chủng vius HPV, nhiều nhất được biết đến là qua đường tình dục, gây ra ung thư cổ tử cung và những mụn cóc dưới da. Virus này có thể lây lan qua da nếu bạn tiếp xúc với ai đó bị mụn cóc.
Một nghiên cứu tại Đại học Y khoa Dartmouth (Mỹ) cho thấy, nhiễm trùng da HPV làm tăng nguy cơ phát triển ung thư da như biểu mô tế bào tróc vảy và sẽ trở nên tồi tệ hơn nếu bạn dùng thuốc ức chế miễn dịch.
Một vài ghi nhận khác
Những người có tiền sử ung thư da sẽ có nguy cơ 20% phát triển thêm một ung thư da thứ hai trong vòng hai năm
Đàn ông trên 50 tuổi có nhiều nguy cơ bị ung thư da.
Phòng tránh ung thư da như thế nào?
Ung thư da là bệnh ung thư khá phổ biến hiện nay. Bệnh có thể phòng ngừa được bằng các biện pháp như: hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng 10 sáng đến 3 giờ chiều; sử dụng kem chống nắng thường xuyên; che chắn làn da khi ra ngoài trời nắng…
Đặc biệt, nên kiểm tra làn da thường xuyên, khi thấy có các dấu hiệu như: có nốt ruồi bị đau, xuất huyết, thay đổi kích thước nhanh chóng; xuất hiện vùng da bất thường, biến đổi màu sắc… cần tới ngay cơ sở y tế có chuyên khoa da liễu để được thăm khám.