(CAO) Người bình thường đang vui chơi, đọc sách, chơi cờ, nấu ăn…bỗng nhiên chóng mặt, tê yếu tay, chân hoặc ngã quỵ và đối mặt với nhiều di chứng thậm chí “án tử”. Căn bệnh nào mà trớ trêu vậy nếu không phải là đột quỵ
Một lần đột quỵ, di chứng theo cả đời
Hơn một năm ròng rã “chiến đấu” với di chứng liệt nửa người sau đột quỵ, một bệnh nhân 60 tuổi của chúng tôi quê ở Thái Bình vẫn còn ám ảnh khi nhớ lại “biến cố” ập đến. Sáng đó ông và vợ đang tưới cây trong vườn thì ông có cảm giác chóng mặt và tê yếu cánh tay phải làm rơi bình nước. Sau đó, khi ngồi ăn cơm với gia đình ông không thể gắp thức ăn rồi đột nhiên ú ớ, ngã quỵ nên các con vội đưa đi cấp cứu. Bác sĩ xác định ông bị đột quỵ do tắc mạch máu não.
Chuyên gia Nguyễn Văn Liệu
Không như một số cơ quan khác, não đặc biệt nhạy cảm với tình trạng thiếu oxy và dưỡng chất nên khi bị đột quỵ, vùng não thiếu máu nuôi sẽ ngưng hoạt động rồi “chết” đi trong vòng vài giây đến vài phút. Tùy vị trí phần não bị “chết”, các cơ quan của cơ thể sẽ “gánh chịu” di chứng khác nhau như yếu tay, chân; liệt nửa người; nói, viết khó, suy giảm trí nhớ…
Đột quỵ nặng, vùng não tổn thương quá lớn sẽ dẫn tới tử vong. Hiện có tới 50% số bệnh nhân bị đột quỵ tử vong, 90% bệnh nhân sống sót gặp phải di chứng, chưa kể họ còn đối mặt với nguy cơ tái phát đột quỵ với những hậu quả, chi phí điều trị cao gấp nhiều lần so với đột quỵ lần đầu.
Mối nguy đột quỵ từ... gốc tự do
Đột quỵ có thể xảy ra với bất kỳ ai. Tuổi càng cao nguy cơ bị đột quỵ càng lớn, trong đó từ 50 tuổi trở lên chiếm hơn 83% ca đột quỵ. PGS Nhị cho hay, đột quỵ ngày càng gia tăng và trẻ hóa do yếu tố nguy cơ dẫn đến tai biến như bệnh rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, béo phì, tiểu đường đang ngày một gia tăng. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng bất hợp lý, lười vận động, hút thuốc lá, uống rượu bia, cùng với vô số áp lực trong cuộc sống hiện đại đã làm sản sinh rất nhiều gốc tự do (Free Radical).
Đột quỵ để lại di chứng cả về thần kinh và vận động
Đây là sản phẩm tất yếu từ quá trình chuyển hóa liên tục của cơ thể và các tác nhân bên ngoài. Gốc tự do hiện diện khắp cơ thể nhưng tấn công mạnh nhất lên não, làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu não, tạo điều kiện hình thành mảng xơ vữa và cục huyết khối. Từ đó, gây ra tắc mạch, thiếu máu não thoáng qua. Thời gian bị tắc kéo dài sẽ khiến tế bào thần kinh tại các vùng não không được cung cấp oxy và dưỡng chất sẽ suy yếu dần và hoại tử, dẫn đến cơn đột quỵ não.
Thực tế, rất nhiều người đang gặp phải cơn thoáng đột quỵ não với các biểu hiện như xây xẩm mặt mày, loạng choạng, đột ngột nhìn mờ, đau đầu dữ dội…trong vài chục giây rồi hết nên có tâm lý chủ quan. Trong khi đó, cơn thoáng thiếu máu não là yếu tố nguy cơ rất cao xảy ra đột quỵ não với các hậu quả nặng nề.
Dự phòng sớm giúp ngăn chặn đột quỵ
Mặc dù diễn tiến đột ngột, đột quỵ là kết quả của quá trình không kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ và dự phòng sớm. Quan tâm thực hiện việc kiểm tra sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện nguy cơ đột quỵ như bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh lý tim mạch, thừa cân, béo phì… và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
Đồng thời, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên (đi bộ, chạy bộ, đạp xe…); tránh mất ngủ, căng thẳng, stress; hạn chế bia rượu, không hút thuốc lá. Chú ý dự phòng những thời điểm dễ xảy ra đột quỵ như thời tiết nắng nóng, lạnh giá, buổi sáng và đầu đêm…
Bên cạnh đó, chủ động chăm sóc não, bảo vệ tế bào thần kinh và mạch máu được xem là phương pháp bền vững dự phòng nguy cơ đột quỵ não, kiểm soát gốc tự do.
Gần đây, các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra hoạt chất sinh học thiên nhiên Anthocyanin, Pterostilbene có trong Blueberry (xuất xứ Bắc Mỹ) có tác dụng trung hòa các gốc tự do, bảo vệ mạch máu và kích hoạt các men chống gốc tự do tự nhiên của cơ thể, góp phần ngăn chặn hình thành xơ vữa mạch máu và huyết khối hiệu quả. Nhờ đó, giúp khơi thông dòng máu lên não, cải thiện tình trạng thiếu máu não, giúp phòng ngừa đột quỵ.
Dự phòng từ sớm với tinh chất thiên nhiên từ Blueberry có trong OTiV giúp ngăn chặn đột quỵ
Hoạt chất sinh học từ Blueberry còn giúp hạn chế sự hình thành mảng xơ vữa mới ở những mạch máu nuôi não khác sau đột quỵ, giúp hỗ trợ quá trình phục hồi trí nhớ, hạn chế cơn đột quỵ tái phát.
Đột quỵ không phải là chết. Chỉ cần chủ động phòng ngừa bệnh từ sớm bằng những phương pháp khoa học, kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ... thì sẽ quẳng được gánh lo đi mà vui sống.
Khi người nhà bị đột quỵ, tuyệt đối sơ, cấp cứu bằng cách cạo gió, xức dầu; chích mau đầu ngón chân, tay… hoặc di chuyển bệnh nhân quá mạnh. Cần đặt bệnh nhân nằm ngửa nơi thoáng mát và nhanh chóng gọi cấp cứu, đưa người bệnh đến cơ sở y tế để không làm lỡ mất “thời gian vàng” cấp cứu bệnh là 3-4 giờ sau cơn đột quỵ”
Chuyên gia Nguyễn Văn Liệu