(CATP) Chiều 13/3, Cục Y tế dự phòng (YTDP - Bộ Y tế) cho biết, bệnh dại (BD) có xu hướng gia tăng thời gian gần đây, khi chỉ trong 2 tháng đầu năm 2024 cả nước ghi nhận 22 trường hợp tử vong do bệnh này, cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Cục YTDP, từ năm 2022 đến nay BD có xu hướng tăng tại nhiều tỉnh, thành phố. Một số địa phương ghi nhận số ca tử vong do bệnh này cao như: Gia Lai (14 ca), Nghệ An, Bình Phước (cùng 7 ca), Điện Biên (6), Bến Tre (5), Đắk Lắk và Bình Thuận (đều 4 ca). Trong năm 2024, tình hình BD tiếp tục gia tăng đột biến. Khu vực Tây Nguyên vẫn là điểm nóng về BD với 2/4 tỉnh có ca tử vong (Đắk Lắk 4 ca, Gia Lai 1 ca). Đặc biệt gần đây xuất hiện các trường hợp có thời gian ủ bệnh ngắn, từ 10-15 ngày, trong đó có nhiều trẻ em dưới 5 tuổi bị chó, mèo cắn ở đầu, mặt, gây thương tích nặng ở khu vực gần thần kinh trung ương.
Cục YTDP cho biết, nguyên nhân chủ yếu gây tử vong do BD là người bị động vật (ĐV) nghi dại cắn không tiêm phòng huyết thanh kháng dại và không tiêm vắc-xin phòng dại hoặc tiêm muộn, tiêm không đủ liều, không đúng chỉ định. Bên cạnh đó, công tác quản lý chó, mèo ở một số địa phương còn lỏng lẻo, tỉ lệ tiêm vắc - xin phòng dại trên ĐV còn thấp, chỉ đạt gần 50% tổng đàn chó, mèo, có nơi chỉ đạt khoảng 10%. Trong khi đó, Chương trình quốc gia phòng, chống BD giai đoạn 2022-2030 ban hành theo Quyết định 2151/QĐ-TTg ngày 21/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêm vắc - xin phòng dại cho 70% tổng đàn chó, mèo nuôi trong giai đoạn 2022-2025.
Ngoài ra, công tác truyền thông phòng, chống BD vẫn còn hạn chế dẫn đến tình trạng chủ quan, lơ là trong việc thực hiện nghiêm các quy định về tiêm vắc-xin phòng dại cho chó, mèo cũng như quản lý đàn chó, mèo; không tiêm phòng huyết thanh kháng dại, vắc-xin phòng dại kịp thời sau khi bị ĐV nghi dại cắn hoặc tự chữa trị bằng các biện pháp chưa được Bộ YT công nhận, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, khu vực đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.
Nhận định thời gian tới, nguy cơ lây nhiễm BD từ ĐV sang người vẫn tiếp tục do tỉ lệ tiêm vắc-xin phòng dại trên tổng đàn chó, mèo còn thấp, công tác quản lý đàn chó, mèo còn hạn chế, Cục YTDP khuyến cáo BD hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên hoàn toàn có thể phòng tránh được. Để chủ động phòng, chống BD, các hộ nuôi chó, mèo cần tiêm vắc-xin phòng dại đầy đủ và tiêm nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành Thú y; chó phải xích, nhốt, mang rọ mõm khi ra đường; không đùa nghịch, chọc phá chó, mèo. Khi bị chó, mèo cắn, cần rửa vết thương bằng xà phòng dưới vòi nước chảy ngay lập tức liên tục 15 phút. Sau đó, rửa sạch vết thương bằng cồn 70% hoặc cồn iod; hạn chế làm dập vết thương và không băng kín. Cần đến cơ sở YT để khám, tư vấn và tiêm vắc-xin phòng dại, huyết thanh kháng dại kịp thời; tuyệt đối không tự chữa trị hoặc nhờ thầy lang. Bộ YT cũng nhấn mạnh công tác truyền thông, hướng dẫn trẻ em cách phòng tránh chó, mèo cắn cũng như lưu ý trẻ thông báo ngay cho cha mẹ, người thân sau khi bị chó, mèo cắn...
Cũng trong ngày 13/3, Chủ tịch UBND TP.Cà Mau (tỉnh Cà Mau) đã ban hành Quyết định 990 công bố dịch BD trên chó thuộc địa bàn ấp Chánh, xã Lý Văn Lâm, TP. Cà Mau. Chủ tịch UBND TP. Cà Mau đã chỉ đạo Phòng Kinh tế, Trạm Chăn nuôi và Thú y phối hợp với UBND xã Lý Văn Lâm, UBND xã, phường thuộc vùng bị uy hiếp và vùng đệm thực hiện nghiêm các biện pháp về phòng, chống BD theo quy định. Trạm Chăn nuôi và Thú y TP. Cà Mau tiến hành phun xịt sát trùng nơi xảy ra ổ dịch và những hộ xung quanh có nuôi chó; hỗ trợ UBND xã Lý Văn Lâm tổ chức tiêm phòng BD trên đàn chó, ngăn chặn dịch bệnh không để lây lan trên diện rộng.