(CATP) Liên quan đến Dự án chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su, mới đây, Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Gia Lai chấm dứt hoạt động và thu hồi Dự án của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai (gọi tắt Đức Long Gia Lai) có tổng diện tích 895,5 héc-ta.
Tại Kết luận Thanh tra ngày 19/7/2024 của Thanh tra Chính phủ, Dự án của Đức Long Gia Lai tại huyện Chư Pưh được phê duyệt đầu tư từ năm 2011, UBND tỉnh Gia Lai cho thuê đất từ năm 2014. Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra (tức là sau 11 năm), doanh nghiệp mới chỉ hoàn thành một số công đoạn chuẩn bị đầu tư, như: đào hào chống xâm lấn, bảo vệ rừng, xây dựng vườn ươm và lập hồ sơ khai thác tận thu. Đáng nói, doanh nghiệp chưa thực hiện việc trồng cao su và còn nợ số tiền thuế đất cùng tiền chậm nộp trên 13,7 tỷ đồng.
Ngoài ra, UBND tỉnh Gia Lai đã có văn bản ngày 11/9/2017, cho phép Công ty Đức Long Gia Lai tiếp tục triển khai dự án trên diện tích 209,5ha đất lâm nghiệp chưa có rừng; cho thuê thêm 554,4ha đất rừng tự nhiên nghèo kiệt để quản lý và bảo vệ. Điều này không đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 191/TB-VPCP năm 2016; trái với quy định tại khoản 1 Điều 135 Luật Đất đai 2013.
Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Gia Lai chấm dứt hoạt động dự án, thu hồi đất theo quy định và tuân thủ nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Cao su trong dự án "chết đứng"
Như Báo Công an TPHCM (số ra ngày 29/7) có phản ánh, thực hiện chủ trương chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su, từ năm 2008 - 2011, tỉnh Gia Lai đã cho 16 doanh nghiệp triển khai 44 dự án ở các huyện Chư Prông, Ia Grai, Chư Pưh, Đức Cơ và Ia Pa. Các doanh nghiệp đã trồng được hơn 25.500ha cao su trên diện tích rừng nghèo được chuyển đổi. Sau hơn 10 năm thực hiện dự án, đa số cao su còi cọc, kém phát triển, bị chết, bị cháy.
Kết quả kiểm kê mới nhất đối với dự án chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su, đến nay, diện tích cao su sinh trưởng bình thường hơn 9.000ha, diện tích cao su kém phát triển hơn 14.000ha, diện tích cao su bị chết gần 2.500ha.
Theo Đoàn khảo sát của Bộ NN&PTNT, cây cao su trong dự án bị chết, nguyên nhân là do đất đai thổ nhưỡng không phù hợp. Ở rừng khộp, tầng đất canh tác chỉ có độ sâu khoảng 50cm, chỉ đủ điều kiện để rễ cọc cao su phát triển trong 2 - 3 năm đầu, đến những năm sau không phát triển được hoặc chết.
Mới đây, tỉnh Gia Lai có kiến nghị, xin được chuyển đổi hơn 16.000ha cao su (trong đó có 12ha đã được Bộ NN&PTNT kiểm kê và hơn 4.000ha mới phát sinh) bị chết, kém phát triển sang cây trồng khác. Trả lời kiến nghị này, Bộ NN&PTNT cho biết, việc chuyển đổi cao su sang cây trồng khác ngoài lâm nghiệp phải tuân theo quy định của Luật Lâm nghiệp. Nếu chuyển mục đích sử dụng rừng trồng thì phải trồng rừng thay thế bằng một diện tích tương đương; đối với rừng tự nhiên phải trồng rừng thay thế bằng 3 lần diện tích chuyển đổi.