(CATP) Trung tướng Lê Hồng Nam (Giám đốc Công an TPHCM) đã chỉ đạo Công an TP.Thủ Đức và 21 quận, huyện tăng cường tuần tra, kịp thời phát hiện, xử lý những đối tượng vẽ bậy trên các công trình xây dựng tại địa bàn mình quản lý, báo cáo kết quả về Công an TPHCM trước ngày 12/12/2023. Ngày cuối tuần vừa qua, phóng viên Chuyên đề Công an TPHCM đã đến nhiều điểm mà lâu nay dư luận bức xúc về tình trạng vẽ bậy làm mất mỹ quan đô thị.
Gây hại đến công trình, kiến trúc cổ
Thời gian qua, tình trạng vẽ bậy tại một số công trình lâu đời làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị. Trong đó, có thể kể đến cầu Mống nối Q1 và Q4, bắc qua rạch Bến Nghé. Đây là điểm du lịch nổi tiếng. Cây cầu cổ xưa này của TPHCM (còn gọi là cầu Móng) được xây dựng từ cách đây hơn trăm năm, vào cuối thế kỷ XIX, kiến trúc mang đậm dấu ấn xưa nên thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan. Cạnh đó, các nhiếp ảnh gia cũng thường đến đây để chụp hình cho bộ ảnh cưới của các cặp cô dâu - chú rể. Dù nổi tiếng như vậy, nhưng cây cầu không thoát khỏi cảnh hàng loạt hình vẽ nét chữ rối rắm, lung tung, bôi bẩn.
Vừa bước vào các bậc thềm để lên cầu Mống, hai bên thành cầu có nhiều hình ảnh nhăng nhít, vằn vện đập vào mắt chúng tôi. Càng lên cao trên mặt cầu, hình vẽ bậy càng hiện ra khắp nơi. Thấy tôi đưa máy ảnh lên ghi hình, chị Nguyễn Thị Hải Thanh (du khách từ Bình Thuận vào, đi cùng mấy người bạn) xua tay: "Né giùm mấy cái hình vẽ bậy phía sau kìa, chụp ảnh làm gì, kỳ lắm...". Khi chúng tôi hỏi thăm, chị Thanh bày tỏ: "Nghe nói lâu lắm rồi, cuối tuần tôi mới có dịp đi du lịch. Nhưng thực tế khác quá! Trong hình thấy cầu Mống lung linh rất đẹp, đến nơi thì cảm thấy xót xa vì cây cầu cổ xưa bị các đối tượng bôi bẩn... Khó chịu quá!".
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi phun sơn, viết, vẽ, dán, gắn hình ảnh, nội dung lên tường, cột điện hoặc các vị trí khác tại khu vực dân cư, nơi công cộng, khu chung cư, nơi ở của công dân hoặc các công trình khác mà không được phép của cơ quan có thẩm quyền thì bị phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng. Nếu hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của cá nhân, tổ chức thì bị phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng. Trường hợp kết quả giám định kết luận hành vi hủy hoại tài sản từ 2 triệu đồng trở lên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đúng như lời nhận xét của chị Thanh, quả là bất tiện khi hình lưu niệm của du khách lại "vướng" vào những hình vẽ xấu xí trên thành cầu Mống. Chưa kể mùi xú uế từ bên dưới cầu xông lên rất hôi. Chị Thanh phàn nàn rằng do bên dưới cầu có mùi khó chịu nên chị cùng bạn vội lên mặt cầu để đón gió. Chị Thanh còn dẫn tôi đến một góc, chỉ tay xuống gầm cầu. Ở đó, cảnh một người đàn ông tay xăm trổ nằm tòng teng trên chiếc võng. "Thật lòng mà nói, ngại lắm anh ạ. Cứ nhìn cánh tay của người đàn ông xăm trổ như vậy, bọn tui phụ nữ đến tham quan mà phải vội chụp vài kiểu ảnh rồi tìm chỗ khác..." - Chị Thanh chia sẻ rồi cùng nhóm bạn rời đi.
Chúng tôi lân la đến nhóm thợ chụp ảnh cho cặp cô dâu - chú rể. Anh Hùng (ngụ Q5, nhiếp ảnh gia) cười nói: "Cây cầu Mống có kiến trúc rất đẹp, rất cổ nên các cặp đôi hay đến chụp ảnh cưới. Bọn tôi bấm máy phải loay hoay chọn góc cạnh cho đẹp, ấn tượng trong khung hình. Nhưng thú thật là những hình vẽ bậy khắp nơi, dù hết sức thận trọng né ra mà có khi vẫn bị dính vào hình cưới". Anh Hùng cũng bày tỏ sự khó chịu về tình trạng vẽ bậy gây mất mỹ quan và ô nhiễm tại cây cầu này.
Nếu không ngăn chặn kịp thời thì tình trạng vẽ bậy sẽ tràn lan
Đừng để vẽ bậy tràn lan
Đối với người dân TPHCM, hình ảnh vẽ bậy đập vào mắt mọi người ở rất nhiều nơi, mà dễ nhìn thấy nhất là ở khu vực trung tâm thành phố. Thời gian qua, tình trạng các đối tượng vẽ những nét chữ nguệch ngoạc, đủ kiểu, đủ hình thù quái dị mà mọi người thường gọi là graffiti (vẽ tranh đường phố) nhưng đó lại chính là hành vi phá hoại, hủy hoại mỹ quan đô thị. Tại nhiều điểm ở khu vực trung tâm thành phố, tình trạng vẽ bậy nhem nhuốc trên các tủ điện, tường nhà, cửa cuốn, hàng rào, trụ điện, trạm chờ xe buýt, ghế đá... và cả các công trình kiến trúc mang tính thẩm mỹ cao cũng chịu chung cảnh ngộ. Cách đây không lâu, dư luận rất bức xúc trước cảnh đoàn tàu Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) tại khu vực depot Long Bình bị vẽ bậy bằng những hình quái dị, công an phải vào cuộc truy xét.
Chúng tôi gặp những người dân buôn bán gần nơi bị vẽ bậy, đa số họ đều chung nhận định: Những đối tượng vẽ bậy thường tìm những nơi có "mặt bằng", địa điểm ấn tượng, trung tâm, nhiều người qua lại và đặc biệt là thu hút được tầm nhìn, ánh mắt của người đi đường. Các đối tượng thực hiện hành vi vào đêm khuya, lúc vắng người qua lại trên đường.
Vài ngày qua, xuất hiện hình vẽ bậy tại dãy nhà chờ xe buýt trên đường Hàm Nghi, Q1
Cụ Lê Văn Tiến (90 tuổi, ngụ Q10, thường bán điểm vé số trên đường Hàm Nghi và khu vực gần chợ Bến Thành, Q1) cho biết: "Tụi nó vẽ cả năm nay rồi đó, cứ sáng ra là thấy". Cụ Tiến chỉ tay về bức tường phía sau đầy những hình vẽ quái dị. Còn phía trước là trạm xe buýt, dãy nhà kính vừa dựng lên phục vụ tuyến đón - trả khách rất khang trang, sạch đẹp, nhưng vài chỗ đã bị các đối tượng vẽ bậy "đặt dấu". Theo cụ Tiến, tình trạng vẽ bậy lên các trạm xe buýt ngay giữa đường Hàm Nghi có thể do các đối tượng đang thăm dò. Nếu thấy không ai nói gì thì chắc chắn những dãy nhà chờ xe buýt khác trong tương lai sẽ đầy những "bức tranh" vẽ bậy bôi bẩn. Do đó, các cơ quan chức năng, tổ chức liên quan cần có biện pháp xử lý ngay, không để tình trạng vẽ bậy lây lan, bôi bẩn tràn lan.
Cụ Tiến đưa ra giải pháp: "Theo tôi, ban ngày thì bọn vẽ bậy chắc chắn là không ra tay đâu, vì ngay bản thân tôi già cả vậy mà nhìn thấy đối tượng vẽ bậy là tới hỏi liền, la mắng bọn chúng ngay. Thường là vào ban đêm, lúc vắng người chúng mới vẽ. Chỉ cần cơ quan chức năng bí mật theo dõi là bắt quả tang được ngay thôi". Một số người dân khi được hỏi cho biết để "bắt tận tay" những đối tượng vẽ bậy thì các lực lượng chức năng chỉ cần tổ chức mai phục ở những nơi có "mặt bằng" tại khu vực này.
Các đối tượng vẽ bậy gây mất mỹ quan, nhất là tại các địa điểm tham quan
Nhiều du khách ái ngại về cảnh dưới cầu Mống
Có thể nói tình trạng vẽ bậy đang cần ngăn chặn kịp thời, không để diễn ra tràn lan ở nhiều nơi trong thời gian dài. Hành vi của các đối tượng gây ảnh hưởng xấu đến mỹ quan đô thị, tài sản của người dân và nhà nước. Những người đã từng cạo và sơn sửa cửa nhà, bờ tường... cho biết, việc xóa các hình vẽ bậy rất khó do loại sơn, mực mà các đối tượng sử dụng bám rất chặt, phải tốn kém mới có thể khôi phục lại hiện trạng ban đầu.