Tình hình cháy, nổ diễn biến phức tạp
Theo thống kê, trong 5 tháng đầu năm 2024 (từ ngày 15/12/2023 đến 14/5/2024), tình hình cháy, nổ trên địa bàn TPHCM vẫn diễn biến phức tạp. Đã xảy ra 234 vụ cháy, làm 10 người chết, 4 người bị thương và thiệt hại về tài sản ước tính khoảng 5 tỷ đồng.
Các vụ cháy chủ yếu diễn ra tại TP.Thủ Đức, Q12, Q.Gò Vấp, H.Bình Chánh, tập trung tại loại hình nhà ở riêng lẻ và nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh (131/234 vụ, tỷ lệ 56%) và công ty - doanh nghiệp (38/234 vụ, chiếm 16%). Về nguyên nhân, do sự cố trong sử dụng thiết bị điện; vi phạm các quy định an toàn PCCC; bất cẩn trong sinh hoạt, sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt...
Sau vụ cháy thương tâm làm 14 người chết tại Hà Nội, CATP đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ phối hợp với CA các địa phương thực hiện tổng rà soát, kiểm tra, phân loại đánh giá công tác an toàn PCCC và CNCH đối với các cơ sở tập trung đông người, nguy cơ cháy, nổ cao.
Công an tặng bình chữa cháy cho người ở trọ
Ngoài ra, CATP tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân các biện pháp, giải pháp phòng ngừa cháy, nổ, kỹ năng thoát nạn khi có sự cố xảy ra. Đặc biệt, công tác tuyên truyền được tập trung đối với các cơ sở tập trung đông người, nguy cơ cháy, nổ cao như khu nhà trọ, nhà cho thuê...
Thông tin từ CATP, qua đợt tổng kiểm tra năm 2023, thành phố đã phát hiện 60.493 cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao. Trong đó, có 1.345 nhà chung cư, 32 cơ sở nhiều căn hộ; 55.446 cơ sở thuộc loại hình nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê; 3.670 nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh. CATP đã kiểm tra 59.828 lượt cơ sở, xử lý vi phạm 6.525 cơ sở với 7.546 hành vi vi phạm về PCCC với tổng số tiền hơn 11,5 tỷ đồng. 17 cơ sở bị đình chỉ hoạt động và 36 cơ sở bị tạm đình chỉ hoạt động. Ngoài ra, còn có 29 cơ sở bị xử lý trong lĩnh vực xây dựng, 357 cơ sở bị xử lý trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh và 310 cơ sở bị xử lý trong đăng ký thường trú, tạm trú.
Từ thực tiễn kiểm tra, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH CATP đề xuất nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước, bảo đảm an toàn PCCC; giảm thiểu nguy cơ xảy ra cháy, nổ và thiệt hại do cháy, nhất là cơ sở tập trung đông người, nguy cơ cháy, nổ cao đặc biệt là các khu nhà trọ, nhà cho thuê trọ kết hợp kinh doanh, nhà ở kết hợp kinh doanh.
Trong đó, các đơn vị tăng cường tuyên truyền hướng dẫn người dân các biện pháp, giải pháp xử lý, kỹ năng thoát nạn khi có cháy, nổ, sự cố, tai nạn xảy ra; nhất là các cơ sở tập trung đông người, nguy cơ cháy nổ cao; các khu nhà trọ, nhà cho thuê trọ kết hợp kinh doanh, nhà ở kết hợp kinh doanh; tiếp tục rà soát, thành lập mới, duy trì, phát huy hiệu quả mô hình "Tổ liên gia - Điểm chữa cháy công cộng"; tăng cường phối hợp, hỗ trợ giữa các hộ gia đình, cơ quan, doanh nghiệp để tạo mạng lưới an toàn về PCCC và CNCH; củng cố lực lượng PCCC và CNCH tại chỗ ở địa bàn dân cư...
Mục tiêu của đợt rà soát này là tập hợp những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý Nhà nước về PCCC đối với từng lĩnh vực liên quan để tham mưu, đề xuất các giải pháp khắc phục hiệu quả. CATP cũng đang tiến hành tổng kiểm tra, xử lý 100% hành vi vi phạm về PCCC và CNCH. Các cơ sở vi phạm sẽ bị tạm đình chỉ hoặc đình chỉ hoạt động theo đúng quy định. Đồng thời, buộc các cơ sở phải khắc phục tất cả những tồn tại, vi phạm về PCCC và CNCH theo quy định.
Tiềm ẩn nhiều nguy cơ tại cơ sở đông người
Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH CATP cho biết, hiện nay công tác bảo đảm an toàn về PCCC với loại hình nhà trọ, phòng trọ, chung cư mini... không được chủ cơ sở và người thuê thật sự quan tâm. Qua kiểm tra, loại hình nhà trọ, phòng trọ, chung cư mini... tương đối nhiều nguy cơ phát sinh cháy, nổ cao, do đa phần là dân lao động, công nhân, học sinh sinh viên... thuê trọ, thường có nhiều người ở trong một phòng ăn, ngủ, sinh hoạt, nấu nướng trong một không gian hẹp, chứa nhiều vật dụng gia đình dễ bắt cháy; đồng thời việc câu mắc điện không bảo đảm an toàn PCCC cũng là nguyên nhân nhiều vụ cháy xảy ra.
Ngoài ra, nhiều nhà trọ và chung cư mini nằm trong hẻm sâu, hẹp, cách xa nguồn nước, không bảo đảm điều kiện về an toàn PCCC và CNCH như: lối thoát nạn, bố trí, sắp xếp vật dụng, hàng hóa... Chủ nhà trọ và người thuê trọ chưa nhận thức được các nguy cơ tiềm ẩn gây cháy, nổ có thể gây hậu quả nghiêm trọng về người, tài sản. Nhiều chủ nhà trọ, người thuê còn chủ quan, lơ là, bất cẩn trong việc sử dụng thiết bị điện; đặc biệt là sạc pin các thiết bị điện như điện thoại, xe máy điện, đạp điện, bình ắc quy... xuyên đêm dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi cháy, nổ xảy ra.
Hiện trường một vụ cháy tại Quận 12
Để phòng ngừa cháy, nổ, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH CATP yêu cầu ban quản lý, chủ nhà trọ cần thực hiện nghiêm quy định về PCCC khi xây dựng và kinh doanh như: thẩm duyệt thiết kế, nghiệm thu về PCCC (nếu thuộc diện), lắp đặt hệ thống, phương tiện, thiết bị PCCC theo quy định. Bảo đảm hệ thống điện trong phòng trọ, chung cư được lắp đặt và sử dụng an toàn; thường xuyên kiểm tra thay thế, khắc phục những nguy cơ mất an toàn về điện có thể gây cháy, nổ; quy định chặt chẽ việc nấu nướng, thờ cúng, đốt vàng mã, sạc điện với xe đạp, xe máy điện, thiết bị tiêu thụ điện, đặc biệt là tại tầng hầm, khu vực để xe... Nghiêm cấm sử dụng bình gas mini đã qua sử dụng nhiều lần không bảo đảm an toàn PCCC. Đồng thời, cần tổ chức tập huấn kỹ năng, cách sử dụng phương tiện, thiết bị PCCC cho quản lý, bảo vệ, người thuê; tổ chức diễn tập PCCC định kỳ để bảo đảm tất cả cư dân, người thuê trọ biết cách ứng phó, sơ tán trong trường hợp khẩn cấp. Đặc biệt là cần bảo đảm có lối thoát an toàn, dễ dàng tiếp cận cho cư dân; không lắp đặt "chuồng cọp" bít lối thoát nạn. Lối thoát không bị chặn hoặc bị cản trở bởi vật dụng, đồ đạc; bố trí phương tiện liên lạc khẩn cấp như loa, chuông báo cháy... để thông báo cho cư dân trong trường hợp có sự cố.
Một căn phòng trọ bị thiêu rụi
Với cư dân, người thuê trọ cần quản lý chặt chẽ trong việc sạc điện với phương tiện sử dụng pin, tuyệt đối không sạc qua đêm khi không kiểm soát được các thiết bị đang sạc; không đốt nhang, nến thờ cúng khi đi ngủ, khi ra khỏi nhà. Người dân cần kiểm tra hệ thống gas, nguồn lửa, nguồn nhiệt khi đun nấu... Phải tắt lửa khi đi ra ngoài và làm việc khác; không sử dụng bình gas mini đã qua sử dụng nhiều lần không bảo đảm PCCC. Bên cạnh đó, chìa khóa mở khóa phòng trọ, căn hộ nhà ở phải để nơi dễ lấy và phổ biến cho gia đình đều biết... Nghiên cứu, tận dụng bố trí lối thoát nạn thứ 2 trên cửa sổ, mái nhà, qua ban công hoặc trang bị dụng cụ phá dỡ phù hợp với đặc thù nơi mình ở để có thể mở lối thoát nạn khẩn cấp khi có cháy. Phản ánh kịp thời đến quản lý chung cư mini, phòng trọ về những nguy cơ mất an toàn về PCCC, có thể gây phát sinh cháy, nổ...