(CATP) Nghiêm khắc mà bao dung, nhiều già làng có thể ví như vị "quan tòa" chính trực, giúp bà con hóa giải hàng trăm vụ hiểu lầm, mâu thuẫn, giữ gìn đoàn kết ở các buôn làng trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Già làng Rơ Châm Chích ở làng Beng, xã Ia Chía - xã biên giới của huyện Ia Grai là một trong số những người như vậy.
Một ngày cuối năm 2019, nhiều bà con làng Beng và làng Yom (xã Ia Khai, Ia Grai) không lên rẫy, mà tập trung đến nghe già Rơ Châm Chích hòa giải vụ hỗn chiến giữa thanh niên hai làng. Trước đó, 21 giờ 45 ngày 8-10-2019, trong một cuộc rượu, 4 thanh niên làng Beng xô xát với nhóm 5 người ở làng Yom, làm anh Trương Văn Thanh (SN 1996, ở làng Yom) bị thương. Sau khi sức khỏe anh Thanh dần ổn định, gia đình nạn nhân muốn được già Chích đứng ra giải quyết vụ việc.
Trước bà con, đại diện các ban ngành, đoàn thể, với cách nói giản dị, dễ tiếp thu, mềm mỏng nhưng nghiêm khắc, già Chích đã phân tích rõ cái sai của 2 nhóm trên, động viên họ thỏa thuận dân sự, đền bù cho người bị thương, cam kết hòa giải. Qua đó, già cũng nhắc nhở gia đình những thanh thiếu niên liên quan đến vụ việc có trách nhiệm hơn trong việc quản lý, giáo dục con em mình, tránh rơi vào những trường hợp tương tự.
Sự hiểu biết, nhiệt tình và trách nhiệm đối với cộng đồng của già Chích là tấm gương để nhiều người học tập, làm theo. Nhiều lần theo già Chích đi hòa giải, anh Ksor Kleo - Trưởng thôn Bang, xã Ia Chía, Ia Grai - rất ngưỡng mộ cách thuyết phục của già. Anh nói: "Tôi học được ở bác rất nhiều, đầu tiên là sự công bằng đúng - sai phân minh rạch ròi. Hầu hết các vụ việc bác đứng ra phân xử thì đâu vào đó hết. Tôi cũng muốn được như bác, làm nhiều việc có ích cho bà con".
Già làng Rơ Châm Chích trao đổi tình hình an ninh trật tự với lãnh đạo Công an huyện Ia Grai
Chia sẻ về kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền, vận động hoặc phân xử các vụ việc, già Rơ Châm Chích cho biết: "Trong những trường hợp tranh chấp đất đai, đánh nhau gây rối hay mâu thuẫn vợ chồng, mình tập hợp bà con đến rồi gợi ý để hai bên trả lời, sau đó mới phân tích lại. Khi tất cả hiểu rồi, mình mới kết luận. Ai sai thì phải chịu phạt theo lệ làng, nếu họ không đủ tiền phạt thì mình động viên hai bên thương lượng với nhau".
Trải qua nhiều vị trí công tác, già Chích luôn một lòng tin tưởng vào Đảng, Nhà nước, nhắc nhở bà con ý thức giữ gìn đoàn kết, cảnh giác với âm mưu của bọn phản động Fulro, không theo "Tin lành Degar", không vượt biên trái phép. Với những người từng lầm lỡ nghe theo tổ chức này, già luôn gần gũi, động viên để họ vượt qua mặc cảm, chăm lo làm ăn, ổn định cuộc sống.
Trường hợp anh Rơ Châm Thái (người địa phương) sau khi chấp hành án 5 năm tù về tội phá hoại chính sách đại đoàn kết, trở về làng, già thường xuyên đến nhà khuyến khích anh đầu tư phát triển kinh tế. Vốn có đầu óc nhanh nhạy, Thái đã vay vốn, mua thêm đất canh tác điều, cao su, cà phê. Đến nay, anh đã có gần 20 ha rẫy, đang xây nhà trị giá 700 triệu đồng.
Thượng tá Trần Bình Minh - Phó trưởng CA huyện Ia Grai - cho biết: "Già làng Rơ Châm Chích luôn chú trọng phân tích để người dân thấy được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước với bà con, từ những việc nhỏ nhất như cơm ăn, áo mặc, cho đến những việc lớn như làm đường nông thôn, trường học... Đồng thời, ông luôn kiên quyết, thẳng thắn đấu tranh với luận điệu của các nhóm Fulro lưu vong, để bà con hiểu, không nghe, không tin lời bọn phản động.
Điểm nổi bật của già là biết kết hợp, vận dụng linh hoạt giữa chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và phong tục, tập quán của đồng bào địa phương, tích cực đồng hành cùng CA giải quyết hiệu quả các vụ việc liên quan đến an ninh trật tự trên địa bàn ngay tại cơ sở".
Kinh tế ổn định, cả 6 người con đều đã trưởng thành, đã 62 tuổi nhưng già rất minh mẫn, mạnh khỏe, dáng đi nhanh nhẹn, vẫn nhiệt tình chăm lo cho công việc của làng, xã, bởi theo già "toàn con cháu mình cả, mình cố gắng làm sao để giữ cho mọi người trong làng luôn đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau thì mới ổn định, phát triển được".