(CAO) Hôm 12-7, CNN dẫn lời Ngoại trưởng Mỹ - Antony Blinken đã tái khẳng định cam kết của Mỹ trong việc bảo vệ các lực lượng vũ trang của Philippines khỏi các cuộc tấn công trên Biển Đông, theo một hiệp ước phòng thủ chung giữa hai nước.
Blinken đưa ra bình luận hôm 11-7 (giờ địa phương) trong một tuyên bố đánh dấu kỷ niệm 5 năm phán quyết của toà trọng tài thường trực (PCA) bác bỏ các yêu sách lãnh thổ mở rộng phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông, đứng về phía Philippines.
Căng thẳng ở Biển Đông đã gia tăng trong năm nay với việc Manila cáo buộc Bắc Kinh đang đe dọa các tàu tuần duyên của họ, cũng như gửi cái gọi là "lực lượng dân quân hàng hải" đến thị uy và ngăn chặn các tàu đánh cá của Philippines trên vùng biển này.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ cho biết Mỹ có thể viện dẫn hiệp ước phòng thủ chung giữa Mỹ và Philippines trong trường hợp có bất kỳ hành động quân sự nào của Trung Quốc nhằm vào các tài sản của Philippines trong khu vực.
Ông Blinken nói: “Chúng tôi cũng tái khẳng định rằng một cuộc tấn công vũ trang vào các lực lượng vũ trang, tàu công cộng hoặc máy bay của Philippines ở Biển Đông sẽ dẫn đến các cam kết phòng thủ chung của Mỹ theo Điều IV của Hiệp ước Phòng thủ chung Mỹ-Philippines năm 1951.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken - Ảnh: Getty
Ông Blinken cũng kêu gọi chính phủ Trung Quốc "tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo luật pháp quốc tế (và) chấm dứt các hành vi khiêu khích" ở Biển Đông.
Phán quyết năm 2016 của Tòa Trọng tài Thường trực tại La Hay đã bác bỏ hoàn toàn các tuyên bố chủ quyền phi pháp của Trung Quốc đối với Biển Đông, đồng thời làm rõ rằng Trung Quốc đang xâm phạm chủ quyền của Philippines thông qua các hoạt động như xây đảo trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Manila.
Bắc Kinh đã bác bỏ phán quyết của tòa và tiếp tục xây dựng và củng cố quân sự các vị trí của mình ở Biển Đông.
"Không nơi nào trật tự hàng hải dựa trên luật lệ bị đe dọa lớn hơn ở Biển Đông. Trung Quốc tiếp tục ép buộc và đe dọa các quốc gia ven biển Đông Nam Á, đe dọa tự do hàng hải trên tuyến đường toàn cầu quan trọng này", Blinken nói trong tuyên bố.
Ông kêu gọi Trung Quốc "thực hiện các bước đi để trấn an cộng đồng quốc tế rằng họ cam kết tuân thủ trật tự hàng hải dựa trên luật lệ, tôn trọng quyền của tất cả các nước lớn và nhỏ”.
Blinken cho biết Mỹ ủng hộ phán quyết của toà năm 2016 chống lại Trung Quốc.