Các công ty được hưởng lợi từ điều này chính là các doanh nghiệp đến từ Trung Quốc. Dữ liệu công nghiệp cho thấy gã khổng lồ điện thoại thông minh Xiaomi và nhà sản xuất ô tô Geely của Trung Quốc nằm trong số những công ty có doanh số bán hàng tăng vọt trong những tháng gần đây.
Theo Counterpoint Research, khi iPhone và Samsung Galaxy từng là sản phẩm bán chạy nhất, thì giờ đây các mẫu điện thoại thông minh của Xiaomi hay Realme – những công ty Trung Quốc hiện đang đứng đầu bảng xếp hạng doanh số bán hàng.
Các nhà sản xuất Trung Quốc đã nổi tiếng ở Nga từ trước cuộc chiến ở Ukraine - chiếm khoảng 40% thị trường điện thoại thông minh vào tháng 12 năm 2021. Giờ đây, họ đã chiếm lĩnh gần như hoàn toàn, chiếm 95% thị trường một năm sau đó, theo dữ liệu của Counterpoint.
Trong khi đó, Samsung và Apple - thường lần lượt giữ vị trí số một và hai - đã chứng kiến thị phần kết hợp của họ giảm từ 53% xuống chỉ còn 3% trong cùng thời kỳ khi họ rút khỏi Nga.
Một câu chuyện tương tự đang diễn ra trên những con đường của Nga. Trong năm qua, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc Chery và Great Wall Motor đã lọt vào top 10 thương hiệu xe chở khách, trong khi BMW và Mercedes của Đức đã biến mất, theo dữ liệu từ S&P Global Mobility.
Xe hơi Trung Quốc được bán ở Nga
Theo nhà cung cấp dữ liệu Autostat, người Nga đã mua một lượng ô tô Trung Quốc kỷ lục vào năm ngoái. Doanh số bán ô tô mới của Trung Quốc tại nước này đã tăng 7% vào năm 2022, lên 121.800 xe.
Lada, thương hiệu nội địa từng là nhà sản xuất ô tô phổ biến nhất của Nga trước chiến tranh, cũng chứng kiến thị phần của mình tăng từ khoảng 22% lên 28% vào năm 2022, theo dữ liệu của S&P. (Renault đã bán cổ phần kiểm soát của mình tại Lada vào tháng 5).
Giống như Renault, các nhà sản xuất ô tô toàn cầu đã rút khỏi Nga sau tấn công Ukraine, bao gồm cả Hyundai và Kia, những công ty nước ngoài lớn khác ở đó.
“Nó để lại một lỗ hổng lớn trên thị trường” - Tu Le, người sáng lập công ty tư vấn Sino Auto Insights có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết. “Và người Trung Quốc rất vui khi lấp đầy khoảng trống đó”.
Jan Stryjak, phó giám đốc của Counterpoint Research, cho biết Xiaomi, Realme và Honor, thương hiệu giá rẻ trước đây thuộc sở hữu của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Huawei, “đã phản ứng nhanh chóng để nắm lấy cơ hội”. Họ đã tăng các chuyến hàng đến Nga lần lượt là 39%, 190% và 24% trong quý 3 năm 2022 so với quý trước.
Xiaomi là người hưởng lợi chính, tăng gấp đôi thị phần trong suốt cả năm. Công ty có trụ sở tại Bắc Kinh hiện là nhà bán điện thoại thông minh hàng đầu của Nga, phần lớn nhờ vào dòng Redmi nổi tiếng, một loạt thiết bị giá cả phải chăng được biết đến với chất lượng camera cao.
Để đối phó với cuộc 'di cư' của các công ty, Nga đã đưa ra các giải pháp thay thế để giữ một số hàng hóa trên kệ.
Năm ngoái, chính phủ đã cho phép cái được gọi là “nhập khẩu song song” điện thoại thông minh, cho phép hàng hóa được đưa vào từ các nước láng giềng, chẳng hạn như Kazakhstan.
Nhà phân tích Harshit Rastogi của Counterpoint Research đã viết trong một bài đăng trên blog rằng thông lệ này đã giúp các nhà bán lẻ lớn của Nga tiếp tục bán điện thoại Samsung và Apple sau khi các lô hàng trực tiếp bị đình chỉ.
Nhưng các biện pháp đi kèm với các vấn đề tiềm ẩn. Rastogi lưu ý rằng những người dùng đã mua những chiếc điện thoại này có thể gặp sự cố khi tải xuống các ứng dụng dành cho thiết bị di động đã bị chặn ở Nga, trong khi việc tìm kiếm dịch vụ từ các nhà cung cấp chính thức là “không được đảm bảo”.
Theo Tatiana Hristova, phó giám đốc nghiên cứu ô tô tại S&P Global Mobility, mọi người đã mua ô tô được bán vào nước này thông qua nhập khẩu song song, ngay cả khi biết rằng họ sẽ không được bảo hành.
Cô nói: “Mọi người sẵn sàng làm điều đó bởi vì không có sự lựa chọn nào khác”.
Háo hức với những thương hiệu cao cấp, một số người Nga đã mua Mercedes và Audi trong kỳ nghỉ ở Kazakhstan hoặc Uzbekistan.
Mặc dù các thương hiệu Trung Quốc đang hưởng lợi từ lệnh cấm vận của phương Tây, nhưng thị trường Nga đang bị thu hẹp khi nền kinh tế nước này suy thoái.
Năm ngoái, doanh số bán điện thoại thông minh của Nga đã giảm 33% xuống còn 21 triệu, theo Counterpoint Research. Để so sánh, thị trường điện thoại thông minh của châu Âu đã giảm 20%.
Theo Autostat, thị trường ô tô của Nga thậm chí còn tồi tệ hơn, giảm gần 60% vào năm 2022 so với năm trước.