(CAO) Hôm 14/3, Reuters đưa tin các quan chức Armenia và Azerbaijan đã nhất trí ký một hiệp định hòa bình nhằm chấm dứt gần 4 thập kỷ xung đột.
Hai nước láng giềng đã tham gia vào cuộc xung đột kéo dài hàng thập kỷ liên quan đến khu vực Nagorno-Karabakh, một khu vực ly khai ở dãy núi Kavkaz, nơi sinh sống của khoảng 120.000 người Armenia.
Khu vực này được quốc tế coi là một phần của Azerbaijan nhưng trong nhiều thập kỷ đã nằm dưới sự kiểm soát của những người ly khai Armenia.
Bước đột phá trong tiến trình hòa bình kéo dài của hai quốc gia đã diễn ra vào ngày 13/3 với việc Bộ ngoại giao Armenia tuyên bố rằng hiệp định hòa bình đã "sẵn sàng để ký kết".
Armenia đã chấp nhận đề xuất của Azerbaijan về "hai điều khoản chưa được giải quyết" của dự thảo thỏa thuận, tuyên bố của Bộ ngoại giao Armenia nêu chi tiết.
"Một trong hai điều khoản liên quan đến vấn đề không triển khai lực lượng từ các nước thứ ba dọc biên giới. Vấn đề còn lại là rút lại các khiếu nại của nhau khỏi các trường hợp quốc tế và cam kết không hành động chống lại nhau” - Thủ tướng Armenia - Nikol Pashinyan phát biểu với các nhà báo hôm 13/3.
Azerbaijan đã xác nhận thành công của các cuộc đàm phán hòa bình. “Chúng tôi ghi nhận với sự hài lòng rằng các cuộc đàm phán về văn bản dự thảo hiệp định về hòa bình và thiết lập quan hệ giữa các quốc gia giữa Azerbaijan và Armenia đã kết thúc” - Bộ ngoại giao Azerbaijan cho biết.
Khu vực biên giới Armenia và Azerbaijan - Ảnh: Getty
Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều rào cản khi Azerbaijan cho hay, hiến pháp của Armenia phải “xóa bỏ các khiếu nại chống lại chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Azerbaijan”, như một điều kiện tiên quyết để cho phép ký kết hiệp ước hòa bình.
“Chúng tôi sẵn sàng tiếp tục đối thoại song phương về những vấn đề này và các vấn đề khác liên quan đến quá trình bình thường hóa giữa hai nước” - theo tuyên bố.
Lãnh đạo Armenia cũng thông tin hôm 13/3, “không có cuộc thảo luận nào” liên quan đến yêu cầu của Baku rằng Armenia phải sửa đổi hiến pháp của mình.
“Sau phán quyết của Tòa án Hiến pháp năm ngoái, rõ ràng là Hiến pháp Cộng hòa Armenia không chứa các yêu sách lãnh thổ đối với Azerbaijan hay bất kỳ quốc gia nào khác” - thủ tướng Pashinyan chia sẻ.
Nhà lãnh đạo Armenia nhấn mạnh rằng văn bản đã thống nhất của dự thảo thỏa thuận hòa bình “giải quyết tất cả những lo ngại này”.
Trong khi tuyên bố của Armenia không đề cập đến hiến pháp của nước này thì vào tháng trước, Thủ tướng Nikol Pashinyan đã kêu gọi tổ chức một “cuộc trưng cầu dân ý toàn quốc” để thông qua một hiến pháp mới mà không ấn định ngày bỏ phiếu hoặc chỉ rõ những thay đổi nào sẽ được đưa vào dự thảo mới.
Armenia và Azerbaijan đã tiến hành hai cuộc chiến tranh giành khu vực Nagorno-Karabakh kể từ khi Liên Xô sụp đổ và các thỏa thuận ngừng bắn giữa họ diễn ra mong manh trong khi mâu thuẫn vẫn âm ỉ.
Cuộc xung đột bùng phát trở lại vào tháng 9/2023, khi cuộc tấn công chớp nhoáng kéo dài 24 giờ đã giúp Azerbaijan giành lại quyền kiểm soát hoàn toàn khu vực Nagorno-Karabakh, khiến người dân tộc Armenia trong khu vực phải chạy trốn sang Armenia trong vòng một tuần.