(CAO) Để độc giả dễ hiểu hơn bản chất của vụ bê bối “tài liệu Panama” chứa danh sách các cá nhân bị cáo buộc lập công ty ma, trốn thuế, giấu tài sản khổng lồ ở nước ngoài, trang tin vox.com đã tung ra bài đồ họa giải thích dễ hiểu về bản chất vụ bê bối này.
Trong bảng danh sách rò rỉ dựa trên thông tin của công ty luật Mossack Fonseca có trụ sở tại Panama và văn phòng đặt ở 35 quốc gia là hàng trăm ngàn người có hành vi trốn thuế, che giấu tài sản.
Mosack Fonseca đã dùng danh nghĩa của mình để thành lập hay đứng ra làm đại diện cho các công ty ở nước ngoài. Các công ty này sẽ là nơi những cá nhân và tổ chức bị trừng phạt dùng làm địa điểm “rửa tiền”.
Trong đó có dàn phụ tá thân cận của tổng thống Nga Putin, người thân của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình , Thủ tướng Iceland Sigmundur David Gunnlaugsson…
Vox.com giải thích nôm na bê bối này:
Bạn bỏ tiền vào một con heo đất để tiết kiệm, để heo đất trong nhà.
Nhưng mẹ bạn cứ liên tục kiểm tra xem bạn bỏ bao nhiêu tiền vào heo đất, và lấy ra bao nhiêu. Việc “giám sát” này của mẹ làm bạn khó chịu.
Thế là bạn mua một con heo đất khác
Và mang nó đến nhà Johnny – một đứa bạn của bạn để nó “giữ hộ”. Để ở nhà Johnny, tiền tiết kiệm của bạn sẽ không bị mẹ mình giám sát nữa.
Vì mẹ của Johnny rất bật rộn nên bà không quan tâm đến con heo đất chứa tiền tiết kiệm của bạn đã gửi ở nhà bà. Không ai kiểm tra nên bạn an tâm về khoản tiền “bí mật” của mình không bị ai phát giác (ngoại trừ Johnny biết).
Thấy bạn gửi heo đất “trơn tru” ở nhà Johnny, hàng xóm của bạn nghĩ đó là ý kiến hay nên đua nhau mang heo đất chứa tiền tiết kiệm đến gửi ở đây.
Chẳng mấy chốc, nhà đứa bạn Johnny của bạn trở thành nơi “giữ hộ” một đống heo đất gồm heo đất của bạn và nhiều đứa trong xóm.
Rồi một ngày, mẹ Johnny phát hiện những con heo đất này để ở nhà bà.
Bà tức giận và gọi điện báo cho tất cả bố mẹ của những đứa đã gửi heo đất chứa tiền tiết kiệm của chúng ở đây.
Vụ “tài liệu Panama” về bản chất giống vụ cất heo đất ở nhà Johnny. Công ty luật Mossack Fonseca là nơi đứng ra làm đại diện cho các công ty bình phong ở nước ngoài giấu tài sản của các khách hàng muốn tránh sự giám sát của cơ quan thuế trong nước. Tài sản của họ được giấu ở cùng một nơi là đầu mối điều phối : Công ty luật Mossack Fonseca (công ty này chính là nhà của Johnny trong ví dụ trên).
Mặc dù động cơ của những đứa trẻ gửi tiền ở nhà Johnny không phải ai cũng xấu. Chúng chỉ muốn trữ tiền bí mật tránh sự giám sát của mẹ chúng. Nhưng một số đứa trong đó chưa chắc có động cơ tốt đẹp.
Có thể đứa bạn trong xóm của bạn là thằng Michael đã trộm tiền của mẹ nó rồi bỏ ống heo cất ở nhà Johnny. Còn thằng Jacob lại trộm tiền ăn trưa của một người khác và cũng bỏ heo gửi nhà Johnny cho mẹ nó không hỏi “tiền mày bỏ ống heo lấy từ đâu?”
Chính động cơ của những người gửi heo đất vào nhà Johnny mới là cái cần điều tra. Trong vụ “tài liệu Panama” rò rỉ, chính quyền các nước đang vào cuộc điều tra xem những cá nhân, công ty (trong đó có các chính trị gia chủ chốt) tìm cách gửi tài sản của họ vào các công ty bình phong do công ty luật Mossack Fonseca làm đại diện nhằm mục đích gì?: che giấu tài sản, trốn thuế hay né lệnh trừng phạt (như trường hợp của Triều Tiên) ?
Có thể xem chi tiết bài đồ họa giải thích vụ bê bối này của vox.com tại địa chỉ: http://www.vox.com/2016/4/4/11361780/the-panama-papers-cartoon/in/11125477