(CAO) Hôm 25-4, Reuters đưa tin Tổng thống Mỹ - Joe Biden bất ngờ tuyên bố cuộc thảm sát năm 1915 nhắm vào người Armenia tại Đế chế Ottoman đã cấu thành tội ác diệt chủng.
Đây là một tuyên bố lịch sử khiến Thổ Nhĩ Kỳ tức giận và làm căng thẳng thêm quan hệ giữa hai đồng minh NATO.
Động thái của Biden phần lớn mang tính biểu tượng, phá vỡ ngôn ngữ được căn chỉnh cẩn thận trong nhiều thập kỷ từ Nhà Trắng, đã được cộng đồng người Armenia ở Mỹ hoan nghênh, nhưng nó cũng diễn ra vào thời điểm Ankara và Washington đang xảy ra những bất đồng chính sách sâu sắc về một loạt các vấn đề.
Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ và hầu hết phe đối lập đã cho thấy sự thống nhất hiếm có trong việc bác bỏ tuyên bố của Biden.
Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu cho biết Thổ Nhĩ Kỳ “hoàn toàn bác bỏ” quyết định của Mỹ mà theo ông là “chỉ dựa trên chủ nghĩa dân túy”, trong khi phe đối lập cáo buộc đây là một “sai lầm lớn”.
Thông điệp của Biden đã được người dân Armenia và người Armenia trên toàn thế giới hưởng ứng với “sự nhiệt tình ủng hộ lớn lao”, Thủ tướng Armenia - Nikol Pashinyan đã viết trong một bức thư gửi tổng thống Mỹ.
Tổng thống Mỹ Joe Biden - Ảnh: Reuters
Trong tuyên bố của mình, Biden cho biết người dân Mỹ tôn vinh "tất cả những người Armenia đã thiệt mạng trong cuộc diệt chủng bắt đầu cách đây 106 năm vào ngày hôm nay".
Biden nói: “Trong nhiều thập kỷ, những người nhập cư Armenia đã làm giàu cho nước Mỹ bằng vô số cách, nhưng họ chưa bao giờ quên được lịch sử bi thảm. Chúng tôi tôn vinh câu chuyện của họ. Chúng tôi cảm thấy đau đớn. Chúng tôi khẳng định lịch sử. Chúng tôi làm điều này không phải để đổ lỗi mà để đảm bảo rằng những gì đã xảy ra sẽ không bao giờ lặp lại ”.
Trong các bình luận tìm cách xoa dịu Ankara sau tuyên bố này, một quan chức chính quyền cấp cao nói với các phóng viên rằng Washington tiếp tục coi Thổ Nhĩ Kỳ là đồng minh quan trọng của NATO và đang khuyến khích Armenia và Thổ Nhĩ Kỳ theo đuổi quá trình hòa giải.
Trong nhiều thập kỷ, các biện pháp công nhận tội ác diệt chủng của người Armenia đã bị đình trệ tại Quốc hội Mỹ và hầu hết các tổng thống Mỹ đã không gọi cuộc thảm sát là diệt chủng.
Thổ Nhĩ Kỳ chấp nhận rằng nhiều người Armenia sống ở Đế quốc Ottoman đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ với quân Ottoman trong Thế chiến thứ nhất, nhưng tranh cãi các số liệu và phủ nhận các vụ giết người được dàn dựng một cách có hệ thống và tạo thành một cuộc diệt chủng.