(CAO) Hôm 26-5, Reuters đưa tin các hãng hàng không đã định tuyến lại các chuyến bay để tránh không phận Belarus và các máy bay của Belarus có thể phải đối mặt với lệnh cấm từ Châu Âu sau khi cộng đồng quốc tế phẫn nộ về việc nước này buộc hạ 1 máy bay thương mại để bắt giữ một nhân vật đối lập.
Các quốc gia phương Tây cáo buộc Belarus đã tiến hành hành động không tặc trong việc buộc 1 máy bay của hãng Ryanair phải hạ cánh trên chuyến bay từ Hy Lạp đến Lithuania. Các nhà ngoại giao cho biết Pháp, Ireland và Estonia sẽ nêu vụ việc tại một cuộc họp riêng của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
“Hành vi của chế độ Belarus là thái quá, bất hợp pháp và hoàn toàn không thể chấp nhận được… chúng tôi cũng lên án kiểu can thiệp nguy hiểm vào hàng không dân dụng” - Thủ tướng Canada - Justin Trudeau nói với các phóng viên.
Một đoạn video được công bố qua đêm cho thấy Roman Protasevich, 26 tuổi - người bị kéo khỏi máy bay chở khách sau khi Belarus điều khiển máy bay chiến đấu để hộ tống nó đến Minsk hôm 23-5. Nhân vật đối lập này thú nhận đã tổ chức các cuộc biểu tình chống chính phủ Belarus.
Ngoại trưởng Đức Heiko Maas cho rằng Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko phải trả một "cái giá đắt" vì bắt giữ Protasevich.
Belarus không bình luận ngay lập tức về cáo buộc tra tấn nhưng luôn phủ nhận việc có hành vi bạo lực với những người bị giam giữ.
Nhà báo Roman Protasevich - Ảnh: Reuters
Lukashenko, người mà các đối thủ cáo buộc ông gian lận một cuộc bầu cử vào tháng 8-2020 cho đến nay đã bác bỏ các biện pháp trừng phạt của phương Tây, chủ yếu bao gồm việc cấm các quan chức khác nhau đi du lịch hoặc kinh doanh ở Mỹ và EU.
Nhà Trắng cho biết Tổng thống Joe Biden sẽ thảo luận về vụ việc với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh của họ vào tháng tới, nhưng nói thêm Mỹ không tin rằng Moscow đã đóng bất kỳ vai trò nào trong vụ này.
Truyền thông nhà nước Belarus đã đưa tin rằng ông Lukashenko đã ra lệnh chặn chuyến bay. Belarus cho biết họ đã phản ứng với một vụ đánh bom mà sau đó được chứng minh là một báo động giả.
Các nhà chức trách Belarus hôm 25-5 đã công bố bản ghi cuộc trò chuyện giữa máy bay và một kiểm soát viên không lưu, trong đó phi công liên tục tra hỏi thông tin về mối đe dọa trước khi đồng ý hạ cánh xuống Minsk.
Để đáp lại hành động của Minsk, cơ quan kiểm soát không lưu châu Âu, Eurocontrol, khuyến nghị rằng các hãng vận tải của Liên minh Châu Âu và Anh bay qua Belarus nên định tuyến lại qua các nước Baltic.
Anh cũng cho biết họ đang cấm các hãng hàng không Belarus đi vào không phận của nước này.
Biểu tình đòi thả Protasevich ở Ba Lan - Ảnh: Reuters
Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu tại một hội nghị thượng đỉnh hôm 24-5 đã kêu gọi các hãng hàng không có trụ sở trong khối 27 thành viên ngừng các chuyến bay qua không phận Belarus, dọc theo một hành lang chính kết nối châu Âu và châu Á.
Lufthansa, KLM, SAS, Air France, LOT và Singapore Airlines nằm trong số các hãng hàng không đã thông báo ngừng bay qua Belarus.
Charles Michel của Bỉ, người chủ trì các hội nghị thượng đỉnh của EU, đã tweet "Châu Âu đang hành động", với một bức ảnh về bản đồ theo dõi chuyến bay của lục địa này cho thấy không có máy bay nào bay qua Belarus.
Các nhà lãnh đạo EU cũng chỉ đạo các quan chức đưa ra các biện pháp trừng phạt mới chưa xác định đối với Belarus, và tìm ra cách để cấm các hãng hàng không Belarus trên bầu trời của khối.
Nước láng giềng của Belarus, Ukraine, đã tuyên bố cấm các chuyến bay đến hoặc đi từ Belarus, và các hãng hàng không của nước này sử dụng không phận Belarus.
Nhiều hãng hàng không điều hướng các chuyến bay khỏi Belarus - Ảnh: Reuters
"Nếu chúng ta để điều này xảy ra, ngày mai Alexander Lukashenko sẽ đi xa hơn và làm điều gì đó thậm chí còn ngạo mạn hơn, tàn nhẫn hơn" - Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba cho biết trong một tuyên bố.