(CAO) Các nhà điều tra sẽ tìm kiếm manh mối về lý do tại sao một quả khinh khí cầu có xuất xứ từ Trung Quốc lại bay qua không phận Mỹ vào tuần trước, khi họ thu hồi được các mảnh vỡ của nó.
Khinh khí cầu mà Lầu Năm Góc cho biết đang do thám các địa điểm quân sự nhạy cảm, đã bị bắn hạ trên lãnh hải Mỹ hôm 4-2.
Các mảnh vỡ đã rơi xuống, trải rộng trên một khu vực rộng lớn ngoài khơi bờ biển bang Nam Carolina.
Trung Quốc khẳng định đó là một chiếc khinh khí cầu nghiên cứu thời tiết bị gió thổi lệch hướng và đã bày tỏ "sự không hài lòng mạnh mẽ" về việc nó bị bắn rơi.
Các tàu và thợ lặn của Hải quân và Cảnh sát biển Mỹ đang làm việc để thu hồi càng nhiều mảnh vỡ từ khinh khí cầu càng tốt, bao gồm cả bất kỳ thiết bị nào có trên vật thể này.
Hôm 6-2, các quan chức quốc phòng cho biết các mảnh vỡ đã được tìm thấy trong một khu vực có kích thước khoảng 1.500m x 1.500m, mặc dù các mảnh vỡ nằm rải rác trên một khu vực rộng lớn hơn nhiều. Các nỗ lực thu hồi thiết bị của khinh khí cầu rất phức tạp do điều kiện biển và khả năng các mảnh vỡ có thể bao gồm các vật liệu nguy hiểm như chất nổ hoặc các bộ phận của pin.
Vậy các nhà điều tra hy vọng tìm hiểu được điều gì sau khi mảnh vỡ được thu hồi?
"Chúng tôi không biết chính xác tất cả những lợi ích sẽ thu được. Nhưng chúng tôi đã học được những thông tin kỹ thuật về khinh khí cầu này và khả năng giám sát của nó", một quan chức quốc phòng hàng đầu nói với các phóng viên hôm 4-2.
"Và tôi nghi ngờ nếu chúng ta thành công trong việc phục hồi các mảnh vỡ, chúng ta sẽ còn biết thêm được nhiều hơn nữa".
Các chuyên gia đã nói chuyện với BBC cho biết nội dung của khinh khí cầu là chìa khóa để khám phá mục đích và khả năng của nó.
Khoảnh khắc chiếc khinh khí cầu bị bắn rơi
Iain Boyd, giáo sư khoa học kỹ thuật hàng không vũ trụ tại Đại học Colorado Boulder, cho biết cả những lời giải thích chính thức của Bắc Kinh và Washington đều khó thuyết phục.
“Có sự nghi ngờ ở cả hai phía và đó là một phần thú vị về tất cả những điều này” - ông nói. "Tôi nghĩ rằng sự thật nằm đâu đó ở giữa tất cả những điều này".
Ông Boyd nói rằng, nếu các đội cứu hộ thu hồi đủ thiết bị, họ có thể biết được lượng thông tin chứa trong đó, loại thông tin nào đang được xử lý và liệu có bất kỳ dữ liệu được xử lý nào đã hoặc đang được gửi trở lại Trung Quốc hay không.
Ông cho biết việc nhìn cận cảnh quả bóng bay - và tìm hiểu xem nó có các tính năng như cánh quạt hay thiết bị liên lạc - cũng sẽ giúp xác định xem nó có được điều khiển từ xa hay không.
Ngay cả khi phần mềm bị hỏng hoặc đã bị xóa bằng cách nào đó, ông Boyd lập luận rằng các nhà điều tra sẽ có thể đánh giá những thứ như độ phân giải và chất lượng của hình ảnh giám sát mà nó có thể đã chụp.
“Sẽ rất ngạc nhiên nếu có bất kỳ công nghệ nào trên nền tảng đó mà Mỹ chưa có dạng tương đương, nhưng nó có khả năng cung cấp cho các cơ quan tình báo ở đây sự hiểu biết về sự trưởng thành về công nghệ mà Trung Quốc có đối với những loại ứng dụng này" - ông nói.
Gregory Falco, trợ lý giáo sư tại Khoa Kỹ thuật Hệ thống và Dân dụng của Đại học Johns Hopkins, cho biết Mỹ sẽ đặt mục tiêu tìm kiếm bất kỳ cảm biến nào có thể có trong đống mảnh vỡ của khinh khí cầu để khám phá mục đích của chiếc khinh khí cầu.
Nhưng điều đó sẽ không dễ thực hiện, ông nói với BBC, vì các cảm biến - phát hiện các loại bước sóng khác nhau - thường nhỏ và có thể đã bị hư hại sau khi quân đội Mỹ bắn khinh khí cầu do thám. Ông cho biết không rõ từ đoạn video ghi lại vụ việc, mức độ thiệt hại của chiếc khinh khí cầu là bao nhiêu.
Tiến sĩ Falco cho biết, Trung Quốc, giống như Mỹ, là một "đối thủ khá thông minh" và có lẽ cũng đã lên kế hoạch cho khinh khí cầu tự hủy hoặc xáo trộn dữ liệu như một phần của nhiệm vụ gián điệp.
Tiến sĩ Falco cho biết Mỹ có thể phát hiện ra cách thức dữ liệu do chiếc khinh khí cầu thu được đã được gửi trở lại Trung Quốc.
Tiến sĩ Falco cho biết, khi vệ tinh ở trong vùng an toàn, nó sẽ liên kết với trạm mặt đất hoặc ăng-ten có chức năng như một hệ thống điều khiển.
Tiến sĩ Falco cho biết Trung Quốc có "một lượng lớn các trạm mặt đất bên ngoài Trung Quốc". Ông nói, miễn là khinh khí cầu có thể kết nối với một vệ tinh, sau đó vệ tinh này sẽ liên kết với một trạm mặt đất, và có thể sẽ xoá sạch dữ liệu trên khinh khí cầu.