Theo Cơ quan Khảo sát địa chất Hoa Kỳ (USGS), trận động đất mạnh 7,4 độ richter làm rung chuyển bờ biển phía đông của hòn đảo, xảy ra lúc 7h58 sáng giờ địa phương, cách thành phố Hoa Liên 18 km về phía nam và có độ sâu tâm chấn 34,8 km. Tiếp theo đó là một số dư chấn mạnh đã gây chấn động khắp hòn đảo.
Theo USGS, kể từ trận động đất đầu tiên, đã có 29 dư chấn lớn hơn 4,0 độ richter gần tâm chấn. Trong số các dư chấn này, có một dư chấn có cường độ trên 6,0 và 13 dư chấn có cường độ bằng hoặc trên 5,0 độ richter.
Cơ quan cứu hỏa Đài Loan (NFA) cho biết trong một bản cập nhật hôm 3/4 rằng số người chết đã tăng lên 9 người, trong khi 934 người bị thương. NFA không cho biết mức độ nghiêm trọng của vết thương. Trong khi đó, 75 người mắc kẹt trong các đường hầm khác nhau ở huyện Hoa Liên đã được lực lượng ứng cứu khẩn cấp giải cứu.
Hiện vẫn còn 137 người vẫn bị mắc kẹt. Trong số những người bị mắc kẹt có 50 nhân viên của khách sạn Silk’s Place Taroko đang di chuyển trên 4 chiếc xe buýt nhỏ.
Các nhà chức trách không thể liên lạc với họ qua điện thoại và tạm thời liệt kê họ vào danh sách bị mắc kẹt. NFA cho biết thêm, hai công dân Đức bị mắc kẹt trước đó trong một đường hầm ở huyện Hoa Liên đã được giải cứu.
NFA cho biết tất cả những người thiệt mạng đều ở huyện Hoa Liên, trong đó có 3 người đi bộ đường dài thiệt mạng do đá rơi ở điểm nóng du lịch hẻm núi Taroko. Đá rơi cũng khiến một tài xế xe tải thiệt mạng trước một đường hầm trên đường cao tốc Suhua ở bờ biển phía đông. Theo các quan chức Đài Loan, các báo cáo về thiệt hại trên diện rộng cũng đã xuất hiện, với các tòa nhà bị sập ở huyện Hoa Liên, hàng nghìn ngôi nhà không có điện và một đường cao tốc chính bị đóng cửa do lở đất và đá rơi.
NFA cho biết hầu hết những người bị mắc kẹt đều ở trong hai đường hầm ở phía bắc huyện Hoa Liên. Hai công dân Đức bị mắc kẹt trong đường hầm thứ ba trong quận.
Đường hầm Jinwen dài 400 mét, nơi 60 người bị mắc kẹt, là một trong hơn chục con đường chạy dọc theo đường cao tốc Suhua, một con đường hẹp nhưng nguy hiểm và dài 118 km (73 dặm) dọc theo bờ biển phía đông.
Trong khi đó, lực lượng cứu hộ đang trên đường tới 12 người, trong đó có 2 người Canada, bị mắc kẹt trên đường mòn ở hẻm núi Taroko.
Tâm chấn của trận động đất
Người phát ngôn Cơ quan thời tiết trung ương Đài Loan cảnh báo dư chấn mạnh tới 7 độ richter dự kiến sẽ xảy ra cho đến cuối tuần.
“Có rung lắc rất mạnh… Chúng tôi nhanh chóng tắt gas, điện rồi mở cửa. Cảm giác như ngôi nhà sắp sập” - Chang Yu-lin, một cư dân Đài Bắc, nói trên kênh CNN chi nhánh Taiwan Plus.
Trận động đất đã đưa ra cảnh báo sóng thần ban đầu ở Đài Loan, miền nam Nhật Bản và Philippines, với những con sóng cao chưa đến nửa mét dọc theo một số bờ biển và khiến các hãng hàng không phải tạm dừng các chuyến bay. Tất cả các cảnh báo sóng thần sau đó đã được dỡ bỏ.
Quân nhân đã được điều động để hỗ trợ cứu trợ thiên tai và các trường học cũng như nơi làm việc tạm dừng hoạt động sau khi có dư chấn tấn công hòn đảo này.
Nhà lãnh đạo Đài Loan sắp mãn nhiệm – bà Thái Anh Văn hôm ¾ cho biết bà đã ra lệnh cho chính quyền của mình “ngay lập tức” nắm bắt được tình hình và hiểu rõ các tác động của địa phương càng sớm càng tốt.
Bà Thái cũng yêu cầu chính quyền “cung cấp sự hỗ trợ cần thiết và hợp tác với chính quyền địa phương để giảm thiểu tác động của thảm họa”.
Đài Loan là nơi sinh sống của khoảng 23 triệu người, hầu hết sống ở các thành phố công nghiệp hóa ở bờ biển phía tây, bao gồm cả Đài Bắc.
Hòn đảo này thường xuyên bị động đất rung chuyển do nằm trên Vành đai lửa Thái Bình Dương, chạy quanh rìa Thái Bình Dương và gây ra hoạt động địa chấn và núi lửa lớn từ Indonesia đến Chile.
Theo Cơ quan quản lý thời tiết trung ương, trận động đất hôm 3/4 là trận động đất mạnh nhất tại Đài Loan kể từ năm 1999. Năm đó, một trận động đất mạnh 7,7 độ richter xảy ra ở phía nam Đài Bắc, khiến 2.400 người thiệt mạng và 10.000 người khác bị thương.
Huyện Hoa Liên, một phần là miền núi và vùng sâu vùng xa, là nơi sinh sống của khoảng 300.000 người trên bờ biển phía đông dân cư thưa thớt của hòn đảo. Một trận động đất mạnh 6,2 độ richter xảy ra gần khu vực này vào năm 2018, khiến ít nhất 17 người thiệt mạng và hơn 300 người khác bị thương.
Đường hầm ở Đài Loan trước và sau khi bị sập
Ở trận động đất hiện tại, toàn bộ mức độ thiệt hại vẫn đang được đánh giá, với việc đóng cửa đường bộ và đường sắt làm hạn chế khả năng tiếp cận tâm chấn của trận động đất ở huyện Hoa Liên.
Cơ quan cứu hỏa hòn đảo cho biết hơn 100 tòa nhà bị hư hại trên khắp hòn đảo, với khoảng một nửa trong số đó ở huyện Hoa Liên.
Thẩm phán hạt Hoa Liên Hsu Chen-wei nói với các phóng viên rằng các hoạt động tìm kiếm và cứu hộ đang diễn ra vào chiều ¾ tại tòa nhà Uranus chín tầng đã bị sập một phần, khiến cư dân mắc kẹt. Theo NFA, cho đến nay, 22 người đã được giải cứu khỏi tòa nhà.
Theo Trung tâm chỉ huy khẩn cấp trung ương Đài Loan, hơn 91.000 hộ gia đình không có điện. Công ty Taipower do chính phủ điều hành đang nỗ lực khôi phục nguồn điện.
Đoạn phim đăng trên mạng xã hội cho thấy một số tòa nhà bị sập ở Hoa Liên và người dân giúp đỡ những người bị mắc kẹt thoát ra ngoài qua cửa sổ của một khu chung cư bị hư hại.
Trận động đất xảy ra vào giờ cao điểm buổi sáng, với các video cho thấy xe cộ nảy lên trên đường cao tốc rung lắc dữ dội, cầu vượt lắc lư ở Đài Bắc và hành khách chật vật đứng bên trong một đoàn tàu điện ngầm Đài Bắc đang lắc lư.
Trong khi đó, đoạn video do TVBS, chi nhánh của CNN phát sóng, cho thấy cảnh quay từ điện thoại di động và camera an ninh ghi lại khoảnh khắc động đất tấn công các ngôi nhà và cơ sở kinh doanh trên khắp hòn đảo. Một đoạn clip cho thấy những đường dây điện lắc lư dữ dội trên một con phố và một đoạn clip khác cho thấy những chiếc đèn chùm rung chuyển trong một nhà hàng.
Cảnh quay của TVBS cho thấy những tảng đá lớn có thể được nhìn thấy rải rác khắp đường cao tốc Suhua phía đông, với một số đường hầm bị phá vỡ – trong đó có một đường hầm bị chia đôi. SET News, chi nhánh của CNN, cho thấy phần đầu của một chiếc ô tô bị đá rơi đè nát.
Cơ quan giao thông vận tải ghi nhận ít nhất 9 vụ đá rơi và lở đất trên đường cao tốc khiến giao thông bị cấm.
Toà nhà bị sập ở Hoa Liên sau động đất
Một đường cao tốc khác nối bờ biển phía tây với phía đông Đài Loan cũng bị hư hại do đá rơi, khiến ít nhất 12 ô tô bị va chạm và 9 người bị thương, TVBS đưa tin.
Trận động đất đã gây ra cảnh báo sóng thần khắp khu vực khi chính quyền ra lệnh sơ tán.
Tại Chenggong của Đài Loan, cách tâm chấn trận động đất khoảng 100 km về phía nam, sóng cao tới gần nửa mét. Cơ quan Quản lý thời tiết trung ương khuyến cáo người dân sơ tán đến vùng đất cao hơn.
Cơ quan Khí tượng Nhật Bản cũng đưa ra cảnh báo sóng thần đối với các đảo Miyakojima và Okinawa ở phía nam, cảnh báo sóng cao tới 3 mét. Cơ quan này cho biết một cơn sóng cao 30 cm đã tấn công Okinawa, trận sóng thần đầu tiên được quan sát thấy ở đây sau 26 năm.
Vài giờ sau, Trung tâm Cảnh báo sóng thần Mỹ cho biết mối đe dọa sóng thần “phần lớn đã qua” nhưng người dân ở các khu vực ven biển vẫn nên cảnh giác.
Japan Airlines cho biết tất cả các chuyến bay từ tỉnh Okinawa và Kagoshima đã bị đình chỉ sau cảnh báo sóng thần trong khu vực.
Người phát ngôn của sân bay Hideaki Tsurudo nói với CNN rằng sân bay Naha của Okinawa đã nối lại các chuyến bay sau khi cảnh báo sóng thần được hạ xuống mức khuyến cáo.