(CAO) Hôm 7-8, CNN dẫn nhận định của các quan chức Ukraine và các chuyên gia quốc tế trong nhiều tháng đã cảnh báo về nguy cơ an toàn hạt nhân liên quan đến một nhà máy điện nằm ở bờ sông Dnipro, miền nam Ukraine đang nằm trong vùng giao tranh với quân đội Nga.
Đầu tuần này, cơ quan giám sát hạt nhân toàn cầu cho biết tình hình ngày càng trở nên nguy hiểm.
Sau đó, ngày 5-8, các vụ nổ đã vang lên tại khu phức hợp điện hạt nhân Zaporizhzhia, công trình lớn nhất thuộc loại này ở châu Âu, làm dấy lên lo ngại về một thảm họa hạt nhân tiềm tàng.
Matxcơva và Kyiv đã cáo buộc lẫn nhau về việc pháo kích vào nhà máy do quân đội Nga tiếp quản vào đầu tháng 3, cùng với thị trấn Enerhodar, nơi có khu phức hợp này.
Tổng thống Ukraine - Volodymyr Zelensky đổ lỗi cho Moscow về vụ tấn công.
"Hôm nay, những người chiếm đóng đã tạo ra một tình huống cực kỳ rủi ro khác cho tất cả mọi người ở châu Âu" - ông nói trong bài phát biểu hằng đêm của mình vào ngày 5-8.
Bộ Quốc phòng Nga bác bỏ cáo buộc, nói rằng Ukraine đã thực hiện ba cuộc tấn công bằng pháo vào nhà máy và khu vực xung quanh. Bộ cho biết thêm rằng công suất phát điện của một tổ máy tại nhà máy đã bị giảm và việc cung cấp điện cho tổ máy khác bị cắt.
Nhà điều hành năng lượng hạt nhân do nhà nước Ukraine điều hành, Energoatom, cáo buộc các lực lượng Nga đã tấn công nhà máy Zaporizhzhia và sử dụng khu phức hợp này làm nơi tập trung tấn công các mục tiêu lân cận, bao gồm nhiều mục tiêu ở thành phố bị chiếm đóng Enerhodar và thành phố Nikopol do Ukraine kiểm soát gần đó.
Khi giao tranh ác liệt lần đầu tiên nổ ra gần cơ sở điện này trong những ngày đầu của cuộc chiến, nó đã làm dấy lên lo ngại về một sự cố hạt nhân và khiến cộng đồng quốc tế lo lắng.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia
Theo các quan chức hạt nhân Ukraine, quân đội Nga đã buộc các nhà quản lý của họ phải làm việc sau khi chiếm giữ nhà máy vào ngày 5-3. Một tuần sau, Điện Kremlin đã cử các quan chức và kỹ thuật viên từ cơ quan hạt nhân nhà nước của Nga sang giúp tiến hành sửa chữa và quản lý cơ sở này.
Các nhân viên Ukraine và Nga đã làm việc cùng nhau kể từ đó.
Energoatom cho biết rằng các cuộc pháo kích của Nga đã tấn công vào và xung quanh khu phức hợp hạt nhân và làm hư hại một cơ sở lấy nước, gây ra tình trạng cắt điện và nước cho phần lớn khu phức hợp Enerhodar.
Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) - Rafael Grossi, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với AP rằng tình hình tại nhà máy điện này "hoàn toàn mất kiểm soát."
Ông nói: “Mọi nguyên tắc về an toàn hạt nhân đều bị vi phạm, đồng thời kêu gọi Nga và Ukraine cho phép các chuyên gia đến thăm địa điểm này”.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cáo buộc Matxcơva sử dụng nhà máy này để che chắn cho các lực lượng của mình, và Ukraine đã cảnh báo rằng các cuộc pháo kích vào khu phức hợp có thể là một thảm họa.
"Hậu quả có thể xảy ra khi va vào một lò phản ứng đang hoạt động tương đương với việc sử dụng một quả bom nguyên tử" - Bộ Ngoại giao Ukraine cho biết.
Vương quốc Anh cho rằng các hành động tại khu liên hợp đã làm suy yếu sự an toàn trong hoạt động của nhà máy.