(CAO) Hôm nay 13-10, tờ New York Times đưa tin Mỹ đã thông báo đến các nước đồng minh ở châu Á kế hoạch tuần tra trên Biển Đông gần khu vực Trung Quốc xây các đảo nhân tạo phi pháp.
Theo đó, các tàu tuần tra của Mỹ sẽ tiến vào khu vực biển nằm trong vùng “12 hải lý” mà Trung Quốc tự dựng lên để đòi hỏi chủ quyền phi pháp quanh các đảo nhân tạo mà nước này bồi đắp trên một số bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa (Việt Nam).
Những quan chức Philippines nói với New York Times rằng họ đã được phía Mỹ thông báo về kế hoạch tuần tra này cách đây vài ngày. Thượng nghị sĩ Antonio F. Trillanes IV- Chủ tịch Ủy ban An ninh và Quốc phòng- Quốc hội Philippines cho biết ông hoan nghênh quyết định này của Mỹ.
Hơn một năm nay, Trung Quốc “tích cực” bồi đắp một số bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa (Việt Nam) thành đảo nhân tạo bên cạnh việc xây dựng trên đó các công trình phi pháp từ hải đăng, đường băng đến bến cảng cho tàu neo đậu.
Mới đây, vào hôm 10-10 Reuters đưa tin Trung Quốc đã hoàn tất việc xây dựng trái phép hai ngọn hải đăng trên hai bãi đá Châu Viên và Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa (Việt Nam).
Các công trình Trung Quốc xây trái phép trên đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa (Việt Nam) - Ảnh: Getty Images
Việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo để đòi “chủ quyền” 12 hải lý quanh các đảo mới xây là hành động vi phạm trắng trợn công ước Luật biển Liên Hiệp Quốc ( UNCLOS).
Theo đó, UNCLOS quy định các đảo nhân tạo không được hưởng quy chế của các đảo tự nhiên, tức không được quốc tế công nhận về lãnh hải nên việc Trung Quốc cố biến các bãi đá ngầm thành đảo để hưởng đặc quyền 12 hải lý xung quanh như các đảo tự nhiên là điều không thể.
Công ước này cũng quy định các nước chỉ có thể xác lập vùng an toàn xung quanh các đảo nhân tạo trong phạm vi 500 mét. Đó là chưa kể các đảo nhân tạo này được Trung Quốc xây trên nền các bãi đá ngầm cưỡng chiếm trái phép từ Việt Nam.
Hồi tháng 5, một máy bay tuần tra hải quân của Mỹ đã bay tiếp cận gần khu vực của 3 trên 5 đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây trái phép trên Biển Đông. Tuy nhiên họ chưa bay vào vùng “12 hải lý” quanh các đảo này.
Nay, Mỹ đã quyết định tiến sâu hơn vào vùng biển sát các đảo nhân tạo Trung Quốc bồi đắp phi pháp. Washington cho biết đây là hoạt động “bảo vệ tự do hàng hải” khi căn cứ theo luật pháp quốc tế, những đảo này không có giá trị pháp lý nào.
New York Times đưa tin Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton B. Carter và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ thảo luận về kế hoạch tuần tra trên Biển Đông với những người đồng cấp Úc trong hai ngày 13 và 14-10 tại Boston.
Động thái cứng rắn này của Mỹ được dự báo sẽ đẩy căng thẳng giữa hai nước tăng cao. Nó cũng cho thấy vấn đề Biển Đông vẫn chưa được giải quyết sau chuyến thăm của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Mỹ.