(CAO) Hôm 30-5, CNN đưa tin Trung Quốc đang lên kế hoạch xây một hệ thống giám sát dưới nước quy mô lớn, có phạm vi hoạt động bao trùm cả các khu vực đang tranh chấp ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Các chuyên gia nhận định hệ thống này nhằm giúp Bắc Kinh xác định mọi di biến động của các tàu nước ngoài đi qua đây.
Theo đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV), hệ thống giám sát này trị giá 290 triệu USD sẽ “phục vụ như một nền tảng để cung cấp dữ liệu quan sát dài hạn và hỗ trợ các thí nghiệm trong công tác nghiên cứu về môi trường biển ở cả hai vùng biển này”.
Hiện Trung Quốc đang có tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông với 5 nước và vùng lãnh thổ (trong đó có Việt Nam). Bắc Kinh đang đẩy mạnh việc xây các công trình quân sự để tiến tới kiểm soát vùng biển này.
Tại biển Hoa Đông, Trung Quốc và Nhật Bản đang tranh chấp tại quần đảo Điếu Ngư/Senkaku.
Đường lưỡi bò (đường đỏ) Trung Quốc dùng xác lập chủ quyền phi pháp trên Biển Đông - Ảnh: CNBC
CNN dẫn lời giáo sư Carl Thayer đến từ Đại học New South Wales (Úc) nhận định động thái xây hệ thống giám sát là “một động thái khẳng định đơn phương hơn nữa về yêu sách chủ quyền bất khả kháng của Trung Quốc trên Biển Đông”.
Vị giáo sư này cũng cảnh báo để vận hành hệ thống giám sát này, Bắc Kinh có thể đặt những loại cáp dưới đáy biển hoặc trên đáy biển ở những khu vực tranh chấp hoặc ở khu vực các đảo nhân tạo (Trung Quốc bồi lấp trái phép) trên Biển Đông. Điều này có thể “châm dầu vào lửa”, làm gia tăng căng thẳng giữa nước này với các bên tranh chấp khác trên Biển Đông.
Các chuyên gia nhận định hệ thống giám sát này thật ra là một hệ thống “gián điệp” dưới nước với mục đích cung cấp mọi di biến động của tàu nước ngoài đi qua các vùng biển này, và cả di chuyển của các loại tàu ngầm của Mỹ, Nhật cũng như các nước khác trong khu vực.
Đá Xu Bi thuộc quần đảo Trường Sa (Việt Nam) bị Trung Quốc cưỡng chiếm trái phép - Ảnh:
Giáo sư Thayer so sánh hệ thống này với hệ thống giám sát âm thanh của Mỹ (SOSUS) được sử dụng trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh để giám sát hoạt động của các loại tàu ngầm.
Hồi tháng 2-2017, Trung Quốc ban hành dự thảo luật sửa đổi của Luật An toàn Hàng hải (đang chờ được sự chấp thuận), trong đó quy định tất cả các tàu ngầm nước ngoài sẽ phải trồi lên, cắm cờ quốc gia đó và báo cáo với các cơ quan quản lý hàng hải Trung Quốc khi đi qua vùng biển được chỉ định.