Hơn 30 năm tù cho 7 bị cáo
Tại Bản án sơ thẩm số 23/2019/HS-ST (gọi tắt là Bản án số 23) ngày 7-6-2019, TAND tỉnh Đắk Nông với Hội đồng xét xử (HĐXX) do thẩm phán Lương Đức Dương làm chủ tọa, tuyên phạt 3 bị cáo về tội nhận hối lộ, gồm: Nguyễn Văn Minh 9 năm tù, Thái Hữu Anh (SN 1986, cán bộ kiểm lâm địa bàn xã Đắk RTih) 6 năm tù, Hà Văn Hùng (SN 1980, Trưởng ban quản lý rừng cộng đồng bon Bu Koh, xã Đắk RTih) 2 năm tù.
Còn bị cáo Lê Xuân Dũng (SN 1987, ngụ H.Tuy Đức) bị HĐXX tuyên phạt 3 năm 6 tháng tù về tội đưa hối lộ, 2 năm tù về tội vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản; tổng hợp hình phạt là 5 năm 6 tháng tù. Tương tự, Trần Tiến Dũng (SN 1983, ngụ Hà Nội, tạm trú xã Đắk RTih) lãnh 4 năm 9 tháng tù về 2 tội đưa hối lộ, vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản".
Hai bị cáo còn lại là Nguyễn Long Quân (SN 1988, ngụ H.Đắk Rlấp, Đắk Nông) lãnh 18 tháng tù, Trần Ngọc Sơn (SN 1990, ngụ H.Krong Ana, Đắk Lắk) bị phạt 1 năm tù, cùng về tội vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản.
Theo HĐXX: Xuân Dũng và Tiến Dũng có mối quan hệ bạn bè. Đầu tháng 8-2017, Xuân Dũng biết chủ trương cho phép khai thác cây thông chết, mục, gãy đổ tại khu vực rừng thông do cộng đồng bon Bu Koh quản lý khoảng 15 héc-ta nên bàn bạc với Tiến Dũng liên hệ Chủ tịch xã Đắk RTih Nguyễn Văn Minh, nhờ tạo điều kiện cho khai thác phần diện tích thông tận thu.
Để được giúp đỡ, Xuân Dũng và Tiến Dũng đưa cho ông Minh 200 triệu đồng. Ông Minh nói khoản tiền này để "xử lý các thủ tục" khai thác thông tận thu. Ông Minh đưa cho Hữu Anh 50 triệu đồng và cho biết là tiền của Xuân Dũng, Tiến Dũng đưa, nhờ cho khai thác thông tận thu, đồng thời yêu cầu Hữu Anh xử lý sớm các thủ tục liên quan đến việc khai thác.
Hữu Anh tham mưu cho UBND xã Đắk RTih ban hành các văn bản gửi cơ quan chức năng. Ông Minh nhiều lần gọi điện và trực tiếp gặp Chủ tịch UBND H.Tuy Đức Trần Ngọc Long để xin chủ trương cho khai thác thông tận thu tại bon Bu Koh.
Trong khi chờ ý kiến chỉ đạo, ông Minh và Hữu Anh để cho Xuân Dũng - Tiến Dũng khai thác, trước khi có văn bản chấp thuận của UBND H.Tuy Đức. Hữu Anh và ông Minh còn ký khống bảng kê lâm sản khai thác, đơn xin xác nhận nguồn gốc và vận chuyển củi rừng của Xuân Dũng.
Sau khi thực hiện xong hợp đồng thứ nhất khai thác 9,6 héc-ta, đầu tháng 10-2017, Xuân Dũng và Tiến Dũng tiếp tục liên hệ, nhờ ông Minh để được khai thác 5,8 héc-ta còn lại bằng hợp đồng thứ hai, đưa thêm cho Minh 150 triệu đồng. Quá trình khai thác, Xuân Dũng và Tiến Dũng san ủi đường làm ảnh hưởng đến nhiều cây thông tươi. Phát hiện việc này, nhưng Hà Văn Hùng không xử lý và đã nhận của Xuân Dũng 20 triệu đồng.
Thấy việc khai thác thông tận thu lợi nhuận không cao, Xuân Dũng và Tiến Dũng yêu cầu nhóm khai thác (trong đó có Nguyễn Long Quân và Trần Ngọc Sơn) hạ cả những cây thông tươi. Cơ quan chức năng phát hiện, bắt quả tang số thông tươi bị khai thác là hơn 36,6m3, gây thiệt hại trị giá hơn 64,5 triệu đồng.
Ngày 30-1-2018, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Nông khởi tố vụ án vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản. Đến ngày 13-3-2018, cơ quan điều tra khởi tố vụ án đưa, nhận hối lộ.
Hai ông Nguyễn Văn Minh (phải) và Thái Hữu Anh bên chồng hồ sơ
Đề nghị hủy án để điều tra lại
Ý kiến của nhóm 5 luật sư bào chữa cho các bị cáo, thể hiện trong văn bản kiến nghị khẩn cấp, gửi lãnh đạo và Ủy ban Thẩm phán TAND Tối cao tại TPHCM là cần hủy bản án trên để điều tra, truy tố, xét xử lại từ đầu.
Văn bản nêu lên hàng loạt vấn đề cần được xem xét toàn diện. Trong đó có 4 điểm mấu chốt. Cụ thể, ông Minh khai việc nhận 350 triệu đồng (200 triệu đồng của ông Xuân Dũng vào tháng 8-2017 và 150 triệu đồng của Tiến Dũng tháng 9-2017) để sau này ông Xuân Dũng cùng Tiến Dũng trả tiền thuê đất rừng trồng xen canh khoai lang. Chứng cứ này thể hiện ngay bản khai đầu tiên của ông Minh, có trong hồ sơ vụ án, nhưng HĐXX không làm rõ.
Mặt khác, khi tổ chức trồng lại rừng, do thiếu kinh phí, ông Minh thỏa thuận với ông Xuân Dũng lấy 50 triệu đồng từ khoản 350 triệu đồng để trang trải cho việc trồng rừng. Còn 300 triệu đồng, ông Minh đã trả lại cho ông Xuân Dũng vào ngày 26-1-2018, trước khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án, thể hiện rõ trong "giấy biên nhận". Đây là 2 chứng cứ hết sức quan trọng, nhưng HĐXX không xem xét, dẫn đến không làm rõ được mục đích giao nhận 350 triệu đồng, lý do nhận xong rồi sau đó trả lại là gì, tại sao ông Minh nhận 350 triệu đồng, nhưng chỉ trả lại 300 triệu đồng?
HĐXX còn cho rằng, sau khi nhận 200 triệu đồng của ông Xuân Dũng, ông Minh đã đưa cho Hữu Anh 50 triệu đồng, để buộc tội ông Hữu Anh nhận hối lộ là có dấu hiệu oan sai. Ông Minh nhận tiền từ ông Xuân Dũng vào tháng 8-2017. Trong khi ông Minh cho ông Hữu Anh vay tiền vào giữa tháng 7-2017, để ông ta đầu tư vào rẫy với người anh bà con tên Trần Trọng Tịnh. Ông Hữu Anh đã khai với cơ quan điều tra và được xác minh. Rõ ràng 50 triệu đồng ông Minh đưa cho ông Hữu Anh không phải từ nguồn tiền nhận từ ông Xuân Dũng hay Tiến Dũng. Việc thẩm tra thời điểm ông Minh đưa ông Hữu Anh tiền rất đơn giản, nhưng HĐXX lại bỏ qua.
HĐXX cáo buộc ông Hà Văn Hùng nhận 20 triệu đồng của ông Xuân Dũng và Tiến Dũng để không xử lý vi phạm của 2 người này là không căn cứ. Ông Xuân Dũng chỉ ký hợp đồng thứ nhất, đã thực hiện xong, không có khai thác hay san ủi đường làm hư hại cây thông tươi. Còn hợp đồng thứ hai do Tiến Dũng khai thác, không liên quan đến ông Xuân Dũng. Việc quy kết cả ông Xuân Dũng và Tiến Dũng cùng san ủi đường là không đúng; cáo buộc 2 người này cùng đưa tiền cho ông Minh càng sai hơn.
Theo các luật sư, thực tế vi phạm xảy ra tại hợp đồng thứ hai của Tiến Dũng. Khi phát hiện, ông Hùng đã báo cáo UBND xã, ông Minh chỉ đạo cho dừng ngay. Việc ủi đường, phá thông tươi đã bị ngăn chặn, nên không thể nào xảy ra đưa, nhận hối lộ. Thực chất, do vợ chuẩn bị sinh con, gia đình khó khăn nên ông Hùng mượn của ông Xuân Dũng 20 triệu đồng để trang trải.
Nhóm luật sư mong muốn vụ án sẽ được cấp phúc thẩm xem xét toàn diện, trên tinh thần thượng tôn pháp luật, bảo vệ nền pháp chế XHCN, không làm oan sai người vô tội.
Kèm theo hồ sơ và đơn kêu oan, ông Minh nói: "Ba tôi mất sớm, mẹ tôi là người Mnông tần tảo nuôi dạy tôi lớn khôn. Suốt gần một phần tư thế kỷ, kinh qua các chức phó rồi Trưởng công an xã Đắk RTih, sau đó làm Phó chủ tịch rồi Chủ tịch UBND xã, tôi luôn phấn đấu để bà con trong xã quý mến. Trong vụ án này, tôi thừa nhận có sai, nhưng tuyên án tôi tội nhận hối lộ với mức án 9 năm tù thì oan quá. Tôi thỉnh cầu HĐXX phúc thẩm soi xét, có một phán quyết công tâm, khách quan".