Bị cáo tự "phán" mình phạm tội khác…
Nội dung vụ án thể hiện: Lê Mậu Hiền (SN 1974, ngụ P17, Q.Gò Vấp, TPHCM) và ông Đinh Huy Kiền (SN 1974, ngụ xã An Phước, H.Long Thành) có quan hệ họ hàng với nhau. Ông Kiền là tài xế của Công ty TNHH Cảng Cái Mép (trụ sở tại P.Tân Phước, TX.Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).
Tháng 11-2019, ông Kiền biết Công ty Cảng Cái Mép có kế hoạch bổ nhiệm chức vụ đội phó và đội trưởng điều hành đội xe. Ông này nghe dư luận đồn đại, nếu có quen biết nhờ vả, tác động để được bổ nhiệm chức đội phó thì chi phí khoảng 400 triệu đồng, còn đội trưởng là 700 triệu đồng. Do muốn được bổ nhiệm vào chức vụ đội phó, ông Kiền liên hệ với Hiền nhờ giúp và được Hiền đồng ý với chi phí 400 triệu đồng.
Tin tưởng Hiền, ngày 26-11-2019, ông Kiền chuyển 400 triệu đồng vào tài khoản mang tên Lê Mậu Hiền. Sau khi nhận tiền, Hiền không lo được cho ông Kiền như đã hứa mà chiếm đoạt toàn bộ 400 triệu đồng tiêu xài cá nhân. Tiền ông Kiền đã chi nhưng ghế đội phó đã có người khác ngồi. Biết Hiền không "chạy" được, ông Kiền nhiều lần đòi lại tiền, nhưng Hiền không trả nên đã làm đơn tố cáo. Được Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an H.Long Thành triệu tập làm việc, Hiền đã chuyển tiền trả lại cho ông Kiền vào ngày 06-11-2020.
Ngày 28-02-2022, TAND H.Long Thành đã xử sơ thẩm và tuyên phạt Lê Mậu Hiền 7 năm 6 tháng tù giam về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Ngày 04-3-2022, Hiền kháng cáo yêu cầu Tòa cấp phúc thẩm hủy toàn bộ bản án sơ thẩm với lý do có vi phạm nghiêm trọng trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử. Bản án sơ thẩm tuyên không đúng tội danh, hình phạt.
Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 16-8-2022, bị cáo Hiền thừa nhận có hành vi phạm tội, nhưng không phải tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" như bản án sơ thẩm đã quy kết. Hiền tự nhận: "Bị cáo phạm tội "Môi giới hối lộ". Đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm để điều tra, truy tố, xét xử lại".
Bị cáo Lê Mậu Hiền lĩnh 7 năm 6 tháng tù
Bản án phúc thẩm tâm phục khẩu phục
Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện Viện KSND tỉnh Đồng Nai nêu quan điểm: Quá trình điều tra, truy tố xét xử ở cấp sơ thẩm là đúng quy định của pháp luật tố tụng. Bản án sơ thẩm xét xử bị cáo tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" là có căn cứ, đúng người, đúng tội nên đề nghị HĐXX phúc thẩm bác kháng cáo của Hiền, giữ nguyên án sơ thẩm.
Có 3 luật sư bào chữa cho bị cáo Hiền tại phiên phúc thẩm. Các luật sư đều xác định: Hiền có hành vi phạm tội nhưng không phải tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Bị cáo nhận 400 triệu đồng nhằm tác động đến người có thẩm quyền để "chạy chức" theo yêu cầu của ông Kiền. Đây là hành vi "Đưa hối lộ", do đó bị cáo Hiền phạm tội "Môi giới hối lộ", quy định tại Điều 365 BLHS có mức hình phạt nhẹ hơn. Tại phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, bị cáo khai việc đã gặp gỡ, ăn uống với một số người để "chạy chức" cho ông Kiền. Đây là tình tiết mới chưa được làm rõ. Ngoài ra, Cơ quan điều tra có vi phạm về thời hạn xử lý tin báo tội phạm... Từ các lý do trên, các luật sư đề nghị hủy bản án sơ thẩm để điều tra, truy tố lại theo hướng tội "môi giới hối lộ" đối với bị cáo Hiền.
HĐXX phúc thẩm TAND tỉnh Đồng Nai do thẩm phán Nguyễn Công Sự ngồi ghế chủ tọa, cùng 2 thẩm phán Nguyễn Trung Hưng và Đỗ Minh Nhựt, nhận định: Từ các chứng cứ được thẩm tra tại phiên tòa, đủ căn cứ xác định bị cáo Hiền có nhận 400 triệu đồng của ông Kiền. Số tiền này là chi phí để "chạy chức". Ông Kiền chỉ chuyển tiền sau khi bị cáo cam đoan có khả năng "chạy" để ông này được bổ nhiệm theo nguyện vọng.
Trong suốt quá trình điều tra, bị cáo thừa nhận không có khả năng tác động trực tiếp đến người có thẩm quyền bổ nhiệm chức vụ quản lý đội xe cho ông Kiền. Tại các biên bản lấy lời khai, bị cáo cũng đã khai nhận chưa liên hệ với ai để "chạy chức" cho ông Kiền; không chi cho ai khoản tiền nào trong số 400 triệu đồng nhận của ông Kiền, mà sử dụng cho cá nhân.
Tại phiên tòa, bị cáo khai có nhờ một số cá nhân quen biết với người có thẩm quyền để xin cho ông Kiền, nhưng chưa có kết quả thì ông Kiền đã tố cáo đến công an. Trình bày này mâu thuẫn với bản tự khai ngày 26-4-2021 của bị cáo tại cơ quan điều tra là chỉ vài ngày sau khi nhận tiền thì đã chấm dứt việc "chạy chức" theo yêu cầu của vợ ông Kiền. Bên cạnh đó, chính bị cáo cũng thừa nhận, ngoài lời khai thì không có chứng cứ để chứng minh nên trình bày này không được HĐXX chấp nhận.
HĐXX kết luận: Có đủ cơ sở để xác định bị cáo Hiền có ý thức chiếm đoạt số tiền 400 triệu đồng từ thời điểm ông Kiền nhờ bị cáo tác động để được bổ nhiệm chức vụ quản lý đội xe. Từ căn cứ trên, HĐXX nhận thấy cấp sơ thẩm tuyên bị cáo phạm tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và áp dụng hình phạt theo quy định điểm a khoản 3 Điều 174 BLHS là có căn cứ, đúng người, đúng tội. Bị cáo kháng cáo cho rằng không phạm tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" là không có căn cứ nên không được chấp nhận.
Đối với ý kiến tranh luận của các luật sư bào chữa cho bị cáo cho rằng bị cáo không phạm tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" mà phạm tội "môi giới hối lộ" do xuất phát từ yêu cầu dùng tiền để chạy chức của bị hại Đinh Huy Kiền có bản chất là đưa hối lộ. Ý kiến này không phù hợp với nhận định đã phân tích ở trên của HĐXX nên không được chấp nhận.
Đối với ý kiến đề nghị áp dụng tình tiết giảm nhẹ do bị cáo Hiền "thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải", HĐXX không chấp nhận. Bởi, trong suốt quá trình điều tra và tại các phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm, Hiền khai nhận hành vi nhưng không thừa nhận việc phạm tội, khai báo quanh co, nại ra nhiều tình tiết không có thật nhằm phủ nhận trách nhiệm, không thể hiện sự thành khẩn, ăn năn hối lỗi nên HĐXX không áp dụng tình tiết giảm nhẹ này đối với bị cáo là phù hợp.
Việc cơ quan điều tra vi phạm thời hạn xử lý tin báo tội phạm là có thật, tuy nhiên vi phạm trên không làm ảnh hưởng đến bản chất sự việc, không vi phạm thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bị cáo.
Bởi các lẽ trên, HĐXX quyết định: Không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Lê Mậu Hiền, giữ nguyên bản án hình sự sơ thẩm ngày 28-02-2022 của TAND H.Long Thành.
HĐXX xử phạt bị cáo Hiền 7 năm 6 tháng tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", thời hạn tù tính từ ngày bắt bị cáo thi hành án.
Ngoài vụ án này, cựu thanh tra viên Lê Mậu Hiền còn liên quan đến nhiều phi vụ nhận tiền rồi chiếm đoạt. Trong đó có vụ nhận 200 triệu đồng của ông Nguyễn Văn H. (SN 1969, ngụ P.Phú Lợi, TP.Thủ Dầu Một, Bình Dương) mà Báo CATP (nay là Chuyên đề CATP) từng phản ánh.
Cuối tháng 8-2019, ông H. hẹn gặp Hiền tại một quán nhậu ở Q.Tân Bình và nhờ giúp đỡ lấy lại 1,5 tỷ đồng tiền đặt cọc mua đất bị lừa. Tin tưởng Hiền là thanh tra viên, ông H. đã 3 lần chuyển tiền tổng cộng 200 triệu đồng cho ông Hiền. Gần 4 tháng, ông H. chỉ nhận được những lời hứa suông. Biết bị lừa, ông H. yêu cầu trả tiền nhưng Hiền tìm cách tránh né. Bị truy liên tục, Hiền đành trả lại tiền cho ông H.
Trước đó, vào cuối năm 2017, Hiền bị ông T.D (SN 1971, ngụ H.Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai) tố cáo, chiếm đoạt 170 triệu đồng. Hiền mượn số tiền này của ông T.D từ năm 2012, nhiều lần "hứa với hẹn" rồi tránh né, sau đó mất liên lạc...