Chưa bị khởi tố
Cuối tháng 11, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an (CA) TPHCM tiếp tục gia hạn tạm giam đối với bị can Nguyễn Phương Hằng (51 tuổi, ngụ Q1, giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam) 2 tháng để điều tra bổ sung theo yêu cầu của Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) TPHCM. Đây là lần thứ 2, bị can Hằng bị gia hạn tạm giam để mở rộng điều tra vụ án.
Trước đó, VKSND TPHCM ra lệnh tạm giam bị can Nguyễn Phương Hằng sau khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị truy tố từ Cơ quan CSĐT CA TPHCM. Qua nghiên cứu hồ sơ, VKSND cho rằng còn nhiều vấn đề cần làm rõ, nhất là với các cộng sự giúp bị can Hằng phạm tội, nên quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung thêm.
Theo nội dung vụ án, khoảng tháng 3-2021, thông qua các tài khoản mạng xã hội YouTube và TikTok, Nguyễn Phương Hằng và các cộng sự đã tổ chức nhiều buổi livestream đề cập đến nhiều vấn đề, nội dung khác nhau về chuyện bí mật đời tư cá nhân, có tính chất nhục mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của nhiều cá nhân.
Trong quá trình điều tra, từ tháng 6-2022, Cơ quan CSĐT CA TPHCM đã mở rộng vụ án và mời nhiều cá nhân liên quan lên làm việc như ông Đặng Anh Quân, ông Nguyễn Đình Kim, Huỳnh Công Tân, Lê Thị Thu Hà, Nguyễn Thị Mai Nhi...
Ngày 01-12, CA TPHCM đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú, khám xét chỗ ở, tạm hoãn xuất cảnh đối với 3 bị can giúp sức cho Nguyễn Phương Hằng, gồm: Nguyễn Thị Mai Nhi (39 tuổi, trợ lý bị can Hằng), Lê Thị Thu Hà (30 tuổi, nhân viên Công ty CP Đại Nam), Huỳnh Công Tân (28 tuổi, trưởng phòng truyền thông Công ty CP Đại Nam) để điều tra về hành vi "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".
TS luật Đặng Anh Quân trong một lần livestream cùng bị can Nguyễn Phương Hằng nhục mạ, chửi bới người khác vô căn cứ (Ảnh cắt từ clip)
Cơ quan CSĐT vẫn chưa khởi tố ông Đặng Anh Quân, TS luật, hiện đang là giảng viên của Trường Đại học Luật TPHCM, trong khi vai trò của ông Quân là "cố vấn pháp lý”, giúp bị can Hằng livestream vi phạm pháp luật. Ngoài ra, ông Quân còn có nhiều hành vi phản cảm và vi phạm pháp luật khác trong quá trình giúp sức đắc lực cho Nguyễn Phương Hằng livestream. Cũng trong vai trò đó, còn có luật sư Nguyễn Đình Kim.
Cũng là đồng phạm
Theo các đơn tố cáo, tố giác tội phạm của các bị hại, trong đó có ca sỹ Vy Oanh, đề nghị Cơ quan CSĐT CA TPHCM khởi tố đồng phạm với bị can Nguyễn Phương Hằng, trong đó có TS luật Đặng Anh Quân, luật sư Nguyễn Đình Kim với vai trò đồng phạm "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", "vu khống", "làm nhục người khác".
Trong đơn của ca sĩ Vy Oanh cho rằng, trong các buổi livestream tham gia cùng bị can Hằng, ông Quân không chia sẻ nhiều về các quan điểm pháp lý hoặc nếu có cũng chỉ là những suy diễn dựa trên những thông tin chưa được xác thực, kiểm chứng mà Nguyễn Phương Hằng đưa ra. Phần lớn thời gian ông Quân tham gia cùng bị can Hằng để phụ họa, tạo điều kiện thuận lợi về mặt tinh thần, cũng như giúp sức, củng cố cho quan điểm sai trái của Nguyễn Phương Hằng. "Ông Quân đã dùng những lời lẽ xuyên tạc, bịa đặt nhằm vu khống, xúc phạm đến danh dự và nhân phẩm của tôi", đơn tố cáo của ca sĩ Vy Oanh đề cập.
Theo bà Oanh, hành vi của những cá nhân nêu trên có dấu hiệu của tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" quy định tại Điều 331 của Bộ luật Hình sự năm 2015. Bà Oanh kiến nghị Cơ quan CSĐT CA TPHCM xác minh, khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can để điều tra, đưa ra truy tố, xét xử những cá nhân trên. Tương tự bà Đặng Thị Hàn Ni cũng có đơn tố giác, đề nghị khởi tố ông Đặng Anh Quân.
Với việc khởi tố 3 trợ thủ giúp việc đắc lực cho bị can Phương Hằng livestream vi phạm pháp luật, Cơ quan CSĐT CA TPHCM cho rằng, các bị can này đã thực hiện hành vi giúp sức tích cực cho Nguyễn Phương Hằng thực hiện hành vi phạm tội liên tục nhiều lần, trong thời gian dài, gây bức xúc dư luận xã hội. Cơ quan CSĐT CA TPHCM khẳng định, hành vi của Nguyễn Thị Mai Nhi, Lê Thị Thu Hà và Huỳnh Công Tân kéo dài, phạm tội nhiều lần và chỉ dừng lại khi Nguyễn Phương Hằng bị khởi tố, bắt tạm giam.
CA TPHCM vẫn đang làm rõ hành vi của các cá nhân liên quan khác để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, kể cả các cá nhân là khách mời, các YouTuber đăng tải, chia sẻ lại các video xúc phạm danh dự mà bị can Hằng phát ngôn. Cơ quan điều tra đã trưng cầu giám định các nội dung liên quan, khi có kết quả sẽ tiếp tục xử lý theo quy định của pháp luật.
Rất rõ ràng, trong số các đối tượng khách mời này, luật sư, TS Đặng Anh Quân nổi lên như một nhân vật giúp sức rất tích cực, tiếp sức đắc lực cho Nguyễn Phương Hằng vi phạm pháp luật.
Đáng lưu ý, trước khi bị bắt tạm giam, trên trang Facebook cá nhân của trợ lý Nguyễn Phương Hằng là Huỳnh Công Tân có thông báo sẽ tổ chức một buổi "gặp gỡ, giao lưu, trò chuyện trực tiếp" trong talkshow với chủ đề "Nghịch lý thay đạo lý” tại Trường đua Đại Nam vào 18 giờ ngày 26-3. Talkshow có sự tham gia của TS luật Đặng Anh Quân.
Có thể xử lý TS luật Đặng Anh Quân
Theo luật sư Ngô Huỳnh Phương Thảo, người bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho ca sĩ Vy Oanh, "cố vấn pháp lý” Đặng Anh Quân trong 19 video đã có hành vi xúc phạm danh dự nữ ca sĩ Vy Oanh và nhiều cá nhân khác.
Theo luật sư Nguyễn Hồng Lĩnh (Đoàn luật sư TPHCM), đối với trợ lý, thư ký, khách mời cùng tham gia với bị can Hằng trong các buổi livestream, nếu điều tra phát hiện có sự bàn bạc, thống nhất giữa bị can Hằng và những người này về việc dùng các lời lẽ khiếm nhã, xâm phạm đời tư của người khác, lợi dụng quyền tự do ngôn luận để bịa đặt, xuyên tạc, lăng mạ, loan truyền thông tin sai sự thật, cơ quan chức năng có thể xử lý hình sự về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo điều 331 Bộ luật hình sự với vai trò đồng phạm.
Dư luận hết sức ngạc nhiên, vì sao một TS luật, một giảng viên đại học giảng dạy về luật pháp, không có xích mích, liên quan gì với các đối tượng bị Nguyễn Phương Hằng livestream chửi bới, vu khống, nhục mạ vô căn cứ, lại tham gia là "cố vấn pháp luật", ủng hộ cho bị can Hằng một cách tích cực như vậy. Thậm chí, khi Nguyễn Phương Hằng đến "thăm nhà” những người đang có mâu thuẫn với mình, dẫn đến tập trung nhiều người, gây mất an ninh trật tự ở nhiều địa phương, TS luật Đặng Anh Quân vẫn ủng hộ bị can Hằng?
Vẫn giảng dạy bình thường
Sau khi Nguyễn Phương Hằng bị khởi tố, bắt tạm giam, điều lạ lùng là TS Đặng Anh Quân vẫn không bị lãnh đạo Trường ĐH Luật TPHCM xử lý, dù khi giúp sức cho bị can Hằng vi phạm pháp luật, TS Quân sử dụng tư cách là một giảng viên của nhà trường. Trả lời báo chí về trường hợp TS Đặng Anh Quân, PGS-TS Trần Hoàng Hải, quyền Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TPHCM cho rằng, tinh thần của lãnh đạo nhà trường là không bao giờ dung túng cho hành vi sai trái. Nhưng thế nào là sai trái thì phải chờ kết luận của cơ quan có thẩm quyền để biết sai trái mức độ nào và căn cứ vào kết luận đó để trường có hướng xử lý theo luật viên chức.
Về luật, có thể lãnh đạo Trường Đại học Luật TPHCM có cách nhìn riêng của mình, nhưng về mặt đạo đức nhà giáo, khi TS Đặng Anh Quân tiếp tay với cái xấu, cái ác, giúp đương sự vi phạm pháp luật thì TS luật Đặng Anh Quân có còn đủ tư cách đứng trên bục giảng?
Câu trả lời rất rõ ràng, khi trong thời gian qua nhiều đơn thư tố cáo về việc vi phạm pháp luật của giảng viên - TS Đặng Anh Quân gửi đến lãnh đạo nhà trường, được chính PGS-TS Trần Hoàng Hải - quyền Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TPHCM xác nhận. Nội dung các đơn tố cáo cho rằng, ông Quân đã vi phạm chuẩn mực về tư cách đạo đức của người thầy theo Luật Giáo dục đại học về các hành vi giảng viên không được làm, đạo đức nghề nghiệp nhà giáo... Dù vậy, theo PGS-TS Trần Hoàng Hải, phòng thanh tra nhà trường đã xem xét, căn cứ các quy định của pháp luật và đã có trả lời những người tố cáo rằng nhà trường không có thẩm quyền xử lý. Trường đề nghị họ liên hệ trực tiếp các cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Rõ ràng lãnh đạo Trường Đại học Luật TPHCM cố tình đẩy trách nhiệm cho cơ quan điều tra. Còn tại trường, PGS-TS Trần Hoàng Hải vẫn đánh giá TS Đặng Anh Quân là một giảng viên có chuyên môn tốt về luật đất đai, môi trường...
Hiện cơ quan CA vẫn tiếp tục điều tra mở rộng vụ án, liên quan những người trực tiếp tham gia giúp sức cho bị can Phương Hằng livestream vi phạm pháp luật, trong đó có TS luật Đặng Anh Quân.