Từ chủ tịch phường ký văn bản "3 không"…
Bà Vũ Thị Ngọc Lan (con gái cụ Ban, SN 1962) trình bày: Gia đình sử dụng (SD) phần đất 160m2 (gồm 2 lô liền nhau) thuộc thửa 188, tờ bản đồ số 01, tại KP1, P.Tân Thới Nhất, Q12 từ hơn nửa thế kỷ trước. Đầu năm 1998, cụ Ban phát hiện có người đến đòi vào khu đất dọn dẹp, xây nhà nên gửi đơn khiếu nại.
Chủ tịch UBND P.Tân Thới Nhất thời điểm năm 1998 là ông Đỗ Văn Thành ký ngay văn bản "3 không" (không số, không ngày, không tháng) xác định: Đất do cụ Trần Văn Ở đứng bộ, được chế độ cũ trưng dụng năm 1962 để cấp nền nhà cho dân, trong đó có cụ Phạm Văn Lễ, cụ Nguyễn Thị Sâm mỗi người được 1 lô 80m2 và cả hai đã nhượng đất lại cho cụ Ban. Năm 1975, ông Ban đi học tập cải tạo, đến năm 1991 về nhưng vẫn để đất trống nên cháu nội cụ Ở là bà Trần Thị Gái lấy lại 2 lô bán cho bà Hà Thị Mỹ Lệ (ngụ Q.Tân Bình, TPHCM) ngày 23-5-1992.
Cuối văn bản, Chủ tịch Thành "phán" không giải quyết cho cụ Ban với lý do "cụ Ban để "đất trống", không có nhu cầu SD" (!). Ngày 28-9-1998, UBND Q12 ra quyết định (QĐ) số 1959/QĐ-UB.TH bác đơn khiếu nại của cụ Ban, cho rằng 2 lô đất do ông Phan Tấn Lực - cán bộ Phòng Công nghiệp Q.Tân Bình, TPHCM và vợ là Hà Thị Mỹ Lệ quản lý SD, ông Ban không SD đất nên không có cơ sở giải quyết. Ngày 20-8-1999, UBND TPHCM ban hành QĐ công nhận QĐ 1959 của UBND Q12.
Cụ Ban bức xúc: "Tôi mua đất nhưng chưa xây nhà do hoàn cảnh bất khả kháng. Bà con xung quanh đều biết, cho đến nay gia đình tôi vẫn đang quản lý, SD đất trồng cây ăn trái, hoa kiểng, rau màu... Tôi đã nhiều lần góp tiền làm 2 con đường TTN 02 và TTN 12, nơi có khu đất tọa lạc. Nại lý do đất "bỏ trống" để tước đi quyền SD thì oan ức cho gia đình tôi vô cùng. Chưa hết, nội dung diễn giải trong QĐ1959 hoàn toàn sai sự thật".
Những năm tháng cuối đời, cụ Ban vẫn lên quận để nắm tình hình việc giải quyết khu đất
… Đến phó chủ tịch quận ký cấp sổ đỏ "siêu tốc" (!)
Gia đình cụ Ban liên tục kêu cứu. Ngày 19-9-2011, Văn phòng Chính phủ có Văn bản 6496/VPCP-KNTC chuyển đơn của cụ Ban đến Thanh tra Chính phủ để kiểm tra, rà soát, xử lý theo chỉ đạo của Thủ tướng. Đang chờ giải quyết thì sáng 16-9-2014, cụ Ban phát hiện có người đến khu đất đo đạc nhưng không thể vào được bên trong. UBND P.Tân Thới Nhất đã lập biên bản, xác định việc đo đạc khu đất là theo yêu cầu của Phòng Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) Q12.
Ngày 29-6-2015, Phó giám đốc (PGĐ) Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất Q12 Nguyễn Trần Thanh Phong ký tờ trình cấp GCNQSDĐ với diện tích 157,5m2, theo yêu cầu của ông Lực - bà Lệ. Ngày 30-6-2015, Trưởng phòng TN-MT Q12 Thân Thế Hùng ký đề xuất cấp sổ đỏ như tờ trình của PGĐ Phong. Chưa tới 24 giờ sau, đề xuất của Trưởng phòng Hùng đã được Phó chủ tịch UBND Q12 Nguyễn Tương Minh duyệt ngày 1-7-2015. Hai ngày sau, Phó chủ tịch Minh đã ký phát hành sổ đỏ cấp cho ông Lực - bà Lệ.
Không chỉ tố cáo ông Lực và những cán bộ liên quan đến việc cấp sổ đỏ 157,5m2, gia đình cụ Ban cũng khởi kiện UBND Q12, được TAND TPHCM thụ lý ngày 8-11-2016. Đến tháng 8-2017, cụ Ban qua đời. Bà Lan bức xúc: "Phớt lờ chỉ đạo của Thủ tướng, Phó chủ tịch UBND Q12 Nguyễn Tương Minh đã ký cấp sổ đỏ "siêu tốc" cho vợ chồng ông Lực, thời điểm này là Chủ tịch UBND Q.Tân Phú. Tuổi cao sức yếu cộng với nỗi oan gánh chịu suốt nhiều năm, ba tôi đã ra đi trong uất ức...".
Nhiều "lỗ hổng" của 2 sổ đỏ cần làm rõ
Trưng bằng chứng, bà Lan và luật sư (LS) bảo vệ quyền lợi chỉ ra hàng loạt bất thường, lộ rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc cấp sổ đỏ khu đất cho vợ chồng ông Lực - bà Lệ, cần được tòa làm rõ. Cụ thể:
Thứ nhất, để cấp sổ đỏ năm 2002, UBND Q12 căn cứ vào "giấy chuyển nhượng quyền SD đất" giữa bà Gái với bà Lệ, thể hiện "3 không" (không ngày, không tháng, không năm). Trên thực tế, bà Gái không phải người SD đất và cũng không có bất kỳ giấy tờ nào chứng minh phần đất này thuộc quyền SD hợp pháp của mình. Ngay cả khi bà Gái là người SD đất thì việc ký giấy bán đất cho bà Lệ cũng không có giá trị pháp lý do vi phạm điều 5 Luật Đất đai năm 1987. Không loại trừ giấy chuyển nhượng này có dấu hiệu được lập khống (?). Vậy mà UBND xã (sau này là P.Tân Thới Nhất) vẫn xác nhận việc mua bán? Rõ ràng việc xác nhận này là trái với quy định pháp luật.
Một góc khu đất tranh chấp
Thứ hai, bà Lệ có dấu hiệu khai trình hoàn toàn sai sự thật. Ngày 5-10-1992, bà Lệ có đơn "xin SD đất", xác định: "Hộ chúng tôi gồm 4 người hiện chưa có nhà ở. Xin UBND các cấp xét cấp cho chúng tôi khu đất 160m2 để làm nhà ở". Tuy nhiên, trong tờ khai "nguồn gốc đất" đề ngày 21-1-2002 để làm thủ tục cấp sổ đỏ, bà Lệ lại khai: "Năm 1992, bà Gái chuyển nhượng đất cho bà Lệ SD "trồng rau muống" cho đến nay".
Thật khôi hài, gia đình cán bộ chủ chốt của một quận xin đất cất nhà nhưng để "trồng rau muống"(!). Trong khi khu đất do gia đình cụ Ban quản lý, SD, đã đăng ký, kê khai, được UBND P.Tân Thới Nhất xác nhận ngày 10-8-1999, vậy bà Lệ "trồng rau muống" ở đâu và trồng kiểu gì trong suốt gần 1 thập niên? Những lời khai "giấu đầu hở đuôi" nhưng vẫn được công nhận từ phường đến quận?
Thứ ba, UBND Q12 căn cứ "giấy chuyển nhượng quyền SD đất" trái pháp luật và lời khai trình sai sự thật để cấp sổ đỏ số U750503 ngày 1-8-2002 cho bà Lệ với diện tích đất 39m2. Việc cấp sổ đỏ này cho thấy trái pháp luật.
Thứ tư, được cấp sổ đỏ 39m2 nhưng suốt từ năm 2002 - 2015, bà Lệ không SD phần đất này. Thực tế, đất vẫn do gia đình cụ Ban SD. Thế nhưng, ngày 3-7-2015, UBND Q12 thực hiện cấp đổi sổ đỏ cho bà Lệ từ 39m2 thành 157,5m2 đồng thời cập nhật tên ông Phan Tấn Lực vào sổ đỏ mới này. Việc cấp mới là trái pháp luật, nâng diện tích lên gấp 4 lần lại càng sai hơn, trong khi khu đất này vẫn còn đang trong tình trạng tranh chấp, chưa được giải quyết dứt điểm theo chỉ đạo của Thủ tướng.
Thứ năm, khu đất trên đã bị TANDTP ra QĐ 11/2017-QĐBPKCTT ngày 9-1-2017 ngăn chặn mọi giao dịch, thay đổi hiện trạng đất. Thế nhưng, ngày 21-11-2017 UBND Q12 lại tiếp tục cấp 2 giấy phép xây dựng số 8410/GPXD-UBND và 8443/GPXD-UBND cho ông Lực - bà Lệ; rồi sau đó "gia hạn" lần 2 ngày 18-10-2020. Việc cấp phép xây dựng trên khu đất đang bị phong tỏa cũng là trái pháp luật.
Về phía ông Lực, không dừng lại ở việc xin giấy phép xây dựng, ông này còn ký bán khu đất cho người khác vào tháng 4-2019 (!).
Theo dõi vụ việc hơn 10 năm, LS Phan Văn Bé - Đoàn LS tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nêu quan điểm: Việc cụ Ban và các con khiếu kiện, tố cáo một số cán bộ (trong đó có nguyên Phó chủ tịch UBND Q12 Nguyễn Tương Minh) là có căn cứ. Xâu chuỗi toàn bộ quá trình mua bán đất năm 1992, cấp 2 sổ đỏ, cấp phép xây dựng, chuyển nhượng đất cho ông Nguyễn Thanh Tú năm 2019... đã lộ dấu hiệu rõ ràng về hành vi vi phạm các quy định về quản lý và SD đất đai. Do đó, rất mong tòa án xem xét tận tường để có phán quyết công tâm, khách quan; cần thiết, chuyển toàn bộ hồ sơ sang cơ quan điều tra để làm rõ, xử lý nghiêm.