Báo cáo Quốc hội kết quả việc xử lý 12 dự án yếu kém, thua lỗ của ngành công thương, Chính phủ cho biết, trong 6 dự án trước đây sản xuất kinh doanh thua lỗ thì đến năm 2018 và 8 tháng đầu năm 2019 đã có 2 nhà máy có lãi, là nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng và Nhà máy thép Việt Trung. Lợi nhuận sau thuế của 2 nhà máy này lần lượt là 7,299 tỷ đồng và 270,730 tỷ đồng.
Nhà máy Xơ sợi Đình Vũ tăng lỗ 12%
4 dự án còn thua lỗ vẫn đang từng bước khắc phục khó khăn, tiếp tục giảm lỗ. Nhưng do tình hình thị trường diễn biến khó khăn nên kết quả chưa bền vững. Với 3 dự án trước đây bị dừng sản xuất kinh doanh đến nay chỉ có 1 dự án vận hành trở lại. 2 dự án đã đủ điều kiện vận hành nhưng vì khó khăn nên vẫn dừng sản xuất.
3 dự án xây dựng dở dang là Tổng công ty Giấy Việt Nam đã trình Bộ Công Thương phương án tiếp tục xử lý Dự án và tồ chức triển khai, bán đấu giá Dự án lần thứ hai theo quy định. Dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học (NLSH) Phú Thọ tiếp tục gặp khó khăn do PVOil không phải là cổ đông chính (chiếm 39.76%), các cổ đông ngoài ngành (chiếm 60,24%) không góp thêm vốn đề tiếp tục triển khai Dự án.
Tương tự, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II Nhà máy Gang thép Thái Nguyên chưa giải quvết được tranh chấp Hợp đồng EPC với MCC và các nhà thầu phụ.
Kết quả phân tích tình hình sản xuất kinh doanh từng dự án cho thấy, ngoài 2 dự án có lãi kể trên, nhiều dự án vẫn đang tăng lỗ. Cụ thể, nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai lỗ 208,807 tỷ, tăng lỗ 94,258 tỷ so với cùng kỳ 2018.
Dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc lỗ 342 tỷ, tăng lỗ 138,928 tỷ. Công ty TNHH một thành viên công nghiệp Tàu thuỷ Dung Quất lỗ luỹ kế 3.841,31 tỷ, tăng lỗ 1,4%. Tổng nợ phải trả 6.918,53 tỷ, tăng 1%.
Dự án nhà máy sản xuất sơ xợi Polyester Đình Vũ lỗ luỹ kế 5.120,2 tỷ, tăng lỗ 12%. Tổng nợ phải trả 7.806,1 tỷ, tăng 1,56%. Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi lỗ luỹ kế 983.70 tỷ, tăng lỗ 14,8%, tổng nợ 1.304,90 tỷ. Dự án sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước lỗ luỹ kế 1.396,64 tỷ, tăng lỗ 14,67%. Tổng nợ 1.842,97 tỷ, tăng 3,88%.
Dự án nhà máy bột giấy Phương Nam tổng nợ phải trả đến 31-8-2019 lên đến hơn 3.000 tỷ.
Việc xử lý các dự án, theo khẳng định của Chính phủ, đã bảo đảm tuân thủ nguyên tắc của cơ chể thị trường, tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Nhà nước không cấp thêm vốn vào các dự án. Tổng số dư cấp tín dụng cho 12 dự án đến 30-6-2019 là 20.063 tỷ đồng (giảm 373 tỷ đồng so với thời điểm 31-3-2019).
Ngoài nguồn vốn trên, các ngân hàng thương mại còn cấp tín dụng đối với các dự án khác của các Chủ đầu tư là 2.360 tỷ đồng, nâng tổng dư nợ lên 22.423 tỷ đồng đến 30-6-2019. Trong số này, dư nợ cấp tín dụng trung, dài hạn là 16.501 tỷ đồng, giảm 304 tỷ đồng; dư nợ tín dụng ngắn hạn là 5.922 tỷ đồng, giảm 16 tỷ đồng so với thời điểm 31-3-2019.
Song song với giải pháp tháo gỡ khó khăn về mặt hành chính cho các dự án, toàn bộ 12 dự án, doanh nghiệp đều đã được thanh tra, kiểm toán ở các cấp độ khác nhau để phát hiện các sai phạm, vi phạm pháp luật, qua đó từng bước làm rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân có liên quan.
Đáng chú ý, Bộ Công an cũng đang làm việc với các đơn vị liên quan để thu thập tài liệu, tổ chức điều tra xác minh, củng cố chứng cứ.
Cụ thể, đối với Dự án Nhà máy sản xuất sơ sợi Polyste Đình Vũ, Dự án Nhà máy NLSH Phú Thọ, Dự án mở rộng giai đoạn II Nhà máy gang thép Thái Nguvên, trên cơ sở kết luận, đề nghị của Thanh tra Chính phủ và Thanh tra Bộ Công Thương, Bộ Công an đã tiếp nhận Kết luận thanh tra, tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can về các tội “Cố ý làm trái quy định cùa Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng", "Vi phạm các quy định về đâu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng". Hiện các vụ án đang trong quá trình điều tra.
Cơ quan công an cũng đang phối hợp với Bộ Công thương và các cơ quan liên quan nghiên cứu đánh giá các Kết luận thanh tra để kiến nghị xử lý theo quy định của pháp luật đối với Dự án Nhà máy sản xuất NLSH Quảng Ngãi, dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình, Dự án Nhà máy công nghiệp tàu thủy Dung Quất, Dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam và Dự án Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai. Đồng thời tiếp tục nắm tình hình Dự án Nhà máy sàn xuất NLSH Bình Phước, Dự án khai thác và tuyển quặng mỏ sắt Quý Xa, Dự án Nhà máy Gang thép Lào Cai, Dự án Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng và Dự án Nhà máy Đạm Hà Bắc.