Trong xu thế hiện nay, việc phát triển căn hộ (CH) chung cư (CC) là tất yếu khách quan nhằm tiết kiệm quỹ đất ở đang ngày càng bị thu hẹp, bảo đảm chỗ ở cho người dân. Theo thống kê của Sở Xây dựng (XD) TPHCM, tính đến tháng 12/2022 thành phố có 1.557 khu CC gồm 2.742 lô và 342.532 CH với 728.233 nhân khẩu (NK) là người Việt Nam và 32.090 NK là người nước ngoài thực tế cư trú. Riêng Quận 10 (Q10) có 29 khu chung cư cao tầng (CCCT) gồm 93 block với 12.269 CH, ghi nhận 10.011 hộ và 32.396 khẩu đang cư trú. Từ thực trạng trên cùng với thực hiện quan điểm chỉ đạo của Chính phủ và Ban chỉ đạo (BCĐ) Đề án 06 Thành phố về ứng dụng khai thác dữ liệu (DL) của Đề án 06 vào công tác chuyên môn, ngay từ đầu năm 2023, Q10 đã nghiên cứu, XD và phát triển mô hình "Ứng dụng tiện ích căn cước công dân hỗ trợ công tác quản lý cư trú và phòng, chống tội phạm tại chung cư cao tầng" trên địa bàn Q10 đem lại nhiều lợi ích cho người dân cũng như công tác quản lý.
Sáng tạo hiệu quả
Trong 93 block CC trên địa bàn Q10 có 37 block trên 6 tầng (chung cư XD mới các hộ dân chưa ổn định, nhiều biến động dân cư. Nếu lấp đầy số CH nêu trên thì số dân sinh sống sẽ tăng lên gần 50.000 dân, chiếm 20% trên tổng dân số của Q10), 56 block dưới 6 tầng. Sự phát triển của nhà ở CC kéo theo tình hình tội phạm trong các CCCT ngày càng phức tạp, khó quản lý, do ý thức chấp hành việc đăng ký (ĐK) cư trú của người dân chưa cao. Từ kinh nghiệm trong quản lý an ninh trật tự (ANTT) ở những CH cao tầng, Công an Q10 (CAQ10) đã tham mưu cho BCĐ Đề án 06 Quận 10 về sự cần thiết phải XD 1 cơ chế quản lý trong các CCCT để bảo đảm vừa quản lý được người sống trong CC theo đúng quy định pháp luật, vừa kiểm soát được tình hình tội phạm xảy ra trên địa bàn. Được sự đồng ý của BCĐ Đề án 06 quận, CAQ10 đã XD mô hình "Ứng dụng tiện ích căn cước công dân hỗ trợ công tác quản lý cư trú và phòng, chống tội phạm tại chung cư cao tầng". Mô hình nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các phòng nghiệp vụ Công an TPHCM (CATP), Cục Cảnh sát quản lý hành chính (QLHC) - Bộ Công an (CA).
Nguyên lý hoạt động của mô hình là thông qua việc quét mã QR trên thẻ căn cước công dân (CCCD) được lưu trữ trên hệ thống (gồm thông tin cá nhân, thời gian quét...) nhằm quản lý chặt chẽ người dân cư trú tại các CCCT; qua đó chủ động rà soát đối tượng thuộc diện theo dõi quản lý nghiệp vụ của ngành CA như: đối tượng tiền án, tiền sự, tù tha, đối tượng sưu tra, đối tượng quản lý theo pháp luật, đối tượng có lịch sử chống đối chính trị... trên địa bàn để có đối sách phù hợp với từng loại đối tượng, phục vụ công tác phòng, chống tội phạm (PCTP), hành vi vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội, góp phần bảo đảm ANTT trên địa bàn.
Công an Q10 thực hiện công tác nghiệp vụ liên quan đến dữ liệu dân cư
Ngoài ra, mô hình ứng dụng còn góp phần triển khai có hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ, bảo đảm 100% người dân sống trong các CCCT trên địa bàn quận có thông tin trên Cơ sở dữ liệu dân cư (DLDC) và công dân trên 14 tuổi có CCCD gắn chíp điện tử. Mục đích của ứng dụng cũng hướng đến cải cách thủ tục hành chính, giảm thiểu thời gian của công dân trong công tác ĐK và quản lý cư trú; nâng cao hiệu quả công tác phối kết hợp giữa hệ thống chính trị địa phương, lực lượng CA và Ban quản trị, Ban quản lý khu CCCT trong công tác quản lý và tuyên truyền đối với người dân cư trú tại các CCCT; tiến hành tập huấn cho lực lượng nhân viên trực tiếp thực hiện thủ tục tiếp nhận ĐK cư trú của người dân.
Mô hình mang lại nhiều lợi ích
Ngày 18/7/2023, Ủy ban nhân dân Q10 đã ban hành Kế hoạch 286/KH-UBND triển khai nhân rộng mô hình "Ứng dụng tiện ích căn cước công dân hỗ trợ phục vụ công tác quản lý cư trú và phòng, chống tội phạm tại chung cư cao tầng" trên địa bàn Q10 năm 2023 và những năm tiếp theo. Tập trung 37 block CC trên 6 tầng thuộc các phường 2, 7, 12, 14, thời gian thực hiện chia làm 2 giai đoạn (giai đoạn 1: Hỗ trợ phục vụ công tác quản lý cư trú; giai đoạn 2: Nghiên cứu nâng cấp phần mềm kết nối hệ thống camera giám sát an ninh trong thang máy và sảnh CC để nhận diện khuôn mặt, phục vụ công tác PCTP).
Sau quá trình thí điểm triển khai đã đạt được một số kết quả nhất định. Theo đánh giá bước đầu của các đơn vị chuyên môn thuộc CATP thì mô hình khả thi, có nhiều tính năng ưu việt, tiềm năng để mở rộng phát triển, phù hợp với Đề án 06, hướng đến mục tiêu chuyển đổi số; nhân viên, cán bộ thực hiện tiếp nhận ĐK thao tác dễ dàng, thuận lợi; khắc phục nhược điểm và nâng cao hiệu quả công tác quản lý cư trú, PCTP, hướng đến chuyển đổi trạng thái công tác CSKV (từ thủ công sang công nghệ) theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ CA, Ban Giám đốc CATP. Với số liệu thống kê tính đến nay của CA phường đã quét 4.485 thẻ CCCD qua máy quét mã QR tại 37 khu CCCT, phát hiện 2.371 trường hợp công dân cư trú chưa khai báo theo quy định của Luật Cư trú (chiếm 52,86%). Công an phường đã hướng dẫn, giải quyết ĐK thường trú, tạm trú, lưu trú, khai báo thực tế cư trú theo từng diện phù hợp quy định của Luật Cư trú; đặc biệt qua xác minh, trao đổi đã phát hiện 2 đối tượng tù tha (phường 7, phường 12), 2 đối tượng quản lý nghiệp vụ (phường 12), 1 đối tượng có tiền án lưu trú (phường 12), CA các phường đã triển khai trao đổi thông tin nghiệp vụ, đưa vào sổ quản lý, cập nhật DLDC về đối tượng theo đúng quy định của ngành.
Ứng dụng "Công an Q10 - Quản lý cư trú - Phòng, chống tội phạm" có dung lượng nhẹ, không đòi hỏi máy có cấu hình cao, dễ cài đặt và sử dụng, thao tác đơn giản, không mất nhiều thời gian, chỉ cần 2 bước là chạy chương trình và quét thẻ CCCD qua máy quét mã QR. Phần mềm ứng dụng tự động trích xuất file để truyền DL lên Cổng Dịch vụ công (DVC) đến CA phường không cần thao tác quá nhiều. Chỉ trích xuất thông tin từ thẻ CCCD qua máy quét mã QR không liên kết thiết bị trung gian và không can thiệp vào hệ thống Cơ sở DLDC, bảo đảm được an toàn, an ninh thông tin, an toàn hệ thống DL, giúp CA phường hệ thống hóa thông tin ĐK cư trú công dân dựa vào việc quét mã QR. Thông tin công dân sẽ được lưu trữ trên DLDC (gồm thông tin cá nhân, thời gian quét, số điện thoại, số CH...) nhằm quản lý chặt chẽ người dân cư trú tại khu CCCT; lực lượng CA có thể chủ động rà soát đối tượng thuộc diện theo dõi quản lý nghiệp vụ của ngành để có đối sách phù hợp với từng loại đối tượng phục vụ công tác PCTP, tệ nạn xã hội, góp phần bảo đảm ANTT trên địa bàn.
Thu nhận hồ sơ, cấp căn cước công dân cho các em học sinh
Về kinh phí lắp đặt được trích từ nguồn kinh phí vận hành tòa nhà hoặc vận động xã hội hóa (đối với những CC không có nguồn kinh phí vận hành tòa nhà), chỉ cần 1 máy tính, 1 máy quét mã QR (dự kiến chưa tới 15 triệu đồng/điểm lắp đặt).
Hiện nay, những phần mềm của Cục Cảnh sát QLHC - Bộ CA như: VNeID, ASM... sau nhiều lần nâng cấp đã có những tính năng ưu việt, được kết nối với Cơ sở DLDC. Tuy nhiên, vào thời điểm cách đây hơn 1 năm thì ứng dụng phần mềm CAQ10 thực sự là điểm sáng trong việc ứng dụng Đề án 06 vào thực tiễn.
Luôn đồng hành với doanh nghiệp và người dân
UBND Q10 đã tổ chức Hội nghị đối thoại giữa doanh nghiệp (DN) với chính quyền Q10 qua Chuyên đề "Đồng hành cùng doanh nghiệp, triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền". Qua đó tuyên truyền, vận động trên 300 DN thực hiện hóa đơn điện tử (HĐĐT) khởi tạo từ máy tính tiền kết nối HĐĐT đối với các cơ sở kinh doanh (nhà hàng, khách sạn, dịch vụ giải trí, trung tâm thương mại...). Kết quả, đến nay đã rà soát, lập danh sách 389 DN, hộ kê khai kinh doanh trong lĩnh vực trực tiếp đến người tiêu dùng: ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, kinh doanh vàng...; vận động thành công 406 DN, hộ kinh doanh ĐK sử dụng, đạt 104% kế hoạch, cụ thể như sau: Đã vận động được 260/240 DN, đạt 108,33% (số lượng 151.700 HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, với 155.160.909.178 đồng); 146/149 hộ kinh doanh, đạt 97,99% (số lượng 24.562 HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, với 79.664.224.909 đồng).
Công an Q10 cũng đẩy mạnh công tác thu nhận hồ sơ cấp CCCD gắn chíp với thu nhận và kích hoạt tài khoản định danh điện tử mức 2. Từ ngày 25/12/2020 đến cuối năm 2023, CAQ10 đã thu nhận 249.330 hồ sơ cấp CCCD, chuyển DL về Cục Cảnh sát QLHC - Bộ CA 248.840 DL, đạt 99,8%; đã tiếp nhận và trả cho công dân 222.333/222.417, tỉ lệ 99,96%. 100% DLDC được cấp số định danh; đã thu nhận 154.007/189.817 (thường trú và tạm trú), đạt 81,13%; đã kích hoạt mức 2 là 93.626/154.007 tài khoản, đạt 60,79% trên tổng số thu nhận.
Để Đề án 06 đi vào cuộc sống, UBND Q10 cũng tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, kết quả thực hiện Đề án 06, nhất là những tiện ích người dân, DN được hưởng dưới nhiều hình thức (pa-nô, áp-phích, video hướng dẫn người dân thực hiện DVC tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả, trên màn hình led, XD Chuyên mục Đề án 06 trên Trang thông tin điện tử Q10...); hỗ trợ người dân trong thực hiện DVC trực tuyến. Tạo mã QR, ứng dụng VNeID để người dân truy cập trung tâm hướng dẫn các nghiệp vụ về định danh, DVC, phản ánh tình hình ANTT, nộp phạt vi phạm trật tự an toàn giao thông trực tuyến... góp phần nâng cao nhận thức của người dân về tiện ích, lợi ích của các ứng dụng, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội.
(CATP) Thực hiện Quyết định 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030" (Đề án 06), Ban chỉ đạo thực hiện Đề án 06 TPHCM đã triển khai nhiều giải pháp, ứng dụng nhiều mô hình hiệu quả trong cuộc "cách mạng số". Điều đó đã và đang mang lại những lợi ích thiết thực cho người dân cũng như lợi ích cho sự phát triển kinh tế - chính trị - xã hội của Thành phố.