Chính phủ xin giảm tổng mức đầu tư, diện tích đất thu hồi làm sân bay Long Thành

Lý do điều chỉnh, Chính phủ cho biết, trong quá trình triển khai, một số nội dung của Dự án có thay đổi so với chỉ tiêu chủ yếu đã được Quốc hội thông qua. Theo đó, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư (TMĐT) Dự án từ 22.938 tỷ đồng xuống 19.207,504 tỷ đồng (giảm 3.730,496 tỷ đồng so với sơ bộ tổng mức đầu tư 22.938 tỷ đồng tại Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội và giảm 3.648,496 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư 22.856 tỷ đồng tại Quyết định số 1487/QĐ-TTg ngày 06/11/2018 của Thủ tướng Chính phủ).

So với TMĐT được duyệt tại Quyết định số 1487/QĐ-TTg ngày 06/11/2018, chi phí xây dựng hạ tầng các khu tái định cư giảm 1.864,135 tỷ đồng; chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giảm 1.859,1 tỷ đồng; chi phí tái lập hạ tầng ngoài ranh giới Cảng hàng không tăng 74,739 tỷ đồng. Điều chỉnh giảm 82ha diện tích đất thu hồi xuống còn 5.317,35ha. Trong đó, diện tích đất của Dự án Cảng HKQT Long Thành là 5.000ha; diện tích đất khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn là 284,7ha (tăng 2,35ha). Tăng diện tích đất tái lập hạ tầng ngoài ranh giới Cảng hàng không 32,65ha; giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97ha và giảm diện tích đất khu nghĩa trang 20ha.

Thời gian thực hiện dự án cũng được Chính phủ đề nghị điều chỉnh đến hết năm 2024, nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý và hoàn thành việc xây dựng đối với các khu vực điều chỉnh theo quy hoạch của các dự án thành phần. Vẫn trong nội dung điều chỉnh, Chính phủ xin bổ sung việc bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Lý giải đề xuất này, Chính phủ thông tin, quá trình triển khai công tác thu hồi đất và xét bố trí tái định cư phát sinh nhiều trường hợp đặc biệt là hộ phụ phải bố trí tái định cư (tăng 1.549 hộ phụ so với quy hoạch được duyệt), do đó UBND tỉnh Đồng Nai đã chủ động điều chỉnh quy hoạch Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn nhằm bảo đảm đủ bố trí tái định cư cho các hộ dân, đặc biệt là các hộ phụ.

Quang cảnh phiên họp

Sau khi điều chỉnh quy hoạch, UBND tỉnh Đồng Nai nhận thấy số lô sau điều chỉnh quy hoạch bảo đảm có thế bố trí tái định cư cho các hộ dân thuộc 2 tuyến đường kết nối T1 và T2 vào Cảng HKQT Long Thành do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam làm Chủ đầu tư. UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị bố trí tái định cư các hộ dân thuộc Tuyến đường T1 và T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn để kịp tiến độ đầu tư 2 tuyến giao thông kết nối. Hội đồng thẩm định Nhà nước cũng đã có ý kiến kiến thống nhất kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội thông qua nội dung này.

Các nội dung điều chỉnh, theo Chính phủ, đã được UBND tỉnh Đồng Nai rà soát, tính toán, phê duyệt, cam kết bảo đảm phù hợp với quy định tại Điều 6 Nghị định 10/2021/NĐ-CP, Thông tư số 12/2021/TT-BXD và quy định pháp luật liên quan. Đối với việc cho phép sử dụng ngân sách địa phương để hoàn trả ngân sách Trung ương phần chi phí bồi thường GPMB Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn để được giao quản lý, sử dụng phần diện tích đất này, Chính phủ trình Quốc hội xem xét và giao UBND tỉnh Đồng Nai quản lý, sử dụng phần diện tích đất nêu trên theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật khác có liên quan.

Qua thẩm tra, các ý kiến tại phiên họp đều ủng hộ sự cần thiết điều chỉnh các nội dung trên nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc giải ngân, thanh toán các hạng mục đã triển khai và trả tiền đền bù giải phóng mặt bằng cho dân. Tuy nhiên, thẩm quyền điều chỉnh vẫn còn có ý kiến khác nhau, trong đó loại ý kiến thứ nhất cho rằng việc điều chỉnh các nội dung như trên của Dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ theo quy định tại Luật Đầu tư công vì không làm tăng tổng mức đầu tư Dự án.

Loại ý kiến thứ hai cho rằng mặc dù việc điều chỉnh Dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ theo quy định của Luật Đầu tư công, nhưng do các nội dung đề nghị điều chỉnh làm thay đổi nội dung tại khoản 2 và khoản 3 Điều 1 của Nghị quyết số 53/2017/QH14 , nên Chính phủ cần trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14, trước khi Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt điều chỉnh Dự án theo quy định của Luật Đầu tư công.

Nhận thấy việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua việc điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án là cần thiết, thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc đưa nội dung này vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6, không cần ban hành một Nghị quyết riêng về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14.

Liên quan đến điều chỉnh diện tích thu hồi đất, Chính phủ đề xuất giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97 ha, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đặc biệt lưu ý về việc sử dụng ngân sách địa phương để hoàn trả ngân sách Trung ương phần chi phí bồi thường GPMB Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn và giao cho địa phương quản lý, sử dụng diện tích đất đã thu hồi nhưng nay đề xuất không thực hiện đầu tư nói trên.

"Giả sử sau này sử dụng đất cho nhà ở thương mại chẳng hạn thì người dân bị thu hồi sẽ có ý kiến, khó mà thuyết phục được người dân và đại biểu, cần hết sức cân nhắc. Sửa Luật Đất đai là để giảm khiếu kiện mà làm thế này có giảm được không" - ông Thanh nêu vấn đề.