(CAO) Tỷ lệ chủ tịch UBND và người đại diện của UBND không tham gia đối thoại, không tham gia phiên tòa còn cao và có xu hướng ngày càng tăng qua các năm.
Khẳng định trên được rút ra qua thực tiễn triển khai thi hành Luật Tố tụng hành chính năm 2015 vừa được Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long gửi đến đại biểu Quốc hội trong báo cáo kết quả thực hiện các nghị quyết về chất vấn.
Một trong những yêu cầu của việc ban hành Luật Tố tụng hành chính năm 2015 là tăng cường hơn nữa trách nhiệm của chính quyền các cấp trong việc tham gia tố tụng, giải quyết khiếu kiện của người dân đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính.
Tuy nhiên, từ cuối năm 2018, sau giám sát, Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội đã chỉ ra, nhiều chủ tịch tỉnh, UBND tỉnh không những đã "lười" đến toà mà còn chây ì trong thi hành án hành chính.
Thời điểm đó Chính phủ cũng nhận định, tỷ lệ chủ tịch UBND và người đại diện của UBND không tham gia phiên toà có xu hướng ngày càng tăng qua các năm, năm 2017 tăng gấp 3 lần so với trước khi thực hiên luật tố tụng hành chính 2015.
Cụ thể, năm 2015 là 10,71%; năm 2016 là 21,93 % và đến 2017 tăng đến 31,69%.
Đến năm 2018 Thủ tướng có yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan hành chính, công chức khi có quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện phải thực hiện nghiêm túc Luật Tố tụng hành chính, tham gia phiên tòa, tranh tụng, đối thoại, thi hành các bản án hành chính đã có hiệu lực pháp luật theo đúng quy định.
Nhưng thống kê từ 1/10/2019 đến 31/3/2020, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết tòa án nhân dân các cấp đã chuyển giao cho cơ quan thi hành án dân sự 1.368 bản án, quyết định về vụ án hành chính.
Ngoài ra còn có 324 bản án, quyết định từ kỳ trước chuyển sang có nội dung tiếp tục theo dõi. Kết quả thi hành xong 138 việc và đang tiếp tục thi hành 441 việc.
Số lượng án hành chính đã có hiệu lực nhưng chưa được thi hành xong còn nhiều có lý do từ việc một số Chủ tịch UBND và UBND chưa thực sự quan tâm, chưa xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu đối với công tác thi hành án hành chính.
Đáng chú ý, sự thiếu quan tâm này thể hiện từ khâu trước đó là quá trình xét xử tại toà.
"Tỷ lệ Chủ tịch UBND và người đại diện của UBND không tham gia đối thoại, không tham gia phiên tòa còn cao và có xu hướng ngày càng tăng qua các năm" - báo cáo nêu rõ.
Thậm chí, theo ông Long, có những địa phương, sau khi Luật Tố tụng hành chính năm 2015 có hiệu lực thi hành, Chủ tịch UBND làm văn bản ủy quyền thường xuyên cho Phó chủ tịch tham gia tố tụng, sau đó Phó chủ tịch cũng chưa tham gia bất kỳ phiên đối thoại hoặc phiên tòa nào.
Có những địa phương, sau khi nhận được thông báo thụ lý vụ án của Tòa án, Chủ tịch UBND hoặc Phó Chủ tịch UBND được ủy quyền có văn bản gửi Tòa án đề nghị được vắng mặt trong tất cả các hoạt động tố tụng mà Tòa án triệu tập.
Tại một số địa phương, với phạm vi quản lý, điều hành lớn (như Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh), lãnh đạo UBND các cấp rất khó sắp xếp lịch làm việc theo giấy triệu tập của Tòa án để tham gia tất cả các giai đoạn của các vụ án hành chính.