Dưới chỉ lên, trên chỉ xuống
Khẳng định công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo còn nhiều hạn chế, đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) cho rằng nguyên nhân là do một số nơi chính quyền chưa quan tâm đúng mức tới việc này, khi phát sinh khiếu nại, tố cáo chưa làm hết trách nhiệm, chưa xem xét, giải quyết từ cơ sở.
“Thậm chí có hiện tượng cán bộ thách thức người dân khiếu kiện nên có nhiều việc khiếu nại, tố cáo vượt cấp” - ông Tám phản ánh và đề nghị Chính phủ đánh giá sâu thêm về tình trạng này.
Qua thực tiễn, ông Tám lưu ý, nếu vụ việc khiếu nại, tố cáo được xem xét, giải quyết kịp thời, đúng chính sách pháp luật, có tình, có lý ngay từ đầu thì người dân đồng tình, chấp thuận. Ngược lại, vụ việc sẽ trở nên phức tạp và vượt cấp.
Tán thành với dự báo của Chính phủ về tình hình khiếu kiện của người dân trong thời gian tới vẫn diễn biến phức tạp, đại biểu Tám yêu cầu các cấp chính quyền cần hết sức coi trọng sự đối thoại trong giải quyết khiếu nại, tố cáo.
“Qua đối thoại sẽ mang lại cho người dân thông tin đầy đủ và chính xác hơn, đồng thời cũng hiểu rõ hơn thái độ thiện chí của các bên, góp phần quan trọng trong việc tìm ra giải pháp có tính đồng thuận cao để giải quyết một cách thuyết phục và khả thi nhất” - ông Tám nêu quan điểm.
Vẫn theo đại biểu Tám, đối thoại phải được coi như một nguyên tắc trong quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo, và phải được thực hiện một cách nghiêm túc, cầu thị, chứ không phải làm theo kiểu chiếu lệ, cho xong chuyện.
Đại biểu Huỳnh Thanh Phương
Nhìn nhận tiếp công dân là khâu quan trọng trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) nói làm tốt công tác này là một trong những giải pháp hữu hiệu, góp phần tích cực giải quyết các bức xúc, tâm tư, nguyện vọng của người dân ngay từ cơ sở.
Tuy nhiên, từ thực tế giám sát, đại biểu Phương phản ánh việc lắng nghe, kiến nghị, phản ánh trong công tác tiếp dân còn bất cập.
“Dù quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đã được ban hành tương đối đầy đủ và chặt chẽ nhưng quy định trình tự, thủ tục về tiếp thu, giải quyết kiến nghị, phản ánh của người dân chưa được ban hành” - ông Phương thông tin và cho rằng điều này dẫn đến tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm của các cơ quan với nhau hoặc giải quyết không tới nơi, tới chốn hay hướng dẫn sai địa chỉ.
“Dưới chỉ lên trên, trên chỉ xuống dưới, mất thời gian, lòng vòng, làm bức xúc của người dân thêm gia tăng” - đại biểu Phương nêu rõ và đề nghị Chính phủ chỉ đạo ban hành các quy định của pháp luật để kịp thời khắc phục lỗ hổng này.
Nếu cán bộ bớt vô cảm…
Cũng nói về những tồn tại, hạn chế trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, đại biểu Nguyễn Văn Pha (Nam Định) chỉ rõ nguyên nhân không chỉ thuộc về trách nhiệm của các cơ quan Trung ương mà có trách nhiệm rất lớn của chính quyền một số địa phương.
Dẫn lại câu chuyện đi kiểm tra một vụ việc cụ thể “tồn tại rất dai dẳng, lâu dài về thi hành án dân sự” ở một tỉnh phía Nam, ông Pha cho biết, dù đã có rất nhiều văn bản của các cơ quan chức năng ở Trung ương gửi chính quyền địa phương, cơ quan thi hành án dân sự địa phương yêu cầu sớm giải quyết dứt điểm nhưng vẫn không được thực hiện.
“Lý do duy nhất địa phương nêu ra là vì người phải thi hành án đó là một ông cụ năm đó 80 tuổi, lúc nào cũng tự thủ mấy can xăng ở trong nhà và nói nếu cưỡng chế sẽ đốt. Nhưng khi hỏi chính quyền, mặt trận, đoàn thể địa phương, anh em đều nói thực ra nếu quyết tâm vẫn làm được” - đại biểu Pha kể.
Trở lại tỉnh làm việc với Ban chỉ đạo thi hành án dân sự tỉnh, ông Pha nêu vấn đề ra và yêu cầu sớm giải quyết, nhưng được một vị Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng ban chỉ đạo thi hành án dân sự “khất” với lý do “kỳ này đang tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp, tiến đến Đại hội Đảng toàn quốc”.
Thế nhưng ngay cả khi Đại hội Đảng các cấp đã qua, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII cũng xong, vị Phó Chủ tịch đó cũng đã lên vị trí rất cao ở tỉnh rồi nhưng bản án vẫn không thi hành. Và thực tế, theo ông Pha, vụ việc cho đến cuối năm 2016 vẫn chưa được giải quyết.
“Thực sự nếu chúng ta có ý thức phục vụ nhân dân, bớt vô cảm đi, hãy coi những khó khăn của người dân như khó khăn của người nhà mình thì chắc vụ việc không thể tồn tại lâu như thế” - ông Pha xót xa và yêu cầu trong văn bản của Thanh tra Chính phủ, Ban Dân nguyện cần có kiến nghị đậm nét về trách nhiệm của chính quyền địa phương.
Cũng không hài lòng về chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) thông tin, qua làm việc một số nơi, tiếp xúc với các nhóm cử tri người dân đã bày tỏ sự không hài lòng về cách tiếp dân, cách xử lý của cán bộ.
Ông Nhưỡng cho biết đã nhận được lá đơn của cử tri phản ánh việc một vị Chủ tịch tỉnh tiếp người khiếu kiện đúng 9 phút, sau đó bận… đi nhậu. “9 phút với một việc mà mấy năm trời người ta theo đuổi” - ông Nhưỡng day dứt.
Cho rằng người đứng đầu giải quyết sẽ không có tái khiếu nại, đại biểu Nguyễn Bắc Việt (Ninh Thuận) yêu cầu phải xác định trách nhiệm của người đứng đầu trong việc giải quyết khiếu tố của người dân.
“Đã có nhiều trường hợp chỉ có người đứng đầu trực tiếp giải quyết thì không còn đơn thư khiếu nại lần thứ hai. Chỉ có người đứng đầu giải quyết là xong luôn, đơn thư không còn gửi lên nữa, khắc phục tình hình đơn thư kéo dài” - ông Việt gợi ý giải pháp.
Tiếp công dân, theo ông Việt, là phải làm sao để cho người dân thấy như nhà của mình. “Để dân run và sợ thì không nên một tý nào” - ông Việt nói và nhấn mạnh cách thức và vị trí ngồi của người tiếp công dân cũng nên xử lý một cách thể hiện cho được gần dân, đừng thể hiện quan cách với dân.