Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV, sáng 23-5, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022 của Chính phủ.
Tại báo cáo này, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc nhận định, cải cách thể chế về đầu tư công tiếp tục được hoàn chỉnh nâng cao hiệu lực công tác quản lý hoạt động đầu tư và sử dụng vốn đầu tư công, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai dự án, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công.
Kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong lập, thẩm định, phê duyệt dự toán, quyết toán, quản lý, sử dụng kinh phí ngân sách Nhà nước, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương, tổng số tiết kiệm kinh phí, vốn Nhà nước năm 2022 là 53.887 tỷ đồng (trong đó tiết kiệm chi thường xuyên được khoảng 716,9 tỷ đồng).
Đặc biệt, kết quả của việc tiết kiệm do thực hiện cơ chế khoán chi, giao quyền tự chủ tài chính của các bộ ngành, địa phương năm 2022 là 3.494 tỷ đồng, một số đơn vị có kết quả cao như: Hà Nội là 1.173 tỷ đồng, TPHCM là 1.220 tỷ đồng...
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí
Về mua sắm, sử dụng phương tiện, thiết bị làm việc của cơ quan, tổ chức trong khu vực nhà nước; quản lý, sử dụng tài sản công, hệ thống các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã được ban hành tương đối đồng bộ. Từ đó, tạo cơ sở pháp lý để quản lý chặt chẽ, sử dụng tiết kiệm tài sản công. Công tác quản lý, mua sắm tài sản công tại các bộ, ngành và địa phương năm 2022 tiếp tục chuyển biến, đảm bảo chặt chẽ, tiết kiệm.
Theo Bộ trưởng Phớc trong năm 2022, ngành thanh tra cả nước đã triển khai 8.514 cuộc thanh tra hành chính và 222.629 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành; phát hiện vi phạm về kinh tế 85.998 tỷ đồng, 8.777 ha đất; kiến nghị thu hồi về ngân sách Nhà nước 26.654 tỷ đồng và thu hồi 574 ha đất.
Ngành thanh tra đã tập trung đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện 8.371 kết luận thanh tra và các quyết định xử lý sau thanh tra, thu hồi 3.440 tỷ đồng, 32 ha đất; xử lý hành chính đối với 4.052 tổ chức, 9.297 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 132 vụ, 181 đối tượng…
Dù vậy, ông Phớc nhìn nhận, công tác lập kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước của một số dự án chưa sát với khả năng thực hiện; tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công còn thấp so với kế hoạch được giao, đặc biệt là nguồn vốn Quốc hội bổ sung cho chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, chưa tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Trình bày Báo cáo thẩm tra về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022 tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ và đánh giá cao sự chủ động, quyết tâm của Chính phủ, các Bộ, ngành địa phương để đạt được những kết quả tích cực trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022.
Chính phủ đã thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nhất là trong quản lý, sử dụng ngân sách Nhà nước; tiết kiệm triệt để chi ngân sách Nhà nước, cắt, giảm các khoản chi chưa thực sự cần thiết để bổ sung nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch COVID-19 và thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều Bộ, ngành, địa phương có số kinh phí tiết kiệm cao như: Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tài chính, tỉnh Vĩnh Phúc, tỉnh Bình Dương...
Trong năm 2022, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công ước đạt 93,42% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công trong lĩnh vực giao thông cơ bản được khắc phục, tốc độ giải ngân cao hơn bình quân cả nước, tiết kiệm trên 8.546 tỷ đồng...
Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh báo cáo thẩm tra
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cũng đánh giá, việc lập dự toán ngân sách nhà nước chưa sát thực tế; quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước còn một số hạn chế; số chi chuyển nguồn lớn làm lãng phí và giảm hiệu quả sử dụng nguồn vốn.
Theo ông Mạnh, nhiều lãng phí trong quản lý, sử dụng nguồn lực đầu tư như việc lập kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước chưa sát với khả năng thực hiện dẫn đến tình trạng “vốn chờ dự án đủ thủ tục”.
Tương tự, ông Mạnh chỉ ra, việc phân bổ, giao vốn đầu tư công trung hạn cũng chưa đảm bảo tiến độ; chất lượng chuẩn bị dự án thấp…
Vẫn theo ông Mạnh, dù Nghị quyết số 43 năm 2022 của Quốc hội ban hành nhiều chính sách, giải pháp nhằm mục tiêu nâng cao năng lực phòng, chống dịch Covid-19, phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng, nhưng việc chậm ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết; dự báo, tính toán nhu cầu hỗ trợ trong quá trình xây dựng một số chính sách chưa sát thực tế; công tác tổ chức thực hiện một số chính sách chậm, kết quả không đạt như dự kiến.
Gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh thông qua hệ thống ngân hàng thương mại có kết quả triển khai thấp. Việc triển khai, giải ngân vốn đầu tư các dự án quan trọng quốc gia chậm, nhiều tồn tại, khó khăn, vướng mắc, làm lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu tăng trưởng, giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.
Đề cập đến việc quản lý, sử dụng trụ sở làm việc, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách dẫn quan điểm của cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ báo cáo, đánh giá việc bố trí, sử dụng tài sản công là đất đai, trụ sở làm việc của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước, trong đó có việc bàn giao trụ sở cũ của các cơ quan Trung ương được bố trí địa điểm, hoàn thành việc xây dựng và đã chuyển đến làm việc tại trụ sở mới.
Việc này, Bộ trưởng Phớc cho biết, đến ngày 31-12-2022, trên cơ sở đề xuất của các bộ, ngành, địa phuơng, Bộ Tài chính đã phê duyệt phuơng án sắp xếp lại, xử lý nhà đất theo thẩm quyền đối với 30.708 cơ sở nhà, đất của các bộ, cơ quan Trung ương, doanh nghiệp nhà nuớc.
Ông Phớc thừa nhận, công tác sắp xếp lại cơ sở nhà, đất của một số cơ quan, đơn vị, địa phuơng và doanh nghiệp nhà nuớc còn chậm. Qua kết quả giám sát của Quốc hội về việc sáp nhập đơn vị hành chính cho thấy việc sắp xếp nhà đất của nhiều bộ, cơ quan Trung ương và địa phương còn chậm, gây lãng phí.