Với đa số phiếu tán thành, chiều 23/6, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn (Nghị quyết 85 sửa đổi).
Tại Nghị quyết được thông qua, Quốc hội thống nhất chỉ thực hiện lấy phiếu tín nhiệm tại HĐND cấp tỉnh, cấp huyện. Việc lấy phiếu tín nhiệm với cán bộ cấp xã đã được bỏ.
Lý giải, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, sự thay đổi này là theo ý kiến của đại biểu Quốc hội, nhằm thống nhất với phạm vi đối tượng lấy phiếu tín nhiệm theo Quy định 96 của Bộ Chính trị về lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng tiếp thu, giải trình dự thảo Nghị quyết
Với một số ý kiến đề nghị bổ sung đầy đủ các đối tượng do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn vào diện được lấy phiếu tín nhiệm (như thành viên hội đồng Quốc phòng - An ninh, thẩm phán TAND tối cao, phó trưởng ban của HĐND, Hội thẩm TAND cấp tỉnh, cấp huyện), ông Tùng thông tin, theo quy định hiện hành, tổng số những người giữ các chức vụ, chức danh do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn là khá lớn.
Vì thế, để bảo đảm hiệu quả thiết thực của việc lấy phiếu tín nhiệm, dự thảo nghị quyết chỉ xác định đối tượng thuộc diện được lấy phiếu tín nhiệm là những người giữ chức vụ có tầm ảnh hưởng quan trọng đến việc ban hành và thực thi chính sách hoặc người giữ chức vụ tại các cơ quan có vai trò lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động thường xuyên.
Đề cập đến quy định không lấy phiếu tín nhiệm đối với người mắc bệnh hiểm nghèo và không điều hành công tác từ 6 tháng trở lên, ông Tùng báo cáo, hiện còn có ý kiến khác nhau.
Theo đó, một số ý kiến đồng với dự thảo, song một số ý kiến lại đề nghị cần bám sát Quy định 96 của Bộ Chính trị về các trường hợp không lấy phiếu tín nhiệm để bảo đảm chặt chẽ, tránh bị lạm dụng.
“UBTVQH thấy rằng, lấy phiếu tín nhiệm là một kênh giám sát quan trọng của Quốc hội và HĐND. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm được sử dụng để đánh giá cán bộ, làm cơ sở cho công tác quy hoạch, điều động, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử, miễn nhiệm và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ. Quy định số 96 của Bộ Chính trị đã xác định cụ thể các trường hợp không thực hiện lấy phiếu tín nhiệm” – ông Tùng nêu.
Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý theo hướng quy định không lấy phiếu tín nhiệm đối với người đã có thông báo nghỉ công tác chờ nghỉ hưu hoặc được bổ nhiệm, bầu cử trong năm lấy phiếu tín nhiệm.
Điều này đồng nghĩa việc bỏ đề xuất không lấy phiếu tín nhiệm đối với người mắc bệnh hiểm nghèo.
Liên quan đến hệ quả của việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, Nghị quyết quy định, người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới hai phần ba (2/3) tổng số phiếu đánh giá "tín nhiệm thấp" thì có thể xin từ chức.
Trường hợp không xin từ chức thì UBTVQH trình Quốc hội, Thường trực HĐND trình HĐND tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất. Trường hợp một người đã được lấy phiếu tín nhiệm cùng một lần với nhiều chức vụ thì việc bỏ phiếu tín nhiệm được thực hiện một lần đối với các chức vụ đó.
Người được lấy phiếu tín nhiệm có từ hai phần ba (2/3) tổng số phiếu đánh giá "tín nhiệm thấp" trở lên thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình Quốc hội, HĐND tiến hành miễn nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất; trường hợp một người đã được lấy phiếu tín nhiệm cùng một lần với nhiều chức vụ thì thực hiện việc miễn nhiệm đối với tất cả các chức vụ đó.
Kết quả thông qua Nghị quyết 85 sửa đổi
Qua thảo luận về cơ chế xin từ chức, ông Tùng cho hay, có ý kiến đề nghị bổ sung thời gian xin từ chức theo quy định nói trên ngay trong dự thảo nghị quyết để có cơ sở thực hiện. Có ý kiến lại cho rằng, để bảo đảm tính nghiêm minh, trong trường hợp này nên trình Quốc hội, HĐND bỏ phiếu tín nhiệm luôn mà không cần qua bước cho từ chức.
Trong khi đó, đối với trường hợp người được lấy phiếu tín nhiệm mà có từ hai phần ba tổng số phiếu đánh giá "tín nhiệm thấp" trở lên thì cũng có ý kiến đề nghị nên có cơ chế cho họ chủ động xin từ chức, nếu không từ chức thì mới tiến hành việc miễn nhiệm.
Nêu quan điểm của UBTVQH, ông Tùng nói, Nghị quyết đã thể hiện nhất quán và đầy đủ tinh thần của Quy định 96 của Bộ Chính trị về việc sử dụng kết quả lấy phiếu tín nhiệm và yêu cầu tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Để phù hợp với phạm vi điều chỉnh, dự thảo nghị quyết không quy định quá chi tiết tất cả các trường hợp về xử lý hệ quả của việc lấy phiếu tín nhiệm cũng như thời hạn để người được lấy phiếu tín nhiệm xin từ chức mà nội dung này sẽ thực hiện theo các quy định khác có liên quan của Đảng và Nhà nước.