Toà án đặc khu không có quyền xét xử các vụ kiện hành chính

Đại biểu Thuỷ băn khoăn với quy định toà án đặc khu không được xét xử các vụ khiếu kiện hành chính

Theo dự luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc đang diễn ra sáng nay (23-5), mọi khiếu kiện của người dân đối với Chủ tịch UBND, HĐND toà án đặc khu không có quyền xét xử mà do toà án tỉnh thụ lý.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ, quy định này là bất cập, bởi lẽ, cùng với sự phát triển năng động của đặc khu số vụ khiếu kiện hành chính liên quan đến giải phóng mặt bằng, đất đai… sẽ gia tăng.

“Từ năm 2015 đến nay số lượng quyết định hành chính của Chủ tịch UBND, HĐND cấp huyện bị khiếu kiện tới toà tăng mạnh” – bà Thuỷ chỉ rõ và cho rằng việc dự luật chỉ tăng thẩm quyền cho toà án đặc khu với dự án dân sự, không tăng thẩm quyền với toà án hành chính là không phù hợp.

Đại biểu này cũng phân vân: “Toà án đặc khu có thẩm quyền giải quyết vụ việc liên quan tới bắt giữ máy bay quốc tế - loại vụ việc rất phức tạp, trong khi lại không có quyền xử lý khiếu kiện hành chính với Chủ tịch UBND, HĐND hành chính đồng cấp với mình”.

Chưa kể, quy định này chưa tiết kiệm chi phí tối đa đi lại của nhà đầu tư, người dân. “Cả 3 đặc khu đều cách xa trung tâm tỉnh, xa nhất là Phú Quốc. Nếu bản án sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị thì bản án phúc thẩm giải quyết trong khi cả nước chỉ có 3 toà án cấp cao đặt tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng, như thế sẽ rất khó khăn cho người dân, nhà đầu tư”, đại biểu Thuỷ nêu rõ.

Khác với giải quyết vụ án dân sự có thể uỷ quyền cho luật sư tham gia, Điều 60 Luật Tố tụng hành chính quy định Chủ tịch UBND trực tiếp tham gia vào toàn bộ quá trình xử lý vụ án, nếu uỷ quyền thì chỉ được uỷ quyền cho Phó chủ tịch. Hiện quy định này đang được đề xuất sửa đổi vì lý do quá... neo người. Nếu lên tỉnh tham gia đầy đủ các phiên toà sẽ ảnh hưởng tới điều hành ở địa phương, ko tham dự đủ tại toà sẽ ảnh hưởng tới đối thoại, làm tăng búc xúc của người dân.

So sánh giữa hành pháp và tư pháp, bà Thuỷ nói vẫn còn khoảng cách lớn. Hiện có 44 thẩm quyền thuộc tỉnh, 21 thẩm quyền từ Bộ, 8 thẩm quyền của Thủ tướng, trong khi đó cơ quan tư pháp ở đặc khu không có quyền giải quyết khiếu kiện với Chủ tịch UBND, HĐND đồng cấp với mình thì sẽ vẫn tái diễn hiện tượng dồn án lên trên.

Vì những lý do trên, đại biểu Thuỷ đề nghị Quốc hội giao cho cơ quan tư pháp ở đặc khu có thẩm quyền giải quyết khiếu kiện Chủ tịch UBND, HĐND đồng cấp, để tạo điều kiện cho người dân tiếp cận công lý.