Sáng 2/7/2021, Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 TPHCM tổ chức họp giao ban trực tuyến về tình hình dịch bệnh.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong chủ trì cuộc họp.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình phát biểu tại cuộc họp
Tiếp tục ghi nhận 42 ca qua khám sàng lọc tại 15 bệnh viện
Báo cáo tại cuộc họp cho biết, từ ngày 27/4 đến 18 giờ ngày 01/7 TPHCM đã ghi nhận 4.345 ca nhiễm trong cộng đồng được Bộ Y tế công bố.
Có 16 bệnh nhân tử vong, chiếm tỷ lệ 0,38%.
Từ 06 giờ ngày 01/7 đến 06 giờ ngày 02/7, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP ghi nhận 533 ca nghi nhiễm SARS-CoV-2. Trong đó, 460 trường hợp tại khu cách ly, khu phong tỏa, cách ly tại nhà đều xác định được nguồn nằm trong các chuỗi lây nhiễm trước đó; 02 trường hợp phơi nhiễm, là dân quân trực khu phòng tỏa ở quận 5 và TP.Thủ Đức; 42 trường hợp phát hiện khi khám sàng lọc tại 15 bệnh viện.
Từ 26/5 đến hết ngày 30/6/2021, qua rà soát số liệu, TP đã lấy 1.408.106 mẫu xét nghiệm PCR (tại các khu cách ly, khu phong tỏa, các tòa nhà, khu dân cư, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao...).
Trong đó: Tiếp xúc gần (F1): 24.458 mẫu (23.599 mẫu âm tính, 859 mẫu chờ kết quả); tiếp xúc với tiếp xúc gần (F2): 202.834 mẫu (171.210 âm tính, 31.615 đang chờ kết quả); tiếp xúc khác và mở rộng xét nghiệm: 1.180.814 mẫu (898.606 mẫu âm tính, 282.208 mẫu (gộp 10) chờ kết quả).
Về test nhanh, đã sử dụng 128.520 test, cấp sẵn cho các quận huyện 169.055 test.
Hiện nay đang chuẩn bị kế hoạch sử dụng test nhanh, từ 100.000 – 200.000 test 1 ngày (sử dụng trong các đơn vị y tế và thí điểm tại các khu công nghiệp). Đơn giá test nhanh trong nước và nhập khẩu từ 135.000 – 180.000/test.
Diễn biến các chuỗi lây nhiễm lớn
Chuỗi dịch tại nhà máy Công ty Nidec Sankyo ở Khu công nghệ cao, TP Thủ Đức: Có 01 trường hợp dương tính qua khám bệnh tại Bệnh viện Quân dân y miền Đông vào ngày 28/6; ngành y tế khoanh vùng, truy vết và lấy mẫu xét nghiệm cho 2.800 công nhân làm việc ca ngày. Những lao động làm ca đêm được yêu cầu cách ly tại nhà để y tế tới lấy mẫu.
Chuỗi dịch tại công ty có trụ sở ở tòa nhà trong hẻm 42 đường Ung Văn Khiêm, phường 25, quận Bình Thạnh: Sau khi ghi nhận một nhân viên làm tại công ty có dấu hiệu ho, sốt và làm xét nghiệm, kết quả test nhanh dương tính với COVID-19, sáng 28/6, 81 nhân viên công ty liên hệ Bệnh viện FV, thuê xe tới bệnh viện xét nghiệm. Kết quả xác định có tất cả 20 ca dương tính.
Chuỗi dịch phát hiện tại Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch: Ngày 30/6 ghi nhận có 25 ca COVID-19 tại Bệnh viện gồm 17 bệnh nhân và 8 thân nhân, đều thuộc khu B - nơi đang điều trị bệnh nhân lao kháng thuốc và HIV. nguồn lây có thể xuất phát từ bên ngoàit hông qua một người nuôi bệnh mắc COVID-19 trú tại Bình Tân, địa phương đang có nhiều ổ dịch
Chuỗi cửa hàng Satra Food (địa chỉ 20-22 Châu Văn Liêm, Phường 10, Quận 5): Ngày 26/06phát hiện bệnh nhân dương tính qua tầm soát. Từ đó ghi nhận tổng cộng 10 ca dương tính, gồm 02 người nhà, 05 người là các nhân viên cửa hàng và 03 người là người nhà của nhân viên cửa hàng. Ngày gần nhất ghi nhận ca mắc mới là ngày 28/06/2021.
Chuỗi liên quan chợ đầu mối Hóc Môn - chợ Sơn Kỳ - chợ Tân Hương:
+ Chợ đầu mối Hóc Môn: tổng cộng 58 ca xác định. Ngày 12/6/2021, phát hiện 01 trường hợp do khám sàng lọc tại Bệnh viện đa khoa Tâm trí. Từ 17/6 đến 26/6, phát hiện 44 ca dương tính là tiểu thương của chợ, người lấy hàng từ chợ này về bán lẻ ở chợ khác và người nhà của các ca bệnh. Ngày ghi nhận ca mới nhất là ngày 27/6/2021.
+ Chợ Sơn Kỳ, Tân Phú: Ngày 19/6, từ 04 tiểu thương của chợ Sơn Kỳ (trong đó có 03 tiểu thương có đến chợ đầu mối Hóc Môn lấy hàng), tầm soát diện rộng phát hiện tổng cộng 44 tiểu thương chợ, 13 người nhà và 26 người sống trong khu vực chợ và 07 người từ khu vực khác đến chợ Sơn Kỳ để mua hàng. Tổng cộng 91 ca xác định. Ngày ghi nhận ca mới nhất là ngày 28/6/2021 trong khu phong tỏa.
+ Chợ Tân Hương, Tân Phú: sáng 25/6 phát hiện 01 trường hợp tiểu thương bán trái cây tại chợ Tân Hương, lấy hàng tại chợ đầu mối Hóc Môn, tự khai báo y tế ngày 24/6 theo thông tin của HCDC và được lấy mẫu xét nghiệm. Chưa ghi nhận thêm ca mắc mới.
Chuỗi liên quan chợ Bình Điền, Quận 08: Phát hiện 01 bệnh nhân là bốc xếp tại chợ Bình Điền, ngày 16/6 qua tầm soát bệnh nhân tại bệnh viện Nguyễn Trãi. Đến nay ghi nhận tổng cộng 56 ca xác định (bao gồm 02 bốc xếp chợ cá, 08 tiểu thương, 13 người mua hàng, 32 người nhà). Ngày gần nhất ghi nhận ca mắc là ngày 28/6 trong khu phong tỏa.
Chuỗi vựa ve chai Đề Thám, quận 1: Ngày 15/6/2021, bệnh viện Nguyễn Trãi tầm soát, phát hiện 01 bệnh nhân là người lượm ve chai tại số 1, Đề Thám, quận 1. Từ bệnh nhân này, đến nay đã có có 145 ca xác định đều là những người thu lượm ve chai, ngoài ca chỉ điểm phát hiện tại bệnh viện Nguyễn Trãi còn có 02 người được phát hiện tại bệnh viện Phục hồi chức năng và điều trị bệnh nghề nghiệp, 01 ca tại bệnh viện huyện Nhà Bè, 01 ca tại bệnh viện Quận 02. Ca cuối cùng ghi nhận vào ngày 28/6/2021.
Chuỗi liên quan Công ty Lạc Tỷ An Lạc, Bình Tân: Từ 02 bệnh nhân đến khám sàng lọc tại Bệnh viện Gia An 115 ngày 21/06/2021 (bao gồm 01 nhân viên công ty và 01 người nhà đi cùng). Từ đó phát hiện tổng cộng 91 ca xác định (trong đó có 63 nhân viên công ty, 28 người nhà). Ngày gần nhất ghi nhận ca bệnh là ngày 28/6/2021 tại khu cách ly.
Biến chủng Delta có khả năng giảm hiệu quả bảo vệ của vắc xin
Do tác nhân gây bệnh là chủng vi rút Delta có đặc tính lây nhiễm mạnh nên đợt dịch này đã bùng phát và lây lan trong gia đình, hàng xóm, nơi làm việc (đặc biệt là các tòa nhà văn phòng, cơ sở sản xuất thực phẩm đông lạnh).
Biến thể này được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xem là có khả năng lây lan nhanh, có khả năng giảm hiệu quả bảo vệ của vắc xin. Theo đó, trong khi một người mắc bệnh chủng cũ trung bình sẽ lây cho 2-4 người khác thì chủng biến thể Alpha (B.1.1.7, phát hiện đầu tiên ở Anh và hiện đã được ghi nhận ở 170 quốc gia) có thể lây cho đến 7 người khác, còn chủng biến thể Delta ước tính có thể lây nhiễm nhiều hơn biến thể Alpha từ 40-60%.
Thành phố đang trải qua 2 đợt dịch từ ngày 26/5 đến 14/6 với sự bùng phát của chuỗi dịch điểm nhóm truyền giáo Phục Hưng và từ 15/6 đến nay với nhiều chuỗi dịch trong cộng đồng.
Từ ngày 15/6/2021 các ca bệnh chủ yếu ở khu nhà trọ, cụm dân cư, cơ sở sản xuất trong khu công nghiệp, tòa nhà văn phòng là nơi có môi trường chật hẹp hoặc thông khí kém đồng thời nhiều tiếp xúc gần nên dễ dàng lây lan, với yếu tố thuận lợi là chủng vi rút Delta. Đây là những khu vực nguy cơ cao có thể phát tán dịch bệnh ra cộng đồng và khu công nghiệp, bệnh viện.
Sự lây lan của những chuỗi bệnh liên quan đến các chợ cho thấy việc giao lưu, tiếp xúc trong các chợ đầu mối, chợ truyền thống hiện nay không đảm bảo an toàn phòng chống dịch. Mật độ giao lưu đông, việc mang khẩu trang, khoảng cách và khử khuẩn không đảm bảo.
Hiện nay tình hình dịch còn diễn biến phức tạp trên địa bàn TP. Các ca nhiễm trong cộng đồng vẫn tiếp tục được phát hiện từ các trường hợp có triệu chứng đến khám ở các cơ sở khám, chữa bệnh. Mỗi ngày có từ 25 - 62 ca khám phát hiện qua khám sàng lọc, tổng cộng đã có 530 trường hợp phát hiện trong bệnh viện. Đây là những ca chỉ điểm từ đó tiến hành truy vết lại các ổ dịch ở các khu nhà trọ, cơ sở sản xuất, chợ đầu mối….
Diễn biến dịch bệnh rất khó lường và khả năng tiếp tục tăng
Nhận định tình hình dịch trên địa bàn TPHCM, Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng diễn biến dịch bệnh vẫn rất khó lường và khả năng tiếp tục tăng. Phạm vi không chỉ trong TPHCM mà lan rộng ra các tỉnh thành lân cận.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, vẫn còn một số vấn đề cần khắc phục trong tổ chức lấy mẫu xét nghiệm diện rộng, phân phối và sử dụng test nhanh… Bên cạnh đó, lực lượng thực hiện công tác truy vết và lấy xét nghiệm bị phân tán nên chưa phát huy hiệu quả cao nhất. Tại một số khu cách ly, khu phong tỏa cũng còn một số hạn chế trong phòng, chống dịch bệnh.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn phát biểu tại cuộc họp
Trên cơ sở thực tế đó, Bộ Y tế khuyến cáo các địa phương sử dụng test nhanh hợp lý để đảm bảo truy vết nhanh, khoanh vùng phong tỏa sớm. Hiện nay con số sử dụng test nhanh còn rất hạn chế (sử dụng khoảng 128.000 trong tổng số 222.000 test nhanh).
Về công tác xét nghiệm cần tuân thủ giãn cách theo Chỉ thị số 10 của UBND TP, chia ca hợp lý, tránh tụ tập đông người, ảnh hưởng đến phòng chống dịch; cần thiết có thể triển khai lấy mẫu xét nghiệm ngay tại các ngõ dân cư.
Tại các khu cách ly, khu vực phong tỏa nên có đội ngũ dự bị để sẵn sàng lấy mẫu xét nghiệm khi cần, đảm bảo trả kết quả đúng hẹn.
Những đơn vị truy vết chỉ tập trung vào công tác truy vết để đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ trong trường hợp dịch lan rộng, lan nhanh trên diện rộng.
Bên cạnh sử dụng hệ thống giám sát cộng đồng bằng xét nghiệm PCR mẫu gộp 10, 15 với sự hỗ trợ của Vingroup, địa phương cũng cần tăng cường lực lượng y tế để đảm bảo test nhanh có hiệu quả và truy vết kịp thời.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cũng cho biết, sáng nay 100.000 liều vắc xin đã về tới sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Y tế dự kiến ưu tiên phân bổ số lượng lớn cho TPHCM. Việc triển khai tiêm vắc xin diện rộng cần có kế hoạch cụ thể, an toàn cho người dân.
Các quận, huyện căn cứ tình hình, cần thiết thì đề xuất áp dụng Chỉ thị 16
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Phan Văn Mãi đề nghị các quận, huyện, TP.Thủ Đức rà soát các khu vực, địa điểm cần thiết áp dụng Chỉ thị 16 của Thủ tướng thì xin ý kiến của Ban chỉ đạo phòng chống dịch COVID-19 TP.
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Phan Văn Mãi phát biểu tại cuộc họp
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy khẳng định, quan trọng nhất vẫn là sự phối hợp hiệu quả giữa các lực lượng trong từng khâu, nhất là công tác xét nghiệm kết hợp với test nhanh kháng nguyên. Kế hoạch xét nghiệm tầm soát diện rộng đặt mục tiêu 5 triệu mẫu xét nghiệm để nhanh chóng xác định F0. Tuy nhiên việc tổ chức nên phân chia thời gian cụ thể để công tác xét nghiệm đầy đủ, an toàn, tránh chạy đua với số lượng, thành tích.
Liên quan đến kỳ thi tốt nghiệp THPT trên địa bàn, ông Phan Văn Mãi đề nghị các lực lượng, sở ngành rà soát lại công tác chuẩn bị, không chỉ xét nghiệm tầm soát mà còn khử khuẩn, giãn cách… đặc biệt là chủ động và tăng cường công tác truyền thông về đảm bảo điều kiện an toàn cho kỳ thi để phụ huynh và học sinh nắm bắt thông tin và yên tâm hơn.
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cho rằng, cuộc chiến với dịch bệnh vẫn còn rất khó khăn, đòi hỏi sự tập trung cao độ và nỗ lực lớn nhất của toàn hệ thống chính trị, của chính quyền và người dân TPHCM cùng với việc thực hiện tốt, đồng đều các biện pháp.
Phấn đấu, quyết tâm đến cuối tháng 7/2021, dịch bệnh giảm rõ, giảm sâu và đến tháng 8/2021 có thể khống chế dịch bệnh.
Phó Thủ tướng yêu cầu rà soát lại các Bộ tiêu chí an toàn phòng chống dịch của tất cả các lĩnh vực, khu vực, địa điểm để cập nhập và triển khai hiệu quả trong tình hình mới.
Các quận, huyện chủ động căn cứ vào diễn biến tình hình dịch bệnh trên từng địa bàn quản lý để điều chỉnh phương án giãn cách xã hội phù hợp; có thể tiếp tục áp dụng Chỉ thị 10 của UBND TP hoặc đề xuất áp dụng Chỉ thị 16 của Thủ tướng nếu thấy thực sự cần thiết.
Chuẩn bị phương án 10.000 giường điều trị bệnh nhân COVID-19
Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh, đợt dịch lần 4 này nguy hiểm, phức tạp và khó dự đoán hơn các lần trước. Có thời điểm TP ghi nhận trên 500 ca nhiễm/ngày.
Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong phát biểu tại cuộc họp
Phân tích các ca nhiễm từ 19/6 – 30/6 (thời điểm áp dụng Chỉ thị 10 của UBND TP), số ca nhiễm tầm soát, phát hiện trong cộng đồng bình quân 65 ca/ngày; số ca nhiễm sàng lọc tại các bệnh viện bình quân 35 ca/ngày.
Điều đó cho thấy, các biện pháp đang triển khai từng bước phát hiện được các ca nhiễm tiềm ẩn trong cộng đồng; đồng thời cũng phản ánh được sự phức tạp của diễn biến dịch bệnh khi biến thể Delta được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xem là có khả năng lây lan nhanh, có khả năng giảm hiệu quả bảo vệ của vắc xin.
Tỷ lệ lây nhiễm thứ phát và tốc độ lây lan của biến thể này mạnh mẽ và số ca nhiễm có khả năng vẫn còn tăng trong những ngày tới.
Theo đó, Chủ tịch UBND TP yêu cầu các sở ngành, quận – huyện, TP.Thủ Đức thực hiện quyết liệt một số nội dung:
Tập trung triển khai 09 nhóm giải pháp trong đợt cao điểm kiểm soát tình hình dịch bệnh từ 29/6 đến 10/7/2021 đã được UBND TP ban hành, chủ động đưa ra các phương án, giải pháp phù hợp tình hình địa phương, theo phương châm “5 tại chỗ”.
Phân các nhóm nguy cơ thành: Nhóm nguy cơ rất cao – Nhóm nguy cơ cao – Nhóm nguy cơ đến từng phường xã, khu phố để tăng cường lực lượng đến các điểm nóng, nhanh chóng kiểm soát, khống chế dịch bệnh.
Thực hiện giãn cách triệt để trong công tác lấy mẫu xét nghiệm, điều phối để người dân đến lấy mẫu trong những khung giờ nhất định và sẵn sàng phương án trong tình huống có F0.
Đẩy nhanh việc sử dụng test nhanh để phục vụ hiệu quả cho phòng chống dịch, truy vết nhanh. Cần phát huy vai trò, năng lực, sâu sát trong quá trình tổ chức xét nghiệm, đảm bảo yêu cầu 5K và các vấn đề liên quan.
Về các khu cách ly tập trung: Rà soát, tổ chức lại các khu cách ly theo đúng quy định về tiêu chuẩn an toàn của Bộ Y tế. Không tổ chức cách ly tại các trường học; mỗi khu cách ly phải đảm bảo điều kiện vệ sinh, có camera giám sát… Vì vậy, khuyến khích sử dụng các nhà khách, khách sạn, nhà tái định cư chưa sử dụng trên địa bàn làm địa điểm cách ly. Đồng thời nghiên cứu kỹ hướng dẫn của Bộ Y tế về cách ly tại nhà/nơi cư trú.
Ban quản lý các Khu công nghiệp, Khu chế xuất, Khu công nghệ cao phối hợp với Sở Y tế thẩm định 22 doanh nghiệp đăng ký vừa sản xuất vừa cách ly, hoàn thành trước 5/7/2021; vận động doanh nghiệp thực hiện vừa sản xuất vừa cách ly. Thành phố cũng đã có phương án mở rộng và xây dựng thêm các khu cách ly trên địa bàn.
Hiện nay, số lượng bệnh nhân COVID-19 điều trị tăng rất nhanh, TP đã chuẩn bị phương án 10.000 giường điều trị. TP đã và đang nhận được sự ủng hộ của các doanh nghiệp trên địa bàn để triển khai phương án này và có thể mở rộng thêm về quy mô giường bệnh.
Sở Công Thương khẩn trương có báo cáo cụ thể cho Ban chỉ đạo về phương án cung ứng lương thực, thực phẩm, hàng thiết yếu cho người dân trong tình hình tạm dừng hoạt động một số chợ truyền thống, siêu thị để phòng, chống dịch bệnh...